نحوه گزارش مهندس ناظر مرحله ای اتمام عملیات ساختمانی

 گزارش مرحله ای اتمام عملیات ، بررسی و بحث پیرامون آثار و تبعات حقوقی اخذ برگ سبز پایانکار به شیوه موجود از مهندسین ناظر توسط شهرداری تهران

متن پیش روی برگردان فایل صوتی است که به همت گروه نگارش آماده و در اختیار شما قرار گرفته است.

مرجع حقوق مهندسی ایران همیار و همراه جامعه مهندسی ایران

درجلسه قبل اشاره ای به نحوه نوشتن گزارش اتمام عملیات و مراحل قانونی آن شد.

توجه داشته باشید که بعنوان ناظر ساختمان می بایست بعد از گزارش نازک کاری و قبل از صدور گزارش اتمام عملیات و قبل از بازدید مامور شهرداری، مجددا  تمام موارد را کنترل نمایید. در واقع باید بررسی کنید که بعنوان مثال آیا چاه جذبی برای روان آب پشت ‌بام تعبیه شده است یا خیر؟ درشهر تهران قاعده ای وجود دارد که شهرداری ملزم کرده است، برای آب پشت ‌بام چاه جذبی جداگانه ساخته شود و نباید به اگوی شهری متصل گردد بنابریان نیاز است این مورد را حتی قبل از گزارش اتمام عملیات، کنترل کنید و اگر چنین اتفاقی افتاده این تخلف را به عنوان گزارش نازک کاری اعلام نمایید.

 سعی کنید تا جایی که امکان دارد گزارش اتمام عملیات بدون خلاف باشد یعنی اگر تمام خلاف‌ها رفع شد، آن موقع گزارش اتمام عملیات بدون خلاف را صادر نمایید و چنانچه خلافی مشاهده کردید آنرا در قالب گزارش نازک کاری ارسال کنید و همانطور که قبلا نیز گفته شد موارد تخلفی که توسط مامور بازدید دفتر خدمات عنوان شده در گزارش خود ذکر نمایید و اگر در بازدید مجدد، موارد ذکر شده، رفع شده بود، گزارش اتمام عملیات بدون خلاف را صادر کنید

در صورتی که تخلفی قابل اغماض از سوی مامور بازدید بود ناظرین می توانند بنا به اجتهاد خود نسبت به آن تخلف اغماض نمایند. به شرطی که خلاف جدی نباشد.

سوالی در مورد ارتفاع پیلوت یا پارکینگ بطور عمده برای ناظرین وجود دارد و اینست که اگر سقف پارکینگ دارای آویز تیری به ضخامت 20 یا 30 سانتی متر باشد و در نقشه معماری ارتفاع پارکینگ 2.40 متر ذکر شده باشد در اینصورت ملاک عمل برای کنترل ارتفاع پارکینگ از کف تمام شده تا زیر آویز است یا تا زیر سقف؟ که قبلا در مورد این موضوع شرح داده شد که ملاک عمل از کف تمام شده تا زیر آویز یا هر تاسیسات دیگری پس از عملیات نازک کاری است

اما بحث دیگری مطرح است که نیاز به شرح دارد، شهرداری‌ها ضوابطی دارند به نام ضوابط حداقل ارتفاع که در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان هم قید شده. از طرفی در ضوابط شهرسازی هم جمله‌ای گفته شده است که ارتفاع همکف از حداقل ارتفاع آویز تیر بتنی برای سطح کلی زیر سقف نباید از 2.20 متر کمتر در نظر گرفته شود. اهمیت این مطلب به این جهت است که در ساختمان هایی که در جواز ساختمانی آنها  عنوان “رعایت ضوابط حداقل ارتفاع” نوشته شده، رعایت گردد بعنوان مثال در ساختمان های کنار پادگانهای سپاه، یا در ساختمان های کنار بناهای میراث فرهنگی ضوابطی وجود دارد که ارتفاع ساختمان ها از یک مقادیری نباید بالاتر برود. که در زیر پروانه آن ساختمان نوشته است: «این ساختمان دارای ضوابط حداقل ارتفاع کلی ساختمان می باشد» بنابراین اگر ارتفاع کلی ساختمان بیشتر شود پرونده به کمسیون ماده 100 شهرداری خواهد رفت و اگر مهندس ناظر به این موضوع دقت نداشته و گزارش تخلفی ارسال نکرده باشد، گرفتار خواهد شد.

ضوابط حداقل ارتفاع از کف تا زیرسقف ها، هم در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان و هم در ضوابط شهرسازی آمده است، توجه بفرمایید برای مواقعی که مالکین نسبت به اجرای سقف کاذب در زیر سقف پارکینگ اقدام می کنند و آویز تیر را هم می پوشانند، مامور شهرداری سقف کاذب را بعنوان مبنای ارتفاع، قبول ندارد ولی به عنوان ضوابط حداقلی می پذیرد که از 2.20 متر سرگیری در پارکینگ؛ برای سطح کل و برای نقاط ورودی پارکینگ هم سرگیری از 1.85 متر کمتر نشود اما توصیه می شود جهت کنترل ارتفاع پارکینگ سقف کاذب را مبنا نگرفته و از همان زیر تیر تا کف تمام شده را در نظر بگیرید با این کار هم ضوابط حداقلی و هم بحث ارتفاع داخل نقشه رعایت خواهد شد.

بررسی ارتفاع کلی ساختمان با توجه به پروانه ساختمانی و نقشه های معماری اهمیت ویژه ای دارد گاهی لازم است به جهت رعایت ضوابط حداقل ارتفاع برای ساختمانهای خاص، عمق پی کنی ساختمان بیشتر از نقشه در نظر گرفته تا اطمینان حاصل شود که ارتفاع کلی ساختمان، رعایت خواهد شد. البته این موضوع در شرایطی است که سایر موارد و مقررات دیگر هم رعایت شود.

موضوع بعدی که در بحث اتمام عملیات باید به آن بپردازیم این است که در ساختمانهای چهار یا پنج ناظره، وظیفه صدور برگه سبز پایانکار، بر عهده ناظر هماهنگ ‌کننده است بنابراین ناظر هماهنگ ‌کننده قبل از صدور گزارش اتمام عملیات، که بدون خلاف است. باید حتما گزارش های بدون خلاف ناظرین دیگر را داشته باشد. و اگر آنها اتمام عملیات را بدون خلاف تائید نکردند لازم است مالک نظر تمام ناظرین را در مورد رفع خلاف ساختمان تامین نماید بعبارتی ناظرین هماهنگ کننده برای تائید برگ سبز پایانکار نیاز به تائید ناظرین سایر رشته ها و همچنین مامور بازدید شهرداری دارند.

گاهی دیده شده ناظر هماهنگ ‌کننده بدون تامین نظر سایر ناظران، گزارش اتمام عملیات بدون خلاف را رأساً ارئه می دهد و سپس برگه سبز پایانکار را هم به تبع آن تائید می کند. درحالی که بعنوان مثال ناظر معماری یا ناظر تأسیسات مکانیکی یا برقی چندین تخلف را در طول عملیات اجرایی گزارش کرده، و به ناظر هماهنگ‌کننده هم کتبا اعلام نموده اند. در این صورت تکلیف چیست؟

پاسخ: مالک پایانکار کلی ساختمان را از شهرداری خواهد گرفت! در اینصورت ناظر هماهنگ ‌کننده تخلف انتظامی مرتکب شده و سایر ناظران می توانند در شورای انتظامی از ناظر هماهنگ‌کننده شکایت کنند که به آن، شکایت ناظر از ناظر می‌گویند.

شکایت ناظرین از ناظر هماهنگ کننده می تواند به این شکل باشد که بعنوان مثال «اینجانب ناظر معماری هستم و 30 مورد تخلف را کتبا به ناظر هماهنگ کننده گزارش و یا ابلاغ قضایی نموده ام ولی ایشان بدون توجه، گزارش اتمام عملیات را بدون خلاف صادر نموده و برگه سبز پایانکار را هم تائید کرده اند. در حالی که تخلفات گزارش شده تا کنون رفع نشده است» بنابراین شورای انتظامی، ناظر هماهنگ کننده را خواسته و پس از بررسی،  ایشان را محکوم به محرومیت از پروانه اشتغال مهندسی می کند که بستگی به شرایط از سه ماه تا نه ماه و یا بیشتر محرومیت در پی دارد. گاهی نیز موضوع از طرف بازرس سازمان منعکس شده و موجب طرح شکایت در شورای انتظامی می گردد.

اما اگر ناظرین بخواهند جلوی روند صدور پایانکار کلی را بگیرند کار دشواری است، بلاخص اگر مالک در شهرداری نفوذ داشته باشد. چون ادعا می‌کند که ناظر هماهنگ کننده با مسئولیت خود این کار را انجام داده و شهرداری این موضوع را می پذیرد و پایانکار را به استناد تائید ناظر هماهنگ کننده صادر می‌کند با این استدلال که کل مسئولیت های معماری و تاسیسات برقی و مکانیکی را ناظر هماهنگ‌ کننده به گردن گرفته وگزارش اتمام عملیات را بدون خلاف صادر کرده است. در این حالت، پایانکار کلی صادر می‌شود اما اگر روزی حادثه ای رخ دهد، ناظر هماهنگ کننده تاوان سنگینی پرداخت خواهد کرد. برای مثال موردی وجود داشته که ناظر معماری، اسکوپ نشدن سنگهای نما را به ناظر هماهنگ کننده اعلام نموده ولی ناظر هماهنگ کننده استحکام نما را تایید، و برگ سبز پایانکار را هم صادر کرده است. اگر چنانچه روزی سنگ نما، روی سر عابر پیاده ای سقوط کند، و منجر به مرگ شود، هم ناظر هماهنگ کننده و هم ناظر معماری را جهت پاسخ گویی می خواهند که ناظر معماری می تواند به استناد گزارش خود و رسید دریافت کرده از ناظر هماهنگ کننده، دفاع مناسبی از خود داشته باشد و خود را تبرئه کند اما مسئولیت اصلی بر عهده ناظر هماهنگ ‌کننده بوده و باید تاوان آنرا بپردازد.

در بحث مرگ خاموش موردی مشابه وجود داشته که ناظر تاسیسات مکانیکی عدم وجود دریچه تامین هوای تازه را به ناظر هماهنگ کننده اعلام نموده و ناظر هماهنگ ‌کننده بدون توجه به آن، پایانکار را صادر کرده است و پس از بهره برداری که مرگ خاموش اتفاق افتاده و دو نفر از ساکنین در اثر استنشاق گاز منو اکسید کربن جان خود را از دست دادند، ناظر هماهنگ کننده تاوان داده و ناظر تاسیسات مکانیکی تبرئه شده است البته در این پرونده ناظر گاز هم درگیر شد و سهم تقصیر گرفت چون ناظر گاز مستقل از ناظر هماهنگ ‌کننده است. این نکات ظریف را در سفر سوم مفصلا شرح خواهیم داد.

برگ سبز پایانکار حدود بیست سال است که توسط شهرداری تهران الزامی شده و قبلا به این شکل نبود. در واقع این برگه از زمان شهرداری آقای کرباسچی به طور جدی متداول شد. برخی از شهرستان ها هنوز هم برگ سبز پایانکار ندارند و با گزارش اتمام عملیات ناظر یا ناظر هماهنگ‌ کننده یا تک ناظره، پایانکار صادر می شود. اما در تهران و برخی از مراکز استانهای کشور، ارائه برگه سبز پایانکار بسیار جدی است. تعهداتی در برگ سبز پایانکار آمده که نمونه تصویر آن موجود است

این برگه سبز توسط ناظر هماهنگ‌کننده و یا تک ناظر در هر حال باید گواهی امضاء شود همانطور که در تصویر می خوانید در پاراگراف آخر نوشته شده «بدین وسیله اعلام می دارم که عملیات ساختمانی ملک مذکور مطابق مشخصات مندرج در پروانه ساختمانی صادره و با رعایت ضوابط و مقررات و کلیه اصول فنی و معماری در پروانه ساختمانی صادره در تاریخ …… تحت نظارت اینجانب به اتمام رسیده…» این جملات در برگ سبز، طبق قانون بوده و بحثی در مورد آن وجود ندارد اما ادامه متن «…و به استناد تبصره 7 لایحه قانونی اصلاح تبصره های ماده صد قانون شهرداری مسئولیت هرگونه نقص فنی ناشی از عدم رعایت ضوابط و مقررات و اصول فنی و ساختمانی را عهده دار می باشم.» خلاف قانون می باشد زیرا متن نوشته شده با تبصره 7 ماده 100 قانون شهرداری ها هیچ مطابقتی ندارد.

در خصوص اصلاح این متن و رویه موجود با سازمان نظام مهندسی مکاتباتی صورت گرفته ولی تا کنون ترتیب اثری داده نشده است.

تبصره ۷ـ (اصلاحی ۲۷/۶/۱۳۵۸) مهندسان ناظر ساختمانی موکلفند نسبت به عملیات اجرایی ساختمانی که به مسوولیت آنان احداث می‌گردد، از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه‌ها و محاسبات فنی ضمیمة آن مستمراً نظارت کرده و در پایان کار مطابقت ساختمان با پروانه و نقشه و محاسبات فنی را گواهی کنند. هر گاه مهندس ناظر بر خلاف واقع گواهی کند و یا تخلف را بموقع به شهرداری اعلام نکند و موضوع منتهی بطرح در کمیسیون مندرج در تبصرة یک مادة ۱۰۰ قانون شهرداری و صدور رأی بر جریمه یا تخریب ساختمان گردد، شهرداری مکلف است مراتب را به نظام معماری و ساختمانی منعکس کند. شورای انتظامی نظام مذکور موظف است مهندس ناظر را در صورت ثبوت تقصیر برابر قانون نظام معماری و ساختمانی حسب مورد با توجه به اهمیت موضوع به ۶ ماه تا سه سال محرومیت از کار و در صورتی که مجدداً مرتکب تخلف شود که منجر به صدور رأی تخریب به وسیله کمیسیون مادة ۱۰۰ گردد به حداکثر مجازات محکوم کند. مراتب محکومیت از طرف شورای انتظامی نظام معماری و ساختمانی در پروانة اشتغال درج و در یک یا چند مورد از جراید کثیرالانتشار اعلام می‌گردد. شهرداری مکلف است تا صدور رأی محکومیت به محض وقوف از تخلف مهندس ناظر و ارسال پروندة کمیسیون مادة ۱۰۰ بمدت حداکثر ۶ ماه از اخذ گواهی امضا مهندس ناظر مربوطه برای ساختمان جهت پروانه ساختمان شهرداری خودداری کند. مأمورین شهرداری نیز موکلفند در مورد ساختمانها نظارت کند و هر گاه از موارد تخلف در پروانه بموقع جلوگیری نکنند و یا در مورد صدور گواهی انطباق ساختمان با پروانه مرتکب تقصیری شوند، طبق مقررات قانونی به تخلف آنان رسیدگی می‌شود و در صورتی که عمل ارتکابی مهندسان ناظر و مأمورین شهرداری واجد جنبة جزایی هم باشد از این جهت نیز قابل تعقیب خواهند بود. در مواردی که شهرداری مکلف به جلوگیری از عملیات ساختمان است و دستور شهرداری اجرا نشود می‌تواند با استفاده از مأمورین اجراییات خود و در صورت لزوم مأمورین انتظامی برای متوقف ساختن عملیات ساختمانی اقدام کند.

متن اصلاح شده ای در برگ سبز پایانکار توسط مهندس میررضوی به سازمان نظام مهندسی تهران پیشنهاد شده است که بدین شرح است: «بدین وسیله اعلام می دارم که عملیات ساختمانی ملک مذکور مطابق مشخصات مندرج در پروانه ساختمانی صادره و با توجه به گزارش های مرحله‌ای اینجانب و محتویات پروانه ساختمانی صادره در تاریخ ….. تحت نظارت اینجانب به اتمام رسیده و به استناد تبصره 7 لایحه قانونی اصلاح تبصره های ماده صد قانون شهرداری مطابقت ساختمان با پروانه، نقشه‌ها، محاسبات و اصول فنی ساختمانی را گواهی می نمایم.»

برخی معتقدند محاسبات فنی ربطی به ناظر ندارد، در ادامه جلسات، به این موضوع خواهیم پرداخت که ناظر باید در مورد نقشه ها، قضاوت مهندسی داشته باشد و بخشی از وظایف ناظر پایش نقشه‌ها است. بنابراین ناظر ساختمان به عنوان یک مهندس، لازم است محاسبات فنی را تا حدی کنترل نماید. اما اینکه از ناظر تضمینی اخذ شود، اشکال قانونی دارد و برخلاف قانون مدنی است زیرا ضمانت دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده باطل است. (ماده 691 قانون مدنی)

ماده ۶۹۱ قانون مدنی، میگوید:

ضمان ما لم یجب باطل است.

ترجمه آن به این شکل است: ضمانت دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده باطل است. بعنوان مثال: “اگر روزی اصغر، ده میلیون تومان به اکبر بدهکار شود، من ضمانت اصغر را میکنم.” حتی اگر مبلغ هم ذکر شود این ضمانت باطل است. چون دینی که سبب آن ایجاد نشده را ضمانت کرده ام

سوال: پس چه ضمانتی صحیح است؟

پاسخ: زمانی که من اینگونه بگویم: “با توجه به اینکه اصغر ده میلیون به اکبر بدهکار است؛ من ضمانتش را می‌کنم.” این ضمانت صحیح است. در واقع دینی است که سبب آن ایجاد شده و میتوان آنرا ضمانت کرد.

این ماده از قانون مدنی، عقلا هم درست است. “کل ما حکم به العقل، حکم به الشرع و کل ما حکم به الشرع حکم به العقل” آنچه با عقل سازگار است با قانون هم سازگار است و آنچه با قانون سازگار است با عقل نیز سازگار است

ضمانتی که شهرداری از مهندسان ناظر می گیرد طبق ماده 691 قانون مدنی باطل است. پرونده ای بوده که مهندس ناظر، بدون وکیل و تحت آموزش مهندس میررضوی به این ماده استناد کرده و تبرئه شده است که در ادامه شرح خواهم داد.

تناقضی در مورد ماده 691 قانون مدنی و ضمانت شرکتهای بیمه وجود دارد، به این شکل که: چگونه شرکت های بیمه ضمانت دینی را می کنند که سبب آن ایجاد نشده؟

پاسخ: چون در سال ۱۳۱۶ در مجلس شورای ملی آن زمان لایحه قانونی عمومی بیمه به تصوب رسید که تاسیس بیمه مرکزی نیز در همان زمان بود و این امکان را می داد که شرکتهایی که مورد تایید بیمه مرکزی ایران هستند می توانند ضمان مالم یجب کنند در واقع می توانند ضمانت دینی را بکنند که هنوز سبب آن ایجاد نشده است در نتیجه فقط ۲۸ شرکت بیمه که مورد تایید بیمه مرکزی ایران هستند، مشمول ماده 691 قانون مدنی نخواهند بود.

بارها توضیح داده شده که اخذ تعهدات کتبی ناظر از مالک و پیمانکاران جزء، رافع مسئولیت ناظر نیست و ناظر نمی‌تواند از مالک و پیمانکاران جزء تعهد کتبی بگیرد، با این عنوان که هر بلایی بر سر پیمانکاران جزء و یا شخص مالک آمد، به پای خودشان باشد. اگر اینگونه بود، تمام ناظران همان روز اول و در زمان شروع به کار از مالک تعهد می گرفتند و مسئولیت‌ها را گردن مالک می انداختند و نیازی به آموزش حقوق مهندسی نبود.

توجه کنید که این تعهدات در محاکم به هیچ وجه جوابگو نیست و بارها ناظرانی که چنین تعهداتی از مالک اخذ کرده اند در دادگاه جواب نگرفته اند چرا که از نظر قانون و قاضی این گونه تعهدات قابل قبول نبوده و باطل است

برخی مالکان هم از پیمانکاران جزء از جمله آرماتور بند و آهنگر و غیره در قرارداد، تعهد کتبی  می گیرند؛ که هر اتفاقی برای کارگران افتاد به مالک ارتباطی نخواهد داشت و شخص پیمانکار جزء ضامن مسئولیت است. که این تعهد رافع مسئولیت مالک نخواهد بود و در دادگاه هیچ تاثیری ندارد چرا که  سبب و مباشرت براساس نوع وقوع حادثه  بین اشخاص تقسیم می شود.

البته از آنجا که محاکم قضایی کشور ما متاثر از شانتاژ است بنابراین توصیه می گردد چنانچه ناظرین بتوانند تعهداتی از مالک اخذ کنند و مسئولیت حوادث را به ایشان واگذار کنند، این کار را انجام دهند و شاید ارائه این تعهد باعث کاهش سهم تقصیر ناظر شود ولی باید بدانیم قانونا، اخذ این تعهد رافع مسئولیت ناظر نیست  بدیهی است که در مقابل، متعهد هم می تواند در دادگاه توسط وکیل حقوقی از خود دفاع کرده و ثابت نماید این تعهد باطل است.

بازخوانی یک پرونده : ( سقوط سنگ نما – استفاده از ماده 691 ق.م برای تبرئه ناظر )

حدوداً چند سال پیش یکی از ناظران که در دوره‌های اولیه حقوق مهندسی در سال 90 حضور داشتند طبق آموزش های جناب مهندس میررضوی در گزارش نازک کاری  خود چنین جمله ای را نوشته بود: « مالک درحال اجرای سنگهای نماست و برخی از سنگهای نما بطور صحیح اسکوپ نمی شود» اما  برگه سبز پایانکار هم تائید کرده بود

 چند سال پس از صدور پایانکار در سال ۹۳ سنگ نمایی از  نوع سنگ پلاک چینی در ابعاد ۴۰ در ۴۰ از ارتفاع، بر سر پیرمرد عابری سقوط می کند و پیرمرد به رحمت خدا می رود. بنابراین مدیر آپارتمان، مهندس ناظر، سازنده و پیمانکار سنگ کار به محکمه احضار  می شوند.

عمده مشکلات حقوقی مهندسین ساختمان

سری پنجم :

مجموعه پرسش و پاسخ به سوالات حقوق مهندسین ساختمان

سوال ۶۱ : من ناظر پایه ۲ معماری هستم . یکی از اقوام درخواست نقشه برای باغش کرده که این نقشه ها هم فضای رفاهی هم تجاری . میگه فقط برای بانک میخوام و چیز مهمی نیست و جواز ساخت گرفتم . ایا منی که صلاحیت طراحی ندارم میتونم براش طراحی کنم ایا مشکل قانونی برا من پیش نمیاد ؟؟؟

خدمت شما عرض کنم که شما فی نفسه دارای توانایی انجام طراحی هستید چرا که مدرک تحصیلی شما چنین توانایی را ثابت می کند ولیکن از نظر ضوابط حرفه ای باید شرایطی را کسب کنید تا به طور رسمی بتوانید خدمات مورد نظر را به متقاضی بدهید. اگر نقشه ای که این شخص خواستار آن است را بدون درج امضا تحویل وی دهید، به این معناست که شما فقط آن را پیشنهاد کرده اید و وی مجبور نیست حتماً همان را مورد استفاده قرار دهد لذا تمامی تبعات آن بر عهده خود اوست منوط بر این که هیچ وجهی دریافت نکنید اما اگر قصد گرفتن دستمزد را دارید حتماً قراردادی تنظیم کرده و در آن درج کنید که نقشه ای را که تهیه می کنید فقط و فقط با توجه به درخواستهای متقاضی تهیه شده و شما تحت هیچ عنوانی آن را به عنوان این که صلاحیت قانونی مورد نظر را دارید، تهیه نکرده اید، ضمناً تحت هیچ شرایطی نقشه را امضا نکنید

---

سوال ۶۲ : در مجتمعی ١٣ سال ساخت زندگی میکنم که هنوز سند ندارد ولی پایانکار دارد. تراس روبازی در این مجتمع وجود دارد که یکی از ساکنین که به این تراس نزدیکتر است از آن بصورت اختصاصی استفاده میکند و اجازه استفاده را به هیچکس نمیدهد و ادعا میکند با دادن پول بیشتر به سازنده (شرکت تعاونی) این تراس را خریده است. جهت تامین دلیل به شورای حل اختلاف مراجعه کردیم و کارشناس رسمی در گزارش نوشته است که این تراس روباز مشاع است.
با این اوصاف آیا سازنده میتواند با دریافت پول بیشتر این تراس (مشاع) را فقط به یکی بفروشد در حالی که هیچکس رضایت ندارد؟ اقداماتی که میتوان انجام داد چیست؟
لازم به ذکر است که vent های هواکش دستشویی ها و سیم های آنتن تلویزیون طبقات پایین در این تراس قرار دارد. حتی ایشون برای اینکه بوی هواکش اذیتش نکند از روی تراس اقدام به کور کردن لوله هواکش نموده است. درب ورودی تراس در لابی عمومی قرار دارد. ممنون میشم پاسخ بدید

با توجه به توضیح شما، این همسایه وفق مادّۀ ۲ قانون تملک آپارتمانها مصوب ۴۳/۱۲/۱۶ و مادّۀ ۳ آیین نامۀ آن مصوب ۴۷/۲/۸ حق استفادۀ اختصاصی را ندارد و تصرف وی در آن بخش تصرف عدوانی تلقی شده و همسایگان می توانند علیه نامبرده شکایت کرده و مجازات وی وفق مادّۀ ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۷۵/۳/۶ بین یکماه تا یکسال حبس است.

---

سوال ۶۳ : اگر ناظر ساختمان با مالک مشکل پیدا کنند ، و کارشون به شورای انتظامی بکشد به چه طرقی ناظر میتواند از ادامه کار انصراف دهد ؟
اگر مالک اجازه ندهد راهی برای انصراف هست ؟

١- نظر به اینکه قرارداد انجام خدمات مهندسی ساختمان از جمله نظارت، در ادبیات حقوقی به عنوان قرارداد نامعین نام برده می شود و مستنداً به مواد ١٠، ١٨۵ ، ٢١٩ و ٢٣١ قانون مدنی چنین قراردادی اصطلاحاً قرارداد لازم بین شما دو طرف تلقی می شود که به این معناست که هیچیک از طرفین به تنهایی نمی توانند آن را نادیده گرفته به عبارتی فسخ کنند مگر با توافق دو طرف یا رای مرجع قضایی یا موجبات قانونی بنابراین نه شما و نه مالک نمی توانید به تنهایی آن قرارداد را نادیده گرفته فسخ کنید مثلاً شما استعفا بدهید یا مالک شما را برکنار کند.
٢- در خصوص مبنای برقراری رابطه حقوقی بین شمای ناظر و مالک سه حالت قابل تصور است:
٢-١- هیچ قراردادی کتبی بین شما دو نَفَر وجود ندارد که در این صورت مدت درج شده در پروانه ساختمانی ملاک عمل بوده به مجرد اتمام مدت اعتبار پروانه می توانید به استناد بند ١۴-۴-۴ از نظامات اداری موضوع را به مرجع صدور پروانه و سازمان استان منعکس کرده و بخواهید که عملیات اجرایی تا معرفی ناظر جدید متوقف شود و در این حالت شما از دور این رابطه خارج خواهید شد.
٢-٢- بین شما دو نَفَر قرارداد کتبی وجود دَارد در این صورت سه حالت متصور است:
٢-٢-١- مدت مندرج در قرارداد به میزان مدت مندرج در پروانه ساختمانی است که در این حالت مانند شق ٢-١ فوق خواهد بود.
٢-٢-٢- مدت مندرج در پروانه کمتر از مدت اعتبار پروانه ساختمانی است که در این صورت به مجرد اتمام مدت قرارداد می توانید وفق بند ١۴-۴-۴ عمل کنید.
٢-٢-٣- مدت مندرج در قرارداد بیش از مدت اعتبار پروانه ساختمانی است در این صورت مدت قرارداد حاکم بوده باید بعد از تمدید مدت پروانه هم به نظارت خود ادامه دهید تا آنکه یا کار به اتمام برسد یا مدت قرارداد شما خاتمه یابد که در این صورت اگر کار تمام نشده باشد می توانید مطابق بند ١۴-۴-۴ عمل کنید.

---

سوال ۶۴ : من ناظر سازه یک ساختمان ۵ طبقه هستم آیا میتوانم یکی از واحدهای ساختمان تحت نظارت خود را از سازنده خریداری نمایم یا نه ؟ و در صورت معامله برای من( ناظر) در شورای انتظامی مشکلی پیش میا ید؟

نظر به اینکه در ماده ٢۵ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب ٨۴/۴/١٧ برقراری هرگونه رابطه ی مالی بین ناظر و مالک ممنوع است و هرچند که به نظر من این ماده خلاف قوانین بالادست است ولیکن تا ابطال نشده لازم الاتباع است لذا چنانچه تا قبل از صدور پایانکار مبادرت به خرید واحد مورد نظر بفرمایید مشمول ماده ٩١ اصلاح إیین نامه مصوب ٩۴/١٢/۵ خواهید شد بنابراین توصیه می شود، این معامله را فعلاً انجام ندهید.

---

سوال ۶۵ : در خصوص درب مشترک بین راه پله و فیلتر آسانسور طبق مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان دربرخی از بندها اعلام شده است که مقاوم حریق باشد( ۳-۱-۴-۴-۱۱)و در برخی از بند های دیگر به عنوان ضد حریق اعلام شده است(-۳-۱-۱۰-۲-۵٫) تعیین مقاوم حریق بودن و یا ضد حریق بودن این دربها رو مهندس معماربایستی تائید کنه یا خیر؟ چون آتش نشانی و نظام مهندسی استان مسئولیت رو به مهندس واگذار میکنن و شرکت های سازنده درب ها هم چنین تائیدیه ای بابت مقاوم بودن در برابر حریق و مدت زمان مقاومت نمیدن و ندارن. راهکاری برای این موضوع دارید؟

خدمت شما عرض کنم که چون امر ضد حریق بودن ماهیّتاً یک کار مهندسی به معنای دقیق کلمه است و نظر به اینکه در ضوابط مربوط به کارشناسی، اعلام نظر در خصوص تجهیزات وابزار ضد حریق عمدتاً در صلاحیت مهندس تأسیسات می باشد لذا انتظار آن از مهندس معمار انتظاری نامعقول و مغایر تخصص، دانش و صلاحیت نامبرده می باشد. بنابراین اقتضا دَارد تلاش مستمر شود تا این قضیّه بطور درست و منطقی به سرانجام برسد

---

سوال ۶۶ : سوالی داشتم،ممنون میشم عنایت فرموده پاسخ دهید. هفت سال پیش کسی واحد اپارتمانی را خریداری کرده و به یک زوج اجاره داده. به یکسال نکشیده که در زمستان گویا از قاب دور ورودی لوله بخاری نشتی گاز صورت گرفته و هر دونفر متاسفانه فوت کرده اند. و قاضی مالک را به پرداخت ۱۴میلیون تومان دیه محکوم کرده است. خواستم بدانم ممکن هست دفاعیه ای تنظیم کرد تا مالک از پرداخت دیه معاف گردد یا خیر؟

عرض کنم که موضوعی را که مطرح کرده اید اینگونه نیست که با بیان اطلاعات به میزانی که طرح کرده اید بتوان جواب قابل قبول داد، همانگونه که میزان داده ها (input )به یک رایانه در میزان و کیفیت خروجی (output ) تأثیر دَارد مشورت حقوقی نیز چنین وضعیّتی دَارد علی هذا اگر خواست شما دریافت راهکار مناسب و قابل قبول و مفیدی می باشد می طلبد که اطلاعات پرونده از بای بِسْم الله تا تای تمت ارائه شود تا بیاری خدا بتوان راهکار مناسب را ارائه داد. البته این شیوه دیدگاه بنده برای اعلام نظر استنباطی من می باشد والّا چه بسیارعزیزان فرهیخته و متضَلِّعی در علم حقوق در گروه حضور دارند که با توجه به همین مقدار اطلاعات داده شده ارائه طریقهای مناسب و مفیدی ارائه خواهند داد که البته این ویژگی در توان بنده نیست. سرافراز باشید.

---

سوال ۶۷ : می خواستم نظر شما رو در مورد دستورالعمل اخیر وزیر راه و شهرسازی مبنی بر حذف مهندسان کارمند دارای پروانه از سیستم نظام مهندسی جویا بشم. آیا این دستورالعمل قانونی هست؟ اگر نه چگونه قابل ابطال خواهد بود؟

عرض کنم که به اعتقاد بنده این بخشنامه وزیر محترم راه و شهرسازی خارج از اختیارات قانونی ایشان بوده و برای ابطال باید شکایت خود را به دیوان عدالت اداری بدهید که البته میتوانید دو درخواست را مطرح کنید :
١- دستور موقت مبنی بر منع أجرای بخشنامه تا صدور رای نهایی
٢- ابطال بخشنامه
گفتنی است که چه دستور موقت مورد موافقت قرار گیرد چه نگیرد رسیدگی به درخواست اصلی که در هیئت عموم دیوان عدالت مطرح میشود کمتر از دو ونیم الی سه سال بعد نخواهد بود مگر استثنائی بوجود آید. علی ایحال اگر قصد طرح موضوع در دیوان هست توصیه میشود از خدمات اشخاصی استفاده شود که توانایی أخذ موافقت با دستور موقت را داشته باشد.

---

سوال ۶۸ : با توجه ب ابلاغیه های جدید ک وظیفه کنترل کیفیت ساختمان برعهده شهرداری و بازرس گذاشته، تکلیف تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری چی میشه!!؟؟
توی این تبصره بطور واضح وظیفه کنترل کیفیت ساختمان رو بر عهده ناظر گذاشته
و بر اساس همین تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ، کارشناس رسمی دادگستری مهندس ناظر رو توی پرونده ها مقصر اعلام میکنه
فک کنین سال ۹۷ یک مهندس قرار داد نظارت ی ساختمان رو امضا میکنه و میدونه بر اساس همین تبصره قراره در حادثه ای ک در ساختمان اتفاق میافته مقصر اعلام بشه…. الان چی تغییر کرده!!؟؟
این ابلاغیه های جدید چ تاثیری در رای کارشناس رسمی و قاضی(در مورد مهندس ناظر) خواهد گذاشت؟
تکلیف ماده ۸۵ قانون کار و آیین نامه حفاظت کارگاههای ساختمانی چی میشه؟ توی این ماده مستقیما مهندس ناظر رو مسیول کنترل کیفیت اعلام کرده!!

اولاً- باید در نظر داشت که این گونه نیست که قانون‌جدید حتماً قانون‌قدیم را نسخ می کند مگر نسخ صریح علی ایحال هرگاه چنین تردیدی بوجود آمد در وهله نخست تخصیص قانون پذیرفته می شود نه نسخ آن.
ثانیاً- تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری همچنان به قوت خود باقیست و مورد عمل می باشد
ثالثاً- با ابلاغ شیوه نامه جناب وزیر هیچ تغییری در قانون و مسؤولیت مهندس بویژه ناظر ایجاد نشده و‌ نمی شود.

---

سوال ۶۹ : در مورد نظارت تاسیسات موردی هست که تجهیزات مکانیکی و برقی به راحتی توسط کارفرما یا بهره برداران ممکنه تعویض بشن یا کلا حذف بشن
برای اینکه در آینده مسئولیتی از این بابت متوجه ناظر نباشه شما کدام مورد رو صلاح میدونید :
١ – گرفتن تعهدنامه محضری بدین شکل که بنده مالک فلان ساختمان تمام تجهیزات مکانیکی و دودکشها و دریچه های تبادل هوا را صحیح و سالم تحویل گرفتم و در تعمیر و نگهداری آنها کوشا خواهم بود و حق تغییر در آنها را ندارم و مسئولیت هر تغییری در آنها مستقیما با شخص اینجانب ( مالک یا بهره بردار ) خواهد بود و در صورت تحویل ساختمان با بهره برداران دیگر همین مراتب را به آنها اطلاع خواهم داد و از آنها تعهد خواهم گرفت .
٢- صورتجلسه بین مالک و ناظر هماهنگ کننده و ناظر تاسیسات و اجرا کننده تاسیسات ساختمان
آیا گرفتن تعهد به اون شکل که براتون نوشتم باطل نیست ؟

با توجّه به اینکه مباحث سیزده ، چهارده و هفده عمده مباحث تأسیسات مکانیکی و برقی را در بر دارد و در این سه مبحث نکات اساسی متعددی بیان شده و تکالیفی را متوجّه طراح، ناظر و مجری کرده است و در چنین حالتی حسب بایسته های قانونی اگر تکلیفی متوجه شخصی باشد اصل بر این است که انجام نشده مگر بطور مستند و مستدل اثبات و احراز شود لذا تویۀ اکید و شدید می شود که برای پرهیز از هرگونه اما و اگر احتمالی در آینده و در راستای مستند سازی هم ناظر و هم مجری پروژۀ تأسیساتی نه تنها نقشۀ چون ساخت(as built) را به طور دقیق و با ذکر جزیییات تهیّه کرده و به امضای مالک برساند بلکه تمامی موارد انجام شده با ذکر جزیییات نیز صورتجلسه شده و به امضا و اثر انگشت مالک رسیده ووی اقرار کند که تمامی آنها را درست و صحیح تحویل گرفته و سعی شود که دوتن از اشنایان و مورد اعتمادان مالک نیز به عنوان شاهد پای نقشه ها و صورتجلسه را هم امضا کنند. البته اگر این نوشته محضری باشد که بسیار عالی است اما ممکن است برای انجام آن موانعی باشد لذا همان روش اول که گفته شد مفید بوده و می تواند مورد استفاده قرارگیرد.

---

---

سوال ۷۰ : در قراردادهایی ساختمانی که با پیمانکاران جزء بسته میشه :
۱) نوشتن بندی با این مضمون که تهیه کلیه وسایل ایمنی مانند کفش ایمنی و کمربند مهار و…. برعهده پیمانکار می باشد، درست است یا قانونا این وسایل را باید کارفرما تهیه کند؟
۲) آیا نوشتن بند دیگری با مضمون رعایت کلیه موارد ایمنی مبحث ۱۲ و آیین نامه حفاظتی کارگاه ها از طرف پیمانکار الزامی است، در زمان وقوع حادثه به تبرئه کارفرما کمک می کند؟

هرگاه قانونگذار تکلیفی را متوجه شخصی کند تا ثابت نشود که نامبرده آن را انجام داده فرض بر این است که کوتاهی کرده است. از آنجایی که کار متعلق به کارفرما است پس قاعدتاً باید تمامی مقدمات و ابزارهای انجام آن را نیز خودش تهیّه و تأمین کند و مادّۀ ۹۵ قانون کار هم دقیقاً مسئولیّت تأمین ایمنی و حفاظتی را متوجه کارفرما کرده است علی هذا اگر هم کارفرما در طی قراردادی کار را به پیمان می دهد و کارگران پیمانکار مستقیماً کارگر کارفرما تلقی نمی شوند و قاعدتاً مادّۀ ۹۵ قانون کار نباید شامل حال وی شود ولیکن برای جلوگیری از هرگونه احتمال ولو ضعیف شایسته است که به طور مرتب پیمانکار موصوف و عوامل وی توسط کارفرما یا نمایندگان وی مورد بازدید و کنترل قرار گرفته اطمینان حاصل کنند که تمامی اصول رعایت شده تا در روز مبادا بتوانند مانع وقوع حادثه شوند و اگر کارفرما در کنترلها مواجه با کوتاهی پیمانکار شد فوراً عکس العمل لازم حتی به صورت فسخ قرارداد و قطع همکاری با پیمانکار نشان داده شود تا از گرفتار شدن در فراز نشیبهای قضایی رهایی یافته شود. ناگفته نماند که بهترین روش این است که در وهلۀ نخست قرارداد سفت و محکمی با ذکر جزیییات با پیمانکار منعقد شود تا بعداً بتوان به استناد آن با کوتاهی و بی مبالاتی وی مقابله کرد.

---

سوال ۷۱ : من مالک یک ساختمان جنوبی ساز یک طبقه مستقل هستم همسایه پشتی من در حال ساخت و سازه یک آپارتمان ۶ طبقه میباشد. ایشون در تراز بام خونه من جهت نورگیر یک پنجره گذاشته که از طبقه بالاتر یعنی طبقه دوم یک داکت برای نورگیر تعبیه نموده است. بعد از مراجعه بنده به مالک ساختمان ایشان گفتند که کار من قانونی هستش و شما هر کاری میکنید انجام بدید. با توجه به مطالب فوق آیا مالک این ساختمان کارش قانونی هستش؟
من اگه بخوام جلوی کار این آقا رو بگیرم چیکار باید کنم و به کجا مراجعه کنم.
الان در مرحله سفتکاری هستش
استاد عزیز خواهشا جواب بدید
من جایی رو برای گرفتن جواب سوالم سراغ ندارم.

خدمت شما عرض کنم که قانونگذار در مادّۀ ۱۳۳ قانون مدنی اجازه داده که هر مالکی می تواند در دیوار اختصاصی ملک خود شبکه یا روزنه(نه پنجره) باز کند و همسایۀ مجاور نمی تواند مانع شود ولیکن می تواند در جلوی آن روزنه یا شبکه پرده آویخته یا دیواری در ملک خود مقابل آن احداث کند تا مانع دید وی شود. علی هذا شما نمی توانید مانع احداث روزنه و شبکه در دیوار اختصاصی ملک همسایه شوید ولیکن می تواند جلوی آن دیواری را احداث کنید اما اگر پنجره احداث کرد فوراً به شهرداری منطقه مراجعه کرده موضوع را به آن نهاد گزارش کنید و اگر اظهار شد طبق مقررات است بخواهید تا حتماً مستند قانونی آن را به شما نشان بدهند و اگر طفره رفتند می توانید علیه همسایه به دادگاه عمومی و علیه شهرداری به دیوان عدالت اداری طرح دعوی کنید.

---

سوال ۷۲ : تبصره ۲ ماده ۲۴ آیین نامه اجرایی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در خصوص دستورالعمل مربوط به نحوه ارجاع کار نظارت و تعرفه های آن از طرف وزارت مسکن و شهرسازی است ولی شیوه نامه ای که اخیرا وزیردر خصوص تبصره ۲ ماده ۲۴ ، ابلاغ کردند به امور طراحی و اجرا هم پرداخته است و در واقع برای خودش یک آیین نامه شده است ، آیا این مسئله اشکال یا ایراد ندارد ؟

صرف نظر از اشکال شکلی تصویب و ابلاغ شیوه نامه ، اصول حقوقی اقتضا می کند که فقط در خصوص موضوع سند فرادست راهکار اجرایی داده شود و لذا اگر مصوبۀ گفته شده، اسناد قانونی فرا دست را نادیده بگیرد فاقد اعتبار است مع الوصف این فقدان اعتبار به این معنا نیست که هرکس بتواند سرخود و مستقلانه از آن سرپیچی کند. که اگر این گونه باشد یقیین بدانید که دیری نخواهد پایید که هرج و مرج حاکم خواهد شد.

---

سوال ۷۳ : اگر مدت تعهد نظارت مالک با ناظر به اتمام برسد و پروژه به اتمام نرسیده باشد آیا مالک میتواند با ناظر قبلی تمدید نکند و درخواست ناظر جایگزین نماید؟

وفق صریح بند ۱۴-۴-۴ مبحث دوم مقررات ملی ساختمان ، امکان دارد.

---

سوال ۷۴ : در نظام مهندسی … و در همین فروردین ماه دو مجمع داشتیم که با ابلاغ شیوه نامه وزیر کنسل شده از طرف هیات مدیره. البته زمان دستور مجمع اول و درج در روزنامه بعد از نامه وزیر در عدم کسر ۵ درصد بوده پس هیات مدیره از آن مطلع بوده !! ولی اشکال قانونی در اینه که ایا میشه مجمع ایکه روزنامه شده و دستور مجمع چه قانونی و چه غیر قانونی !! در روزنامه درج شده باشه کنسل کرد… به نظر من بایستی با این شرایط مجمع تشکیل شه و رییس مجمع کنسل شدن ان رو به رای بزاره … بماند که هزینه برگزاری این مجمع بی فایده تحمیلم بشه… راهنمایی بفرمایید ممنون میشم

معمولاً دستور جلسۀ مجامع عمومی متعدد است و اگر اشکالی در یک چند مورد هم بوجود آید بقیّۀ موارد مطرح می شود امّا اگر دستور جلسه فقط یک موضوع باشد و محرز و آشکار شود که با قوانین، آیین نامه ها و بایسته های قانونی صادره توسط مرجع / مراجع صلاحیت دار مغایرت دارد، آشکار است که مجمع یاد شده در صورت تشکیل فاقد اثر بوده و لذا بدیهی است که شخص / اشخاص مأمور به برگزاری مجمع باید ضمن منتفی کردن جلسه موضوع را از طریق مقتضی و قابل قبول به اطلاع اعضا برساند. ضمناً اعضای هیچ مجمعی در جایگاهی نیست که اختیار آن را داشته باشد که منتفی شدن یا نشدن مجمع با دستور جلسۀ غیر قانونی را به رأی بگذارد.

---

سوال ۷۵ : من ۱۰ سال پیش ۲ اپارتمان در یک مجتمع ۳۰ واحدی در مازندران خریداری کردم الان که موقع سند زدن شده سازنده اعلام کرده اگر پارکینگ میخوای بایستی هر کدام ۳۰ م پرداخت کنی. در موقع قرار داد هیچ اشاره ای سازنده به پارکینگ و قیمت ان نکردن فقط اعلام کرد چون ما ۳۰ واحد آپارتمان و ۱۶ عدد پارکینگ داریم که به شما یک پارکینک بیشتر نمیرسه ما هم چیزی نگفتیم تا امروز میخواد سند بزنه درخواست ۳۰ م بابت هر پارکینگ کرده. سوال من اینه که می تونه ادعای این مبلغ را بکنه برای دو آپارتمان ۷۰ متری که قیمت ملک متری ۲م است ۶۰ م بابت پارکینگ بگیره و تعهد شفاهی که گفته بود من فقط یک پارکینگ می تونم تامین کنم چی میشه ممنون میشم اگر راهنمای کنید

خدمت شما عرض شود که غالباً در معاملات مربوط به ساختمان که مبتنی بر یک قرارداد می باشد، طرفین تلاش می کنند تا تمامی موارد دیده شده و حتی المقدور تعهدات هر طرف معلوم گردد. اگر در معاملۀ مذکور تعهد شده که فروشنده باید پارکینگی تحویل دهد باید به این تعهد پای بند بود و هرگونه مطالبه ای، خارج از اصول حقوقی است و قابل پیگیری می باشد.

---

سوال ۷۶ : متاسفانه مدتی است نمایندگی های بیمه … از ذکر این جمله که کلیه پروژه هائی که قبلا و در سال های گذشته پایان کار گرفته اند تحت پوشش بیمه می باشند خودداری می کنند اینکه چرا قبلا برخی از نمایندگی ها این جمله را در بیمه نامه ها قید می کردند و اکنون این کار را نمی کنند بحث دیگری است
از طرف دیگر شرکت هائی نیز بصورت محدود برای مثال پوشش ده ساله برای سال های قبل اقدام به صدور بیمه نامه می کنند  بیمه … در این مورد سکوت می کند آیا سکوت بیمه … را می توان با فرض اینکه پوشش کارهای قبل در ذات بیمه مسئولیت وجود دارد تلقی کرد

چون بیمه در ادبیات حقوقی یک قرارداد تلقی میشود زیرا نیاز به توافق دو طرف دَارد لذا تابع قواعد عمومی قراردادهاست، یکی از این قاعده ها اصل تنصیصی بودن تعهد است یعنی که هرطرف قرارداد متعهد به انجام تعهدی است که در قرارداد بعهده گرفته است بهمین دلیل است که در حقوق خصوصی اصطلاحا گفته میشود ایجاد تعهد نیاز به نص دَارد و اصل برعدم تعهد است مگر خلاف آن ثابت شود، برهمین أساس چون در قرارداد بیمه باید تعهد بیمه گر تصریح شود تا متعهد انجام آن باشد لذا اگر در قرارداد بیمه تعهد جبران خسارت کارهای قبلی تصریح نشده باشد، بیمه گر متعهد بآن نیست. بعبارت دیگر پوشش کارهای قبلی در ذات بیمه مسؤولیت وجود ندارد. الله اعلم

---

سوال ۷۷ : از نظر حقوقی در پیش نویس آیین‌نامه جدید ، مسئولیت های حقوقی مهندسین به چه صورت میباشد و با توجه به اینکه قوانین بالا دستی اصلاح نشده آیا این آیین نامه تاثیری در حجم زیاد مسئولیت های نظارت برای مهندسین دارد یا خیر؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
١- أساسا آیین نامه نمیتواند گستره قانون را کاهش یا افزایش دهد.
٢- در آیین نامه پیشنهادی در خصوص چگونگی مسؤولیت، راهکاری دیده نمیشود چرا که جای آن در آیین نامه نیست. آنچه که مهم است اینست که:
الف- یک نهاد جدید بنام بازرس أعم از حقیقی یا حقوقی تأسیس کرده که نقش ناظر کنونی را دَارد.
ب- به ناظران کنونی مرخصی دراز مدت داده شده تا قدری استراحت کنند النهایه اگر مالکی خواست برای خود وردستی داشته باشد میتواند با یکی از این ناظران قرارداد منعقد کند که با توجه به فرهنگ کنونی جامعه آنقدر نایاب است که مشمول قاعده “اَالنادرُ کَالمَعدوُمْ” خواهد شد.
کوتاه سخن اینکه دیری نخواهد پایید که یا ناظران با شکل کنونی، بازنشسته شده به کنج عزلت میخزند وَیَا او نیز لاجرم در لباس بازرس به آرائه خدمات خود مبادرت میورزند.
ج- ضمن إعطای نقش حاشیه ای کمرنگ به سازمان نظام مهندسی ساختمان وأستان ( که البته در وضعیت کنونی سخت زیر سوْال هستند) به نهاد شهرداری اختیاراتی أعطا شده است که بجرئت میتوان گفت که در عمر دست کم شصت(۶٠) ساله آن سراغ نمیتوان گرفت.

---

سوال ۷۸ : چندروزیست این فرضیه مطرح میشود که “اختلاف اصلی مابین وزارت راه و شهرسازی با وزارت کشور در مورد نهاد ناظر بر مقررات ملی ساختمان است و نه نحوه انتخاب ناظر بر مقررات ملی ساختمان! به دیگر سخن آنچه اعضاء به آن اعتراض دارند ( نحوه انتخاب ناظر نظام مهندسی ) در حاشیه اختلافات قرار دارد! در صورت به توافق رسیدن دو وزارتخانه مزبور ( که درنهایت به نوعی مصالحه خواهند رسید ) بعید است همکاران نظام مهندسی به آنچه مد نظر دارند برسند اگر به امید دیگران و نه خود، بمانند”
بعنوان شخصی که در دو حیطه ی حقوق و مهندسی تحصیلات عالیه داشته و در هر دو شاخه مشغول به فعالیت بعنوان یک وکیل پایه یک دادگستری و مهندس پایه یک هستید ، خواهشمندم تحلیل حقوقی خود را در ارتباط با اختلاف نظر بین وزیر کشور و وزیر راه و شهرسازی بفرمایید؟ و اینکه آیا اصل بر کمک به مهندسین است؟ یا واگذاری مسئولیت خودشان بر دیگر نهاد(طبق فرضیه ای که پیشتر مطرح شد)؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که به عقیدۀ بنده هردو موضوع را دربر می گیرد به بیانی دیگر اختلاف مطروحه هم مربوط به نهاد نظارت حاکمیتی است و هم ناظر بر عملیّات اجرایی، به نظر اینجانب اگر واقعاً خود را مقیّد به قانون و بایسته های قانونی می دانیم (صرف نظر از جوانب دیگر چرا که در این قضیّه حرف اول را قانون یعنی مصوبۀ مجلس می زند نه استنباطات شخصی که چه بسا مغایر اصول و قواعد حقوقی است) نظر وزیر راه و شهرسازی منطبق با قانون است نه نظر وزارت کشور قانونگذار در نصّ مادّۀ ۳۷ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان به هیچوجه ارجاع انحصاری نظارت را به سازمان نظام مهندسی ساختمان محول نکرده است که اگر این گونه بود هیچگاه در بند ۸ مادّۀ ۱۵ قانون مرجع ارجاع کار را اشخاصی دیگر معرفی نمی کرد و برای سازمان و سازمان استان فقط نقش حاشیه ای و کمک کننده لحاظ نمی کرد، بعلاوه که اگر واژۀ “خدمات مهندسی” را بر امر ساخت و ساز تفسیر و تعبیر کنیم مواجه با تفسیری از قانون خواهیم شد که تا کنون سابقه نداشته و منطبق با هیچ منطقی نیست چرا که لازم می آید که تمامی مفاد و مندرجات قانون و آیین نامه را بی محتوا و وارونه لحاظ کنیم. کوتاه سخن این که از منطوق و مفهوم(متن و روح) قانون نمی توان استنباط و استنتاج کرد که ارجاع نظارت انحصاراً در اختیار سازمان استان باشد و اما اگر نظر بر این باشد باید و باید متن مادّۀ ۳۷ و بند ۸ مادۀ ۱۵ قانون در مجلس تغییر یافته و اصلاح شود وآیین نامه قادر به چنان تغییر و اصلاحی نیست. بنابراین صرف نظر از این که آقای وزیر باید و باید وفق اصل ۱۳۸ قانون اساسی عمل کرده و در مصوبات خود چهارچوب آیین نامۀ هیئت وزیران را رعایت کند ولیکن در وضعیّت کنونی مصوبۀ وی اگرچه مغایر آیین نامۀ هیئت وزیران است اما موافق قانون می باشد و چون قانونگذار به وزیر اجازۀ تدوین و تصویب آیین نامه را داده لذا مصوبات وی ولو که از نظر ما مغایر آیین نامۀ هیئت وزیران است اما لازم الاتباع بوده و هیچ شخصی نمی تواند آن را نادیده بگیرد مگر قاضی دادگاه و هیئت عمومی دیوان عدالت اداری. افزون بر این توضیح امّا نظر وزارت کشور نیز قابل پذیرش نمی باشد چرا که هرچند وزارت راه و شهرسازی وظیفۀ نظارت عالیه را دارد، شهرداری نیز وفق نصّ مواد ۱ و ۲ قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، شهرک و روستا مصوب ۱۳۸۴/۱۰/۱۴ وظیفۀ کنترل و نظارت بر احداث ساختمانها داشته و چون دارای اختیار اجرایی هستند در وقوع حادثه کاملاً مسئولیّت مدنی و کیفری داشته و باید پاسخگو باشند. علی ایُّحال همانگونه که عرض شد دعوای مطروحه هم مربوط به انتخاب ناظر است و هم نهاد نظارت حاکمیّتی.

---

سوال ۷۹ : با توجه به اختلاف نظر و دیدگاه وزارت مسکن و شهرسازی و وزارت کشور در امر کنترل ساختمان بنده میخواستم سوال کنم اصولا مطابق قوانین جاری کشور (نظام مهندسی ، شهرداریها و …) وظیفه کنترل ساختمان بر عهده کیست؟ بنده نظریه سرپرست معاونت حقوقی دولت را چند بار خواندم ایشان برخلاف دکتر آخوندی که اعتقاد دارد وظیفه کنترل ساختمان فقط بر عهده شهرداریهاست پنج‌نهاد و شخصیت حقوقی و حقیقی شامل شهرداری ، مسکن و شهرسازی ، مهندس ناظر ، مجری و نظام مهندسی را با توجه به قوانین و آیین نامه ها ، در امر کنترل ساختمان ذیمدخل میدانند که وظیفه تصمیم گیری ، وضع ضوابط و حدود اختیارات و وظایف دستگاه های ذیربط در امر کنترل بر عهده هیات وزیران می باشد
نظر شخصی بنده این هست که مسئولیت این امر چنانچه به صورت تیمی و گروهی باشد نه تنها موجب افزایش کیفیت ساخت و ساز و صنعت ساختمان میگردد بلکه مانع تجمع قدرت و فساد در ارگانهای مربوطه هم خواهد شد، بسیار ممنون و سپاسگذار خواهم بود نظر اساتید محترم را هم در این زمینه داشته باشیم

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت مهندس گرامی عرض شود که چون در ادبیات حقوقی مسئولیّت مستلزم وجود نصّ قانونی است بنابراین اشخاص مختلف اعم از حقیقی یا حقوقی (عمومی دولتی و غیردولتی، خصوصی) فقط باید و باید اقداماتی را معمول دارند که حسب بایسته های قانونی بر عهدۀ آنان محول شده است. تدقیق در مواد مختلف قانونی دلالت آشکار بر این دارد که وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان وفق قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان (بویژه بند ۵و ۸ مادّۀ ۱۵ و ۳۵) و شهرداری ها وفق نصّ صریح مواد ۱و۲ قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، شهرک و روستا مصوب ۱۳۸۴/۱۰/۱۴ عهده دار نظارت حاکمیّتی بر ساخت و ساز شهری و چگونگی انجام خدمات مهندسی توسط اعضای سازمان استان بوده و مهندس ناظر به عنوان یک مسئول خصوصی عهده دار مسئولیّت دوگانه است با این توضیح که هم باید نظارت بر ساخت و ساز مجری داشته عملکرد وی را به کارفرما منعکس کند و هم به نهادهای نظارتی و این مسئولیّت برگرفته از مواد ۳۳و ۳۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، تبصرۀ ۷ مادّۀ ۱۰۰ قانون شهرداری و مواد ۱۰، ۲۱۹ و ۲۳۱ قانون مدنی می باشد. اما این که امر نظارت به هیئتی سپرده شود می تواند مورد بررسی قرار گیرد ولیکن محمل صریح قانونی برای آن وجود ندارد.

---

سوال ۸۰ : نده در خصوص بند ج ماده ۲۳ آیین نامه اجرایی چند سوال داشتم؟
فرضیات :
۱- در ماده ۴ قانون نظام مهندسی (ق.ن.م) شرایط صدور و تمدید و ابطال و تغییر مدارک پروانه اشتغال به آیین نامه ارجاع داده شده است.
۲- ماده ۳ ق.ن.م سازمانهای نظام مهندسی را غیر انتفاعی و تابع قوانین و مقررات حاکم بر موسسات غیر انتفاعی می داند.
۳- ماده ۱۷ ق.ن.م مرجع رسیدگی به تخلفات حرفه ای و انضباطی و انتظامی رو شورای انتظامی و یا مرجع قضایی اعلام کرده است.
۴- ماده ۲۱ ق.ن.م بند ب تعیین خط مشی سازمانها رو وظیفه و اختیار شورای مرکزی دانسته است.
۵- در ماده ۲۶ ق.ن.م اختیار وزارت مسکن و شهرسازی در حیطه نظارت به توصیه و در صورت عدم اصلاح به پیشنهاد انحلال محدود شده است.
با توجه به فرضیات بالا و این مطلب که آیین نامه نویس در تدوین آیین نامه می بایست کلیه قوانین بالادستی را رعایت کند و نمی تواند تنها به یک ماده قانون در تدوین آیین نامه اکتفا کند
سوال پیش می آید که
۱- اختیار وزیر که در ماده ۲۶ محدود به توصیه است چگونه و بر اساس کدام ماده قانون در بند ج ماده ۲۳ به صدور ابلاغیه و اطلاعیه لازم الاجرا و مرجع تشخیص تخلف و بررسی تخلف و صدور رای محکومیت فراتر از شورای انتظامی افزایش یافته است ؟
۲- با توجه به غیر انتفاعی بودن سازمان و قوانین حاکم بر آن وفق ماده ۳ ق.ن‌م و تعیین ساختار تشکیلاتی ان در ماده ۵ ق.ن.م جایگاه وزارت مسکن و شهرسازی و وزیر و رابطه آن با سازمان و اعضا بصورت جایگاه ریس(وزارت) و مرئوس (سازمان) است یا جایگاه وزارت یک جایگاه نظارتی و مشاوره ای است؟
با تشکر

عرض شود که :
١- اختیار وزارت راه و شهرسازی در ق.ن.م و ک.س و م ٢۶ قانون فراتر از توصیه است. تدقیق در منطوق و مفهوم قانون از جمله بند «ه» م ۲۱، م ۲۶ و تبصره ذیل آن، گفته فوق را اثبات می کند.
۲- اختیار مذکور در بند «ج» م ۲۳ آیین نامه اجرایی خلاف قانون و بویژه اصل ۲۲ قانون اساسی است و اقتضا دارد از طریق هیئت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شود.
٣- وزارت راه و شهرسازی سِمَتِ ریاست بر سازمان، سازمان استان و اعضای آن را ندارد ولیکن دارای نقش نظارتی آنهم استصوابی است و به همین دلیل است که اختیار ابلاغ اطلاعیه و دستورالعملهای إنذاری و إرشادی را دَارد.

سری بعدی این مجموعه را حتما مطالعه نمایید، با ما همراه باشید …

منابع :

irandwg.com

سایت های حقوق مهندسی 

ویکی پدیا

سایت های مهندسی 

مهندس مهدی شمس نفوطی 

مهمترین سوالات حقوقی مهندسین ساختمان

سری چهارم :

مجموعه پرسش و پاسخ به سوالات حقوق مهندسین ساختمان

سوال ۴۱ : ملکی مدت ۵۸ سال است در تصرف شخصی بوده و بعد از او در اختیار ورثه میباشد چون همجوار اداره دولتی بود ، اداره مورد نظر ا قدام به اخذ سند نمود و ادعای سازمانی بودن منازل را دارد و حدود ۲۰ سال است که به علت دروغ بودن و نداشتن مدارک مستند نمیتواند ادعای خود را ثابت کند ، آیا معاون دادستان بدون روئیت مدارک مسند میتواند حکم و یا دستور تخلیه صادر کند یا نه ؟ و ما چ‌گونه میتوانیم حقوق شصت ساله خود را طبق قانون اخذ کنیم ، با سپاس از زحمات شما .
در ضمن منازل قدیمی ساز بوده و خارج از محدوده داره مورد نظر میباشد.

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
اگر سند ملک موصوف بنام اداره باشد در اینصورت وفق ماده ٢٢ قانون ثبت اسناد اداره یاد شده مالک شناخته شده می تواند هم از طریق دادگاه حقوقی و هم کیفری علیه شما اقدام کرده و خلع یدتان کند و حتی ایجاد دردسر در دادگاه کیفری بنماید، مع الوصف اگر مدرک یا مدارکی دال بر حقانیت خود دارید می توانید با تقدیم دادخواست به دادگاه تقاضای ابطال سند اداره مذکور را تقدیم دارید تا پس از ابطال آن سند، سند جدید برای شما صادر گردد.

---

سوال ۴۲ : سوال بنده در مورد آیین نامه کنترل ساختمان هست ،ممنون میشم پاسخگو باشید،با توجه به اینکه دولت لایحه اصلاح قانون نظام مهندسی به مجلس ارسال کرده و در این به اصطلاح اصلاحیه ،تقریبا تغییر تمام وکمال قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان رو به دنبال داره ،چنانچه در صورت عدم اطلاع کافی نمایندگان مجلس نسبت به این اصلاحیه و تغییر قانون و تصویب آن توسط نمایندگان ،آیا این کار وزارت راه و شهرسازی مغایر با قانون هست ؟چرا که عملا قانون اصلاح نشده بلکه تماما تغییر کرده و چیزی از قانون اولیه باقی نمانده و ضمن اینکه قانون نظام مهندسی در مجلس در حال پیگیری می باشد و اینکار وزارتخانه موازی کاری با مجلس میباشد،حال با توجه به موارد فوق آیا اینکار حتی در صورت تصویب خلاف قانون هست؟و میتوان از طریق دیوان عدالت اداری برای ابطال آن اقدام نمود ؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
تا زمانی که قانون جدید وضع و تصویب و ابلاغ نشده باشد هیئت وزیران و وزیر راه و شهرسازی وفق اصل ١٣٨ قانون اساسی می توانند به تصویب آیین نامه و بخشنامه مبادرت ورزند، حال اگر آن مصوبه خلاف قانون بود می توان ابطال آنرا از دیوان عدالت اداری خواست، اما اگر قانون عِوَض شود آن بخش از آیین نامه موجود مخالف با قانون باشد قابل استناد و استفاده نیست و فقط بخش منطبق با قانون جدید لازم الأجرأ میشود تا اینکه آیین نامه جدید تصویب شود مع الوصف اگر تا تصویب و ابلاغ آیین نامه جدید بخش خلاف قانون مورد استناد قرار گیرد می توان برای ابطال این بخش هم به دیوان عدالت اداری عرضحال داد.

---

سوال ۴۳ : آیا هیئت مدیره مجتمع مسکونی میتواند صرفا به دلیل رضایت تعدادی از مالکین قسمتی از مشاعات رو اجاره دهد تا کمک به هزینه شارژ شود .
لازم به ذکر است تعدادی نیز مخالف این اقدام هستند لطفا بفرمائید از نظر قانون چه حکمی دارد .

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
با سلام ودرود(۹۶/۱۲/۲)، خدمت شما عرض کنم که قانونگذار در مادّۀ ۲ قانون تملک آپارتمانها مصوب ۱۳۴۳/۱۲/۱۶ قسمتهای مشترک ساختمان را تعریف کرده و باستناد مادّۀ۳ آیین نامۀ اجرایی آن قانون مصوب ۱۳۴۷/۲/۸ و تبصرۀ ذیل آن نه تنها حق انحصاری بر قسمتهای مشترک وجود ندارد بلکه هیچ شیئی را نمیتوان در قسمت مشترک گذارد و مالکیّت قسمت مشترک تعلّق به تمامی مالکان دارد بنابراین اگر بفرض مثال(اغراق آمیز) مالکان آپارتمانی هزار نفر باشد و یک نفر حاضر به اجاره دادن قسمت مشاع ومشترک نباشد، اجارۀ مذکور باطل بوده و اجاره دهنده و اجاره گیرنده هردو قابل تعقیب کیفری هستند.

---

سوال ۴۴ : سیستم ارجاع بنده را مامور به نظارت یک ساختمان ۱۸۰۰ متری کرده. مالک زنگ زده میگه من پول ندارم بریزم . ضمانت نامه هم نمیدم. بیا تعهد بده با چک امضا کن یا انصراف بده. من هم دو سابقه انصراف قبلا دارم و اگر سومین بار انصراف بدم کارتابل من تا مدتی بسته میشه به نظر شما چکار کنم؟

با توجه به اینکه پرداختن به نظارت برای مهندس یک اشتغال تلقی می شود و از این راه کسب درآمد می کند که اگر غیر از این بود هرآینه مکلف نبود که مالیات بپردازد و از سوی دیگر استفاده از امتیاز تعیین شده در ارجاع کار توسط سازمان استان حقی است که نباید دستخوش هوی و هوس یا میل و خواست مالک قرار گیرد لذا صراحتاً به مالک بفرمایید گرفتن چک توسط مهندس ناظر حرام است چگونه است که در هنگام خرید مصالح هر سازی که فروشنده بزند مالک می رقصد به ناظر که می رسد مفلس می شود؟ اگر یک حساب سرانگشتی بکنید درخواهید یافت که حق الزحمۀ ناظر به اندازۀ یک اطاق ۱۲ مترمربعی همین مالک نمیشود ولیکن در موقع پرداخت اظهار عجز می شود. جناب مهندس در وهلۀ نخست اختیار باشماست چون حق شخصی تان است اما اگر موضوع را به مشورت گذارده اید به هیچوجه مماشات نکنید به مالک بفرمایید که باید مبلغ متعلقه را نقداً بپردازد و از انصراف هم هیچ خبری نیست. موفق باشید.

---

سوال ۴۵ : نظارت ساختمونی دارم که مالک قصد داره مازاد بر پروانه اجرا کنه و به همین علت ازش نقشه اجرای خواستم و مهندس طراح هم(شرکت مهندسی) از مهر و امضا کردن نقشه های اجرای (سازه) که خودش طراحی کرده خودداری میکنه و میگه نقشه اجرای مهر نمیخواد در صورتی که تو نظارتای قبلیم همه نقشه اجرای مهر کردن ، تکلیف چیه ؟ نقشه های اجرای باید حتما توسط طراح مهر و امضا بشه؟؟؟

جناب مهندس نظر به اینکه طبق نصّ صریح تبصره ٧ ماده ١٠٠ قانون شهرداری اصلاحی ۵٨/۶/٢٧ مهندس ناظر مکلف به نظارت بر انطباق عملیات اجرایی ساختمان با:
١- مفاد پروانه صادره
٢- نقشه ها
٣- محاسبات پیوست
می باشد و باستناد نصّ صریح ماده ٣٠ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان نقشه هایی قابل قبول است که مصوب باشد لذا تا زمانی که نقشه ها به امضای طراح نرسیده و به اطلاع شهرداری نرسیده شده باشد به هیچوجه اجازه هیچ تغییری را ندهید و به مجرد تخلف فوراً مراتب را به مرجع صدور پروانه و سازمان استان منعکس کنید.

---

سوال ۴۶ : من ساختمانی در سال۹۳ ساختم و ۱۳ واحد مالک را تحویل دادم و ۱۱ واحد خودم را فروختم/ در سال۹۴پایانکار گرفتم / مالک فوت کرد و ۹ نفر ورثه با هم سر ارث در گیر شدند و تا آذر ۹۶ طول کشید و تقسیم نامه نوشتیم/ الان که برای مفاحساب دارایی مراجعه کردم از سال۹۴ تا الان مالیات بر اجاره ۱۹ میلیون حساب کردند/ من مبایعه نامه دارم که سال۹۳ و۹۴ فروختم/ آیا اگر اعتراض کنم در شورای حل اختلاف مالیات این مالیات ملغی می شود یا نه؟ واحدها ۶۵ متری هستند

خدمت شما عرض کنم که شما به هیچ وجه درنگ نکرده و حتماً اعتراض کنید، انشاءالله نتیجه میگیرید. تجربه نشان داده دستگاه اجرایی خصوصاً سازمان امور مالیاتی دست را پیش میگیرد تا پس نیفتد لذا لحظه ای در ارائۀ اعتراض تردید نکنید.

---

سوال ۴۷ : سلام و دعای خیر وخسته نباشید خدمت استاد دلسوز، بنده ناظر معماری شهرستانی هستم که امشب ناظر سازه زنگ زد و از بنده خواست که فردا نقشه ازبیلت و تعهدنامه ۸۵٪ عملیات ساختمانی را امضا کنم، که بنده گفتم مالک نما اجرا نکرده و این ساختمان که ۲طبقه می باشد، طبقه اولش اصلا نازک کاری و کفپوش سنگ نشده و فقط دربهای آنرا کار گذاشته، که به ایشان تاکید کردم و ازشون خواستم پایانکار رو نده که ایشون علت رو پرسید و بنده جواب دادم که من به عنوان ناظر معماری هنوز گزارش نازک کاری و نما را ندادم، که وقتی ایشون از حرفای من قانع نشد، عصبانی شد و به بنده گفت که فردا صبح من گزارش خودمو میدم، توهم کار خودتو بکن، خداحافظت باشه شب خوش. حال استاد با توجه به اینکه مالک این ساختمان ۲طبقه، طبقه اول را نازک کاری و سنگفرش نکرده و فقط درب ها را نصب کرده و نما را اجرا نکرده و طبقه دوم را کامل انجام داده و در آن سکنا گزیده (حدود۴ماه) آیا پیشرفت فیزیکی ۸۵٪ می باشد؟ و سوال دوم اینکه: آیا اگر ناظر سازه گزارش بدهد که عملیات تمام شده و ذکر بکند که مالک سکونت دارد، آیا می توانم گزارش نازک کاری را فقط برای طبقه دوم بنویسم و در همان روزی که ناظر سازه میخواهد پایان بنویسد و دفترچه اطلاعات را پرکند و تعهدنامه ۸۵٪ تایید مراحل اجرا که ناظر سازه موافق به تعویق انداختن و همراهی بنده نمی کند و قصد دارد فردا گزارش به شهرداری بدهد، آیا مشکلی برا بنده پیش نمی آید گزارش نازک کاری و ایرادات آن را همین فردا هم تاریخ با گزارش پایان ناظرسازه بدهم؟
استاد ما غیر ازخدا کسی را نداریم، استاد خدا عمر باعزت و عوض خیر و پربرکت به حضرتعالی بدهد، با پاسختان دستم را بگیرید و از سکته نجاتم بدهید

١-جناب مهندس دروهله نخست توکل به خدا کنید خودش بهترین یاور است.
٢- شما بعنوان ناظر معماری در رشته خودتان دارای استقلال هستید بنابراین هیچ شخصی نمی تواند شما را مجبور به کاری کند که میدانید خلاف قانون و ضوابط است، اگر ناظر هماهنگ کننده اقدامی کند که مربوط به رشته تخصصی شماست و بر این باورید که خلاف ضوابط است خود وی ضامن بوده و خودش باید پاسخگوی تبعات بعدی باشد. شما زمانی گزارش اتمام هر مرحله را بدهید که واقعاً اتمام یافته در غیر اینصورت گفته می شود گزارش خلاف واقع داده اید و نه تنها پیگرد انتظامی دَارد چه بسا پی آمد مالی هم دَارد. علی هذا با توکل به خدا طبق ضوابط رفتار کنید و از هیچ ارعابی هم نهراسید

---

سوال ۴۸ : در کارگاه کارگری اسیب دیده و حق و حقوق وی پرداخت شده چه رضایت نامه ای از وی اخذ گردد تا در اینده مجددا مدعی نگردد در صورت امکان متن نمونه ارسال فرمایید.

به نظر بنده متن زیر میتواند مفید باشد:
اینجانب…. فرزند…. دانسته و آگاهانه و با قصد و اختیار اعلام و إقرار می دارم که در خصوص حادثه…. تمامی حقوق قانونی خود را بی کم و کسر از آقای…. در تاریخ….. دریافت داشته و هیچگونه ادعایی علیه وی تحت هیچ عنوانی در هیچ زمانی و در نزد هیچ مرجعی نداشته و ندارم و رضایت بی قید و شرط خود را اعلام و إقرار می دارم.
ضمناً جناب مهندس توصیه می شود که رضایت مذکور محضری گرفته شود تا بعنوان سند رسمی غیر قابل خدشه باشد. موفق باشید

---

سوال ۴۹ : ناظر هماهنگ کننده و سازه ساختمان در حال اجرایی هستم که در مرحله بتن ریزی ستونهای طبقه همکف میباشد. سازنده کاملا مغایر با نقشه های مصوب در حال اجراست. گزارش خلاف را به شهرداری ارسال کرده و حتی در گزارش اعلام کرده ام که سازنده میبایست به مهندس محاسب خود مراجعه نموده و حداقل تائیدیه مهندس محاسب را ارائه نماید. متاسفانه تا کنون شهرداری ترتیب اثری نداده،تکلیف اینجانب چیست؟

خدمت جناب مهندس عزیز، توصیه می شود که همچنان به همین رویه خود عمل کنید و حتی تعداد گزارشات خلاف خود را بیش‌تر کنید و نه تنها به مرجع صدور پروانه بلکه به سازمان استان، اداره کل راه و شهر سازی هم گزارش خود را ارسال دارید و مطمئن باشید که در آینده مالک و شهرداری مواجه با اشکال می شوند البته اگر روزی نزد شما آمده خواستار پایان کار شدند نپذیرید مگر آنکه شهرداری قبول کند که فرم چاپی را معروف به برگ سبز پایان کار است را تکمیل و امضا نکنید که اگر انجام بدهید آنوقت مرتکب تخلف آرائه گزارش خلاف واقع می‌شوید که می دانید تبعات انتظامی و قضایی نامطلوبی دارد.

---

سوال ۵۰ : در مواردی که مالک پروانه ساختمانی را تمدید نکرده و ما این موضوع را گزارش کردیم در صورت بروز حادثه ایا همچنان مسئولیت داریم یا نه ؟

شما کنترل کنید که آیا مالک همچنان در حال ساخت و ساز هست یانه، اگر بود مستمراًبه شهرداری، سازمان استان و اداره کل راه و شهرسازی مراتب را مدام گزارش کنید.

---

سوال ۵۱ : سوالی از اساتید محترم داشتم . در خصوص دستور کار به مالک که تحویل نمی گیرد ، غیر از اظهار نامه قضایی راهی هست ؟ مثلا پیوست کردن به گزارشات مرحله ای می تواند راه حل جایگزین باشد ؟

حسب نص تبصره ٧ ماده ١٠٠ قانون شهرداری و به تبع آن وفق ماده ٢٣ آیین نامه إجرائی ماده ٣٣ ناظر مکلف به إعلام گزارش به مرجع صدور پروانه و سازمان استان است و اگر به مالک نکته ای ابلاغ می شود فقط با فرض امکان برطرف شدن اشکال است. حال که مالک گستاخی کرده و ابلاغ قانونی شما را دریافت نمیکند بی معطلی موضوع اشکال را به مرجع صدور پروانه و ‌سازمان استان منعکس کرده و ‌از آنها بخواهید تا اقدامات قانونی را معمول دارند.

---

سوال ۵۲ : در راستای پرسش شماره ۲۷ اگر در مقام مجری بوده باشیم و با توجه به این که مجری مکلف به پایش نقشه می باشد و اگر مجری از همان ابتدا متوجه اشکال در نقشه شده باشد. جهت انجام تکلیف آیا مجری میتواند از امضای نقشه سر باز زند؟ آیا عدم امضای نقشه های ( تایید شده نظام مهندسی ) مشکلی برای مجری ایجاد نمیکند؟ چون از سویی هم مجری مکلف به امضا میباشد.

قانونگذار در ماده ۱۳۰۱قانون مدنی تصریح دارد که امضایی که در روی نوشته یا سندی باشد بر ضرر امضا کننده دلیل است. اگر واقعاً نقشه مورد نظر دارای اشکال است از امضای آن خودداری کرده موضوع را به مالک منعکس کرده از وی بخواهید موضوع را به طراح اطلاع داده نظر کتبی وی را به شما تسلیم کند و اگر طراح همچنان به نظر خود اصرار داشت و سازمان هم همان نقشه را تأیید کرده باشد شما مستند سازی کرده نقشه را امضا کنید اما بد نیست بالای امضای خود موضوع اشکال و اینکه به مالک و طراح منعکس شده و وی همچنان اعتقاد به درستی کار خود دَارد را بنویسید.

---

سوال ۵۳ : وظیفه ناظر تاسیسات در پایان کار عملیات ساختمانی چیست؟ آیا موظف است نقشه های ازبیلت، برگه سبز و امثال آنرا را تایید کند؟ ضمنا در صورتیکه در نقشه های اولیه مشکل طراحی وجود داشته باشد و در اجرا اصلاح شود، در صورت عدم تایید نقشه های ازبیلت توسط طراح اولیه مشکلی برای ناظر بوجود می آید؟ و در صورتیکه طراح اولیه نقشه های ازبیلت را تایید کند، آیا بدلیل عدم تطابق اجرا با نقشه های اولیه مشکلی برای ناظر بوجود می آید؟

نظر به اینکه ناظر حسب تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مکلف به نظارت مستمر بر انطباق عملیات اجرایی با
۱- مفاد پروانه صادره
۲- نقشه های مصوب
۳- محاسبات پیوست
می باشد بنابراین ناظر مکلف به اصلاح نقشه ها نیست هرچند که می تواند اشکالی را که ببیند منعکس کند. علی هذا اگر مغایر نقشه های اولیه عملیات اجرایی صورت گرفته باشد مصداق تخلف است و فقط زمانی پی آمد انتظامی و قضایی ندارد که ناظر یاد شده ثابت کند که اشکال گرفته شده بجا و منطقی است که در اینصورت مسؤولیت کار اجرا شده متوجه ناظر بوده و اگر اتفاقی رخ دهد ناظر ضامن بوده و طراح اصلی مبرّا می شود.

---

سوال ۵۴ : علیرغم تذکرات مکرر ناظرین به مالکین در خصوص عدم بکارگیری کارگران غیر مجاز و نیز عدم استفاده از مصالح غیر مجاز، با توجه به اینکه امکان حضور دائمی برای ناظرین در تمامی ساعات کاری در کارگاه وجود ندارد ، به کرات مشاهده میگردد که مالک تخلف نموده و در صورت بروز حادثه، ناظر نیز مقصر شناخته میشود. آیا این امکان وجود دارد تا با تنظیم صورتجلسه ای در شروع کار، مسئولیت اینگونه تخلفات از دوش ناظر برداشته شود؟ چه راهکاری برای این موارد پیشنهاد میکنید؟ این مشکل بخصوص در مورد ناظرین گاز که امکان حضور در تمامی مراحل لوله کشی را ندارند بیشتر مشهود می باشد.

نظر به اینکه قانونگذار در تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری وظیفه نظارتی ناظر ساختمانی را مستمر دانسته و هرچند که ممکن است تصور شود که این تکلیف علی الظاهر متوجه ناظر عمران است ولیکن چون چنین تصریحی در قانون نیامده لذا هیچ بعید نیست که دادگاه یا شورای انتظامی آن را شامل بقیه ناظران هم بداند علی هذا مسؤولیت شما به عنوان ناظر ولو ناظر گاز مستمراً بوده و چون تکلیف مذکور حاکمیتی است قابل انتقال نیست و اگر هم چنان نوشته ای تنظیم شود قابلیت استناد را ندارد و فاقد ارزش قانونی است.

---

سوال ۵۵ : من مجوز محاسبات دارم ولی خودم محاسبه نمیکنم. سال ٩٠ عضو یه دفتر مهندسی بودم و اونا نقشه هارو تهیه میکردن و من امضا میکردم البته میدونید که همین الان کل ساختار طراحی همینطوری هست و کمیته محاسبات هم اونا رو تایید میکنه وهمین نقشه رو هم تایید کرده ولی متاسفانه چندتا از تیرهای فرعی ضعیف هستن وچندتا ترک در دوسه تا دیوار ایجاد شده
خلاصه کار رسیده به دادگاه و کارشناس رسمی که رییس نظام مهندسی هست و دوست صمیمی سردفتر همون دفتر مهندسی هست کل تقصیر رو برای من نوشته و من فعلا اعتراض کردم و تقاضای کارشناس سه نفره کردم
میخوام بدونم چه کار میتونم بکنم ؟
آیا کمیته محاسبات که نقشه هارو تایید کردن هیچ کاره هستن و اون دفتر مهندسی که نقشه هارو تهیه کردن و همیشه با اطمینان میگفتن که امضا کن و خیالت راحت باشه همه بی تقصیرن و کل تقصیر بامنه ؟؟؟؟

عرض کنم که وفق ماده ١٣٠١ قانون مدنی امضای روی اسناد به ضرر صاحب آن دلیل است لذا شما در خصوص امضای ذیل نقشه ها ضامن هستید. البته مسؤولیت شما رافع مسؤولیت دیگران نیست اگر بتوان دخالت آنان را ثابت کرد با وصف حال اِثبات تخلف دیگران نفعی به حال شما ندارد.

---

سوال ۵۶ : ناظر هماهنگ کننده و سازه ساختمان در حال اجرایی هستم که در مرحله بتن ریزی ستونهای طبقه همکف میباشد. سازنده کاملا مغایر با نقشه های مصوب در حال اجراست. گزارش خلاف را به شهرداری ارسال کرده و حتی در گزارش اعلام کرده ام که سازنده میبایست به مهندس محاسب خود مراجعه نموده و حداقل تائیدیه مهندس محاسب را ارائه نماید. متاسفانه تا کنون شهرداری ترتیب اثری نداده، تکلیف اینجانب چیست؟

توصیه می شود که همچنان به همین رویه خود عمل کنید و حتی تعداد گزارشات خلاف خود را بیش‌تر کنیدو نه تنها به مرجع صدور پروانه بلکه به سازمان استان، اداره کل راه و شهر سازی هم گزارش خود را ارسال دارید و مطمئن باشید که در آینده مالک و شهرداری مواجه با اشکال می شوند البته اگر روزی نزد شما آمده خواستار پایان کار شدند نپذیرید مگر آنکه شهرداری قبول کند که فرم چاپی را معروف به برگ سبز پایان کار است را تکمیل و امضا نکنید که اگر انجام بدهید آنوقت مرتکب تخلف آرائه گزارش خلاف واقع می‌شوید که می دانید تبعات انتظامی و قضایی نامطلوبی دارد.

---

سوال ۵۷ : بنده تازه پروانه نظارت دریافت کردم ویه سوال داشتم .اگر کار فرما در اجرای کار از نقشه غیره مصوبه استفاده نمایید و بنده گزارشات خلاف را بفرستم در پایان کار چگونه میتوانم پایان کار را امضا ٕ کنم آیا راهی هست . چون مهندس طراح کارفرما خودش نقشه غیره مصوبه را به کارفرما داده و در ضمن به بنده گفته چون ایشان طبق آیین نامه ساخته و فقط از نظر شهر سازی تخلف کرده شما میتوانید امضإ کنید آیا این جمله درست است یا خیر؟

جناب مهندس که علی الظاهر می نماید همکار جوان ما باشید، باید خدمت شما عرض کنم که مهندس طراح خواسته با شما مزاح کند تا قدری بخندید چرا که اگر به مادۀ ۳۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان نگاهی بیاندازید در خواهید یافت که در کنار نام بردن از مقررات ملی ساختمان از مقررات شهرسازی هم اسم برده شده است. به عبارتی دیگر عدم رعایت مقررات شهرسازی هم تخلف تلقی می شود. علی هذا تأکید مؤکد می شود که هیچگاه ریسک نکرده حیثیت حرفه ای خود را مخدوش نسازید . اگر شما بر اساس تبصرۀ ۷ مادۀ ۱۰۰ قانون شهرداری مکلف هستید به نظارت مستمر بر انطباق عملیات اجرایی با مندرجات پروانه، نقشه ها و محاسبات پیوست به نظر نمی رسد که دیگر جای هیچ بحث و اما واگری وجود ندارد. علی ایّحال اگر خواهان در حاشیۀ امنیت قرار گرفتن هستید به اعلام مهندس طراح بخندید ولیکن عمل نکنید. موفق باشید.

---

سوال ۵۸ : مالک شروع به کار از منه تک ناظره نمیخواد، میترسم بدون شروع به کار شروع کنه باید چیکار گنم ؟

عرض کنم که برادر، اگر بخواهی در انجام خدمات حرفه ای خود ترس و واهمه به دل راه بدهی توصیه می شود آن را بوسیده وبه کناری گذارده و به کار دیگری بپردازی، جدای از این که باید قبل از پذیرش نظارت، قرارداد سفت و سختی با مالک خود منعقد میکردی(که شاید کرده باشی) می طلبد که هراز چندگاهی به محل ملک تحت نظارت خود مراجعه کرده و ببینی که اوضاع و احوال در چه حال است و اگر کوچکترین حرکتی دیدی فوراً مراتب را به مرجع صدور پروانه منعکس کنی و حتی به اعتقاد بنده همین الان می توانی گزارشی خطاب به شهرداری تهیه کرده و به شهرداری بدهی مبنی بر این که مالک حق شروع عملیات اجرایی را ندارد تا زمانی که شروع به کار را از ناظر دریافت کند و تحویل شهرداری بدهد. دوست گرامی تجربه نشان داده که طرف مقابل یکً مهندس ناظر عمدتاً از تردید و دو دلی وی سوء استفاده می کند تا توانایی خود، خود من ساختمانی را در سال ٧۴ متوقف کردم و هنوز هم که هنوزه در حد همان یک طبقه خلافی که ساخته متوقف مانده است.

---

سوال ۵۹ : اگر برای شخصی که باهاش قرارداد داریم کار آرماتور بندی و قالب بندی انجام دادم دستمزد رو پرداخت نکنه کجا باید پیگیری قانونی کنم؟

چنانچه قرارداد داشته باشید یا اگر نداشته باشید ولی می توانید به نحوی ثابت کنید که کاری انجام داده اید آنگاه اگر کار مذکور را در شهرستان آنهم با رقم کمتر از پانصدمیلیون ( ۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ) ریال انجام داده باشید باید به شورای حل اختلاف مربوط مراجعه شود، اما اگر از این رقم بیشتر باشد باید به دادگستری مراجعه بفرمایید.

---

سوال ۶۰ : اگر در قرار داد پیش پرداخت (پاس شدن چک ها) را منوط به شروع بکار و آوردن مصالح به محل پروژه نمود . آیا در صورتی که پیمانکار کار را شروع نکرد یا مصالح را به موقع به کارگاه نیاورد . میتوان واقعا جلوی چک ها را گرفت . عواقبی دارد؟

هرچند وصول چک منوط به اجرای تعهدی شده است مع الوصف اصلی در حقوق تجارت است که معروف است به اصل تجریدی بودن اسناد تجاری، به استناد این اصل، صادر کننده باید وجه چک را بپردازد اما اگر ادعایی دارد می تواند جداگانه مطرح کند بنابراین به واسطه عدم اجرای تعهد دارنده چک نمی توان اصطلاحاً جلو چک را گرفت مگر از طریق درخواست صدور دستور موقت که آنهم نه تنها هزینه بردار است احتمال پذیرشش توسط دادگاه کمتر از ۵۰ درصد است.

سری بعدی این مجموعه را حتما مطالعه نمایید، با ما همراه باشید …

منابع :

irandwg.com

سایت های حقوق مهندسی 

ویکی پدیا

سایت های مهندسی 

مجموعه پرسش و پاسخ به سوالات حقوق مهندسین ساختمان

سری سوم :

مجموعه پرسش و پاسخ به سوالات حقوق مهندسین ساختمان

سوال ۲۱ : اگر در یک قرارداد مشارکت در ساخت مجوز فروش برای سازنده بعد از احداث سازه کل طبقات باشد ، ولی سازنده اقدام به فروش قبل از اتمام سازه (قبل از موعد) نماید و الان که کل سازه و ساختمانم تمام شده و مالک زمین متوجه تاریخ قبل از موعد قولنامه پیش فروش شده میتواند نسبت تاریخ قولنامه ی پیش فروش که خلاف موعد مجوز مندرج در مشارکت نامه هست اعتراض کرده و دادخواست ابطال معامله بدهد؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
عرض شود که اگر سازنده مورد سوال شما در زمان حاضر که زمان اتمام عملیّات إجرائی است اخذ سند مالکیّت به نام خود کرده باشد و واحد/واحدهای فروخته شده داخل در سند مأخوذه باشد در این صورت باستناد ماده ۲۲ قانون ثبت سازنده موصوف مالک قانونی تلقی شده و باستناد ماده ۳۰ قانون مدنی حق هرگونه اِعمال مالکیت می‌تواند بکند که یکی از آنها فروش ملک خود است بنابراین در این حالت مالک زمین کاری نمی تواند بکند اما اگر سندی به نام وی صادر نشده به نظر می‌رسد که تا تحقق شرط در قرارداد مشارکت (اتمام سازه کامل) حقی برای وی ایجاد نشده تا اختیار اِعمال مالکیّت را داشته باشد و در أین حالت به اعتقاد بنده موضوع إز مصادیق معامله فضولی بوده و اگر صاحب زمین اجازه ندهد عقد مورد نظر باطل خواهد بود. الله اعلم

---

سوال ۲۲ : من ناظر عمران و هماهنگ کننده یه ساختمان هستم که در حال تخریب است دارای یک مغازه و منزل است که اداره گاز کنتور خانه را قطع و کنتور مغازه را به عنوان کنتور کارگاهی تایید کرده الان یک اتاق کارگری و یک دفتر کار با بخاری گازی گرم می شود و بعضی قسمتها نیز از شلنگ استفاده شده و وقتی می گویم تاییدیه مهندس ناظر گاز را بدهید می گویند برای هر بازدیدی انها از ما پول می گیرند من چکار باید بکنم ؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
مهندس ناظر گرامی لحظه ای درنگ را جایز نشمرید فی الفور اقدامات زیر را انجام دهید:
١- ناظران تأسیسات مکانیکی و برقی را کتباً مطلع کرده خواستار بازدید آنها از محل و انجام اقدامات لازم از آنها بشوید.
٢- موضوع اشکال را به سازمان استان و اداره کل راه و شهرسازی استان اطلاع دهید.
٣- گزارشی نیز به اداره کار مربوط منعکس کنید.
تمامی گزارشها باید مکتوب بوده و حتماً ثبت شده یا رسید بگیرید.

---

سوال ۲۳ : بنده نظارت ملکی را بر عهده دارم و مالک ارتفاع کف تا کف طبقات را از ۳۰۵ سانتی متر به ۳۲۵ سانتی متر( حدود ۲۰ سانتی متر) افزایش داده است و بنده برای ایشان خلاف رد کرده ام و جهت عدم خلاف نیز به ایشان گفته ام که نامه بلامانع از محاسب بیاورد. ایشان نیز چون با شرکت حقوقی طرف می باشد نامه بلامانع از شرکت مشاور آورده و پس از اصرار بنده نامه مشاور را پس از مهر و امضا مشاور به تایید یک نفر محاسب دیگر رسانده و می گوید که محاسب اصلی که تمام نقشه ها ممهور به مهر ایشان است دیگر با شرکت کار نمی کند.
حال تکلیف بنده چیست؟ آیا نامه بلامانع شرکت مشاور با مهر و امضا شرکت و محسب جدید را بپذیرم؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که از ظاهر فرمایش شما اینگونه استنباط می شود که محاسب ساختمان یک شخص حقوقی است، اگر اینگونه باشد اعلام نظر شخص حقوقی کفایت می کند و شما کاری ندارید که چه شخص حقیقی آن را انجام داده است مع الوصف دقّت داشته باشید که تأیید محاسب که همان شخص حقوقی باشد باید تحویل مرجع صدور پروانۀ ساختمانی شده و شماره و تاریخ ثبت آن تحویل شما شده رونوشت نامۀ تسلیمی به مرجع یاد شده خطاب به شما باشد، در غیر این صورت تکلیف قانونگذار در تبصرۀ ۷ مادّۀ ۱۰۰ قانون شهرداری که گفته است که ناظر باید عملیّات اجرایی با نقشه ها را مستمرّاً نظارت کند محقّق نشده چه بسا در آینده با مشکل مواجه شوید لذا حتماً به محاسب تکلیف کنید که تأییدیّۀ مذکور را به شهرداری تحویل داده شماره وتاریخ آن را به شما بدهد.

---

سوال ۲۴ : بنده به همراه شریکم یک دستگاه آپارتمان به شخصی فروخته ایم. در یک وکالتنامه جداگانه محضری, بنده حق برداشت از حساب های بانکی شریکم را دارا میباشم. سوال: آیا خریدار ٱپارتمان اجازه واریز سهم بنده از ثمن معامله به حساب بانکی شریک بنده را بدون موافقت من با استنادبه وکالتنامه مذکور دارا میباشد؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که رابطۀ مالی شما و شریکتان ربطی به اشخاص ثالث ندارد و مستنداً به ماده ۲۷۱ قانون مدنی مدیون باید دین خود را به داین، یا کسی که از طرف او وکالت دارد یا کسی که قانوناً حق دریافت دارد پرداخت کند، در مثال مورد سوال شما خریدار موصوف اگر اجازه از طرف شما نداشته باشد که وجه را به حساب شریکتان بپردازد وفق مفهوم مخالف مادّۀ ۲۷۲ قانون مدنی قبول نیست وباید به خود شما پرداخت کند.

---

سوال ۲۵ : برای خارج کردن پروانه از شرکت حقوقی باید به نظام مهندسی مراجعه کنم؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
در وهله نخست باید به مدیریت شرکت موصوف مراجعه کرده و از وی بخواهید تا نسبت به إرسال نامه به اداره کل راه و شهرسازی استانتان مبنی بر خروجتان از شرکت اقدام کند درغیر اینصورت و استنکاف وی، باید مبادرت به طرح شکایت در شورای انتظامی استان بنمایید، البته ممکن است مدیر یاد شده به رغم محکومیت از این بابت، بازهم استنکاف ورزد که در این حالت باید به دادگاه عمومی مراجعه فرمایید

---

سوال ۲۶ : آیا مالکین و یاسازنده ها میتوانند از امضا قردادهای نظارت که متن انها به صورت تیپ و یک جانبه توسط نظام مهندسی تهیه میشود امتناع نموده و خواستار اضافه شدن برخی موارد البته در چارچوب قوانین جاری شوند؟
با توجه به اینکه این امر عرف نیست خواهشمندم در خصوص سهل الوصول ترین محمل قانونی ارایه طریق فرمایند
جهت استحضار اضافه مینماید در یکی از استانهای شمالی خود نظام متن قرارداد را به نحوی تنظیم مینماید که از ان هیچ گونه تعهد اجرایی برای شخص مجری نمیتوان متصور شد

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
سلام و درود(۹۶/۱۱/۱۱). خدمت شما عرض کنم که اصل آزادی اراده در ماده ١٠ قانون مدنی متبلور شده با این توضیح که هرگاه دو یا چند شخص باهم توافقاتی در چهارچوب قوانین و بایسته های قانونی داشته باشند باید به مفاد آن پایبند باشند و حسب منطوق ماده ۲۱۹ قانون مدنی قراردادیاد شده لازم الاتّباع بوده و حسب مفهوم همان ماده و منطوق ماده ٢٣١ همان قانون دست کم بین امضا کنندگان لازم الأجرأ می باشد. از آنجایی که قراردادهای منعقده بین اشخاص یک حق قانونی است که توسط قانونگذار به رسمیّت شناخته شده لذا به استناد اصل ٢٢ قانون اساسی حق یاد شده مصون از هرگونه تعرّضی است مگر مواردی که قانونگذار استثنا کرده باشد. در جایی که قانونگذار اجازه ورود در رابطه خصوصی أفراد را به دستگاههای حاکمیّتی نداده است و انعقاد قراردادها مصداق آشکار آن رابطه است و اصل بر عدم اجازه دخالت است سازمان نظام مهندسی ساختمان که به استناد بند”ب” ماده ١ قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب ٩٠/٨/٣ یک موسسه خصوصی است که قانونگذار فقط اجازه برخی اختیارات حاکمیتی را به آن داده است بطریق اَوْلی حق دخالت در انعقاد قرارداد بین عضو ومالکان راندارد ودر زمانی که در دارا بودن حق دخالت شک شود اصل برعدم اختیار است بویژه که در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان چنین اجازه ای به سازمان و سازمان استان داده نشده است  .

---

سوال ۲۷ : بنده کارمندی قراردادی هستم با مدرک فوق لیسانس و پایه ۲ معماری که با حقوق ۱۵۰۰ در شرکت گاز مشغول به کار هستم شاید باورش سخت است اما ما کارمندهای قرارداری پایین ترین حقوق رو داریم که جمعیت کثیری از کارمندان را شامل می شویم آیا می شود با این حقوق ناچیز وبا این تورم از حق مسلم ، پروانه مهندسی گذشت؟ با توجه به اینکه شرکت گاز هیچ ربطی به تعارض منافع ندارد از شما خواهشمند است در صورت امکان راجع به متن دادخواست اظهار نظر و پیشنهاد فرمایید

پاسخ استاد مهندس لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
اساسا چون محدودیت حقوق اشخاص نص صریح قانونی میخواهد که در مانحن فیه ,چنین نصی وجود ندارد, و از طرفی چون وزیر راه و شهرسازی و وزارتخانه متبوع شأن قانونگذاری ندارد, لذا بخشنامه مذکور که در چهارچوب اختیارات وزیر نیست غیر قانونی بوده و قابل ابطال در دیوان عدالت اداری است.

---

سوال ۲۸ : به استناد چه مواد قانونی میتونم نقشه های غلط رو مردود اعلام کنم هنگام امضا قرارداد نظارت تا شهرداری نتونه پروانه صادر کنه بر اساس نقشه های غلط و حین کار تا اصلاح نقشه ها گود طولانی بشه و ریزش کنه

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که در ادبیات حقوقی اصطلاحی هست با این نگارش«ایجاد تکلیف نیاز به نصّ دارد» بعبارتی دیگر هیچ شخصی مکلّف به انجام تکلیفی نیست مگر آنکه قانون یا قراردادی وی را مکلف به انجام آن تعهد کند. از آنجایی که قانونگذار در تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری اصلاحی ۵٨/۶/٢٧ چنین تکلیفی را متوجه مهندس ناظر ندانسته است و در هیچیک از مباحث مقررات ملی ساختمان نیز چنین تکلیفی تصریح نشده و کتابچه نظامات اداری هم مبحثی از مقررات ملی ساختمان نمی باشد زیرا آیین نامه اجرایی ماده ٣٣ و شیوه نامه های پیوست آنست لذا شما به عنوان مهندس ناظر تکلیف کنترل نقشه ها و اعلام اشکال در آنها را ندارید و اگر فقط از بابت اینکه مهندسی هستید که مواجه با اشکالی شده اید اختیاراً میتوانید به مرجع صدور پروانه منعکس کنید و آن مرجع مختار است به اخطار شما توجه کند یا نکند. شما به عنوان مهندس ناظر هرگاه احراز کردید که نقشه ای دارای اشکال است به مالک کتباً منعکس کرده از وی بخواهید که نظر کتبی طرّاح را به شما تحویل دهد و اگر مالک استنکاف ورزید و یا طرّاح توجهی نکرد شما ضامن نیستید چرا که وفق تبصره ٧ ماده ١٠٠ شما مکلف به نظارت مستمر بر انطباق عملیات اجرایی با مفاد پروانه ساختمانی، نقشه های مصوب و محاسبات پیوست هستید ولاغیر .

---

سوال ۲۹ : در یک شرکت حقوقی با بستگانم مشغول بودم که بعنوان مدیر عامل انجام وظیفه میکردم. بعد از ۴ سال میخوام جدا بشم که کارهای اولیه انجام شده و نامه ای که برای خروج من از شرکت در تصمیمات شرکت گرفته شد به اداره ثبت رسیده ، متاسفانه ثبت شرکتها میگه این شرکت نمیتونه بخاطر نامه ای که بیمه تامین اجتماعی زده تغییر و تحول درش انجام بشه. من بیمه مراجعه کردم گفتند تعاونی مبلغی بدهکار هس شما بعنوان مجری باید پرداخت کنید،تا به ثبت نامه بزنیم و کار شما انجام بشه. یکی از شرکتهای ساختمانی هستیم که به اتفاق دو شرکت دیگه کار رو بصورت … به دیگری سپردیم

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
قانونگذار فقط در مادّۀ ۳۷قانون تأمین اجتماعی در خصوص نقل و انتقال عین یا منفعت مؤسسات و کارگاههای مشمول قانون بیانیّه ای دارد که به نظر می رسد شامل حال شما نیست. علی هذا توصیه می شود حتماً به بیمۀ مذکور مراجعه کرده از آنها بخواهید که طبق کدام مادّۀ قانونی مانع خروج شما شده اند همین سوال راهم از مرجع ثبت شرکتها پرسیده، جواب دقیق را اعلام بفرمایید تا اگر نظری بود خدمت شما عرض شود.

---

سوال ۳۰ : با سلام خدمت مهندس گرامی. دو سوال دارم :
۱-آیا همیشه نصب درب حیاط و درب واحدهای آپارتمانی باید بگونه ای باشد که در سمت داخل حیاط و داخل واحدها باز شود؟
۲-مثلا ابعاد مجاز ملک ۱۰ در ۲۰ متر است و مالک از هر طرف ۵ سانتیمتر درز انقطاع را رعایت کرده است – بنابراین هنگام نوشتن گزارش، در قسمت ابعاد اجرا شده ، همان ۱۰ در ۲۰ را بنویسیم یا اینکه بنویسیم ۹/۹۰ در ۱۹/۹۰ متر؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
سلام و درود(۹۶/۱۱/۱۸)، جناب مهندس عنایت داشته باشید که شما باید مطابق با معنای الفاظ پاسخ بدهید، اگر از شما خواسته شده که ابعاد اجرا شده را گزارش کنید پس باید ۹/۹۰و۱۹/۹۰ را اعلام کنید تا نشان داده شود که ابعاد اجرا شده دقیقاً کدامست. در پاسخ به سوال نخست عرض کنم که هر ملک یا واحدی حق ندارد بیشتر از حق قانونی خود بهره برداری کند، در سوال مورد مثال شما در حیاط و واحد باید بسمت داخل گشوده شود تا اصل عدم تخطّی از حدّ قانونی رعایت شده به مشترکات تجاوز نشود.

---

همچنین بهتر است مطالعه کنید : “دانلود دیتیل اتوکد جزییات اجرایی درز انبساط“

---

سوال ۳۱ : آنچنانکه مرسومه بعضا شرکت های پیمانکاری بصورت اجاره در مقابل دریافت مبالغ مشخص واگذار میشن حالا برا یه دوره مشخص یا یک کار مشخص . آنهم با وکالت و تفویض اختیار مدیر عامل به شخص دیگر. سوالم اینه که اگر به علل مختلف ناگذیر به این کار شدیم، اصولا نحوه قرارداد فیمابین یا هر تفاهم نامه دیگری چگونه باید باشد تا عواقب بعدی آن متوجه واگذارنده نباشد و اینکه آیا این مساله وجاهت قانونی دارد یا خیر؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که اساساً اجاره دادن یک شرکت در ادبیات حقوقی هیچ جایگاهی ندارد و قابل پذیرش نیست چرا که در هر فعالیّت تجاری هر شخصی رأساً متعهد بوده وباید پاسخگوی اقدامات خود باشد. از نحوۀ سوال شما اینگونه استنباط میشود که شخصی به یک شخص حقوقی مراجعه کرده و از وی میخواهد که وارد یک معامله شده امّا بطور غیر رسمی انجام کار را به این مراجعه کننده واگذار کند، حق را بخواهید چنین اقدامی میتواند مغایر قرارداد منعقده باشد (اگر در قرارداد واگذاری حقوق و تعهدات ممنوع شده باشد) و پرواضح است که تبعات نامطلوبی بدنبال خواهد داشت مگر آنکه طرف مقابل شرکت مذکور موافق این واگذاری باشد که در اینصورت میتوان قرارداد مورد نظر را تنظیم کرد که البته یک تیپ مشخصی نیست تا بتوان در اینجا ارائه داد بلکه باید با توجه به اوضاع و احوال و شرایط حاکم بر قرارداد تنظیم کرد.

---

سوال ۳۲ : من ناظر سازه و هماهنگ کننده یه ساختمان فلزی هستم. پیش از شروع کار آرماتوربندی فونداسیون، به ناظر برق نامه دادم (و رسید گرفتم) که باید پیش از بتن ریزی، برای نظارت همبندی فونداسیون سر کار بیاد و تاییدیه اجرای همبندی رو بده. متاسفانه مجری با ایشون تماس گرفته و ایشون هم گفته که نیازی به اجرای همبندی نیست و با همین حرف ایشون، مجری بتن ریزی فونداسیون رو انجام داده. همینطور براى کندن چاه ارت در مرحله فونداسیون و ایمنى اتاقک نگهبانى و تجهیز کارگاه هم توى همون نامه براش نوشتم ولى اصلا تا حالا حتى سر پروژه هم نیومده. حالا برای اینکه مسئولیتی متوجه من نباشه باید چیکار کنم؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
قانونگذار در مادّۀ ۱۲۵۷ قانون مدنی تصریح داشته که هرشخصی که مدعی امری باشد باید آن را اثبات کند و در مادّۀ بعدی هم ادلّۀ اثبات دعوی را برشمرده است. شما اگر برای اثبات این ادعایی که مطرح کرده اید دلیل اثباتی نداشته باشید چه بسا در آینده با مشکل مواجه شوید علی هذا برای پیشگیری از این وضعیّت حتماً مراتب را به ناظر مربوط کتباً منعکس کرده واز وی بخواهید کتباً پاسخ دهد و اگر استنکاف ورزید مراتب را به سازمان استان منعکس کرده از آن سازمان کسب تکلیف کنید و تا تعیین تکلیف قطعی اجازه ادامه کار را ندهید.

---

همچنین بهتر است مطالعه کنید : “دانلود نقشه و دیتیل اتوکد جزییات اجرایی سیستم ارتینگ و همبندی “

---

سوال ۳۳ : ما گودبرداری که کردیم سازه نگهبان هم طبق نقشه اجرا کردیم ولی متاسفانه دیوار بقلی فرو ریخت بقل ساختمان فروریخته کارگاه کانال سازی.
طبق توافق قرار شد صاحب کارگاه که مستاجر است کارگاه رو جمع کن و به یه قسمتی از گاراژ دیگر بره و قرارشد سازنده اجاره انبارو تا موقعی که خالی پرداخت کنه . ولی الان مستاجر میگه که جابجایی من ده روز طول میکشه و در این مدت باید بیست میلیون به من پرداخت کنید تا من شکایت نکنم.
حالا ما قرار گذاشتیم که دیواری که تخریب شده رو بسازیم و هر خسارتی که خداروشکر جانی نبوده مالیارو پرداخت کنیم ولی مستاجر زیر بار نمیره هی میگه شکایت.
سوال اینجاست اگه این آقا شکایت کنه آخر کار ما به کجا میرسه. مستاجر به هیچ صراطی با ما کنار نمیاد .

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که در وهلۀ نخست همین پیشنهاد را در حضور چند نفر شاهد با وی مطرح کرده و اظهارات وی را صورتجلسه کرده و به امضای شهود رسانیده، متعاقب آن همان پیشنهاد را از طریق اظهارنامه برایش ارسال دارید و منظر پاسخ وی باشید اگر سر عقل آمد که چه بهتر اگر هم روش خود را دنبال کرد و اصطلاحاً به مرجع قضایی مراجعه کرد زمانی که مستندات خود را ارائه دهید نامبرده هیچ نتیجه ای نخواهد گرفت الّا اینکه طبق روش شما عمل کند . البته بدانید که در هر حال هر خسارتی بوی وارد شده باشد که ناشی از سببیّت عمل شما باشد شما ضامن هستید و باید جبران کنید.

---

سوال ۳۴ : ملکی مدت ۵۸ سال است در تصرف شخصی بوده و بعد از او در اختیار ورثه میباشد چون همجوار اداره دولتی بود ، اداره مورد نظر اقدام به اخذ سند نمود و ادعای سازمانی بودن منازل را دارد و حدود ۲۰ سال است که به علت دروغ بودن و نداشتن مدارک مستند نمیتواند ادعای خود را ثابت کند ، آیا معاون دادستان بدون روئیت مدارک مستند میتواند حکم و یا دستور تخلیه صادر کند یا نه ؟ و ما چگونه میتوانیم حقوق شصت ساله خود را طبق قانون اخذ کنیم ، با سپاس از زحمات شما .
در ضمن منازل قدیمی ساز بوده و خارج از محدوده اداره مورد نظر میباشد.

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که از ظاهر سوال شما بر می آید که متصرّف هم سند مالکیّت ندارد که اگر داشت هیچگاه آن ادارۀ دولتی معارض و مزاحم نمیشد. علی ایّحال لازم است بفرمایید که ملک موصوف آیا سابقۀ ثبتی دارد یاخیر؟ و قبل از تصرّف متصرّف به چه شخصی تعلّق داشته و از چه نوع ملکی بوده؟ دایر، بایر یا موات؟ پاسخ این سوالات را که مشخص فرمودید انشاءالله نظر تکمیلی داده خواهد شد.

---

سوال ۳۵ : در صورتی که مالک ساختمانی پس از تایید ناظر گاز تغییراتی در ساختمان دهد بعنوان نمونه دودکش ها را جابجا کند یا دریچه های تامین هوا را مسدود نماید چنانچه ناظر گاز متوجه شود چه اقدامی را حضرتعالی پیشنهاد می دهید آیا صرف گزارش به شرکت گاز کفایت میکند؟ با تشکر

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
عرض کنم که چون امر گاز دارای أهمیت ویژه ای در جان بهره برداران دَارد لذا می طلبد که به طور جدی با آن معامله شود، بنده هم اینک وکالت مهندس ناظر گاز را در پرونده ای بر عهده دارم که بدلیل دست کاری در لوله بخاری و مسدود کردن آن، آنهم بعد از گذشت دوسال متاسفانه دو نَفَرجان خود را از دست دادند الان مهندس ناظر گاز موصوف متهم به قتل آن دو نَفَر است، علی ایُّحال توصیه أکید میشود که حتماً مراتب را به اداره کل راه و شهرسازی استان، شرکت گاز، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، اداره کار منطقه منعکس کنید.

---

سوال ۳۶ : برای چی داخل گزارشات مرحله ای ایراداتی که وجود داره رو مینویسیم و میدیم شهرداری ؟ بعد روزی اگه ساختمان فروخته شد بریم بگیم نه این موارد خلاف مورد تاییدمون است ، خب غیر معقول نیست ؟؟؟؟چکاری خب از اول ننویسیم بهتر نیست ؟؟ ایرادی که وجود داره و رفع نمیشه مثلا برای قسمت معماری اتصال سازه به دیوار چینی ها و .. اونوقت موقع فروش باید برم بگم نه مورد تاییدم

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که اینگونه نیست که اگر مهندس ناظری گزارش خلافی تسلیم مرجع صدور پروانه ساختمانی کرد بعداً بدون برطرف شدن آن ایراد مبادرت به تأیید کار کند، هیچگونه تبعاتی نخواهد داشت، چرا که این اقدام که در واقع اقدام به گزارش خلاف واقع است میتواند نتایج زیر را بدنبال داشته باشد:
١- صرف گزارش خلاف واقع به استناد نصّ صریح تبصره ٧ماده ١٠٠ قانون شهرداری اصلاحی ۵٨/۶/٢٧ و ماده ٩١ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی اصلاحی ٩۴/١٢/۵ تخلف بوده و مجازات انتظامی دَارد.
٢- اگر موضوع گزارش خلاف در آینده آسیب ببیند و منجر به ورود خسارت مالی شود و خسارت مذکور ناشی از گزارش خلاف واقع یاد شده باشد وفق ماده ۵٢٠ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ٧٩/١/٢٧و باستناد ماده ١ قانون مسؤولیت مدنی مصوب ٣٩/٢/٧ گزارش دهنده باید خسارت وارده را جبران کند.
٣- اگر گزارش ناظر سببیّتی در وقوع حادثه جانی داشته باشد مستنداًبه تبصره ذیل ماده ١۴۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ٩٢/٢/١ گزارش دهنده مقصر تلقی شده حسب ماده ۶١۶ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات به مجازات حبس بین یک تا سه سال علاوه بر پرداخت دیه محکوم خواهد شد.
علی هذا مهندس عزیز اینگونه نیست که ناظر یک ساختمان با خیال راحت بتواند گزارشهای ضدو نقیض بدهد و اصطلاحاً جان سالم به در ببرد.

---

سوال ۳۷ : من دفتر طراحی حقیقی دارم و دوسالی هست که بعنوان مسئول دفتر به اتفاق دو نفر از مهندسین همکار که دارای پروانه اشتغال طراحی و محاسبه هستند با بنیاد مسکن شهرمان قرارداد رسمی و محضری منعقد کردیم و بر اساس دستور نقشه‌های صادره از بنیاد نقشه های مسکن روستایی را طراحی میکنم و پس از تایید نقشه توسط دفتر فنی بنیاد مسکن، طی فرمهای خاصی اجازه صدور پروانه ساختمانی به دهیاریها داده میشود و جواز توسط دهیاریها صادر میشود .
جدیدا رئیس بنیاد مسکن شهرستان طی نامه ای اعلام کرده که از آوردن نام و آرم بنیاد مسکن در تابلو دفتر ، مهر و حتی تایتل نقشه ها خودداری کنیم.
آیا عمل به این درخواست و عدم درج نام مرجع صدور پروانه بخصوص در نقشه ها بار حقوقی برای من و همکارانم خواهد داشت؟
آیا قانون خاصی به صراحت به درج نام مرجع صدور پروانه در تایتل نقشه ها وجود دارد؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
با سلام ودرود(۹۶/۱۱/۲۶)، خدمت شما عرض کنم که وفق مادّۀ ۲۳۱ قانون مدنی قراردادهای برای امضا کنندگان آنها لازم الاتّباع بوده و باید آن اشخاص تعهدات قراردادی خود را عین همانی که در قرارداد هست بجا آورند. از آنجایی که ظاهراً شما در مقابل بنیاد متعهد هستید بنابراین شما نقشه ها را به آن ارگان تحویل داده و تکلیفی ندارید که اقدامات بعدی را پیگیری کنید علی هذا به نظر می رسد که در خصوص موارد اعلامی جناب رئیس بنیاد وظیفه ای ندارید و دلیلی ندارد که خود را درگیر آن موارد کنید. خصوصاً که قانون هم چنین تکلیفی را متوجه شما نمیکند.

---

سوال ۳۸ : بنده ارشد سازه هستم. من در زمان دانشجویی برای یک پیمانکار به عنوان نقشه خوان و رسیدگی به حقوق و حضور غیاب کارگران مشغول به کار بودم و برج سه امسال یک سازه بتنی شش طبقه صاحب کار بنده گرفت با قیمت پایین و بدون قرارداد با مالک بنده هم بالای سر کارگرها بودم اما به شهرت و شناخت بنده کارو به ما ندادن
حال بعد از اجرای اسکلت و حدودا پنج ماه گذشت از زمان اتمام اسکلت مقداری از طلبمان مانده است که مالک مدعی است ساختمان ناشاغول است و تیرهای کناری چاله آسانسور ناشاغول است و مدعی دوازده ملیون خسارت است
حال سوال من اینه آیا پای من گیر است؟لازم به ذکر است مالک پول رو به علت بیسوادی صاحب کارم به حساب من میریخت و من پول کارگرارو میدادم و من هیچ گونه قراردادی هم با صاحب کارم ندارم
و اگر میخواست شکایت کنه چرا سه طبقه از نمارو کار کرده و تا الان اقدامی نکرده؟
از این انسان های با گذشت نیست و قرار شد که تا آخر کار نقشه بردار بیاد رامکا بزنه چون ستون هاش در یک اکس نبوده که از سقف دوم به بعد نیامد
و در آخر اینها میخوان منو اش نخورده و دهن سوخته کنن ممنون میشم بنده رو راهنمایی کنید.

جناب مهندس محمدی عزیز با سلام خدمت شما(۹۶/۱۱/۲۵)، عرض کنم که اگر در دوران جوانی بنده یعنی حدود صد یا دویست سال پیش اگر متخصصی اینگونه رفتار می کرد گفته می شد امکان کسب اطلاعات نداشته اما در این زمان که الحمدلله امکان مشاوره به راحتی هست چرا وارد چنین معرکه هایی میشوید؟ علی ایحال اگر مالک مذکور بتواند ثابت کند که خسارتی وارد شده و شما مسبب آن هستید وفق ماده ۵٢٠ قانون آیین دادرسی مدنی و ماده ١ قانون مسؤولیت مدنی میتواند از شما خسارت بگیرد، علی هذا اگر می بینید که می تواند سببیت شما برای ورود خسارت را ثابت کند توصیه میشود اگر میتوانید با وی سازش کنید.

---

سوال ۳۹ : من ساختمان در حال ساخت دارم ک با پیمانکاری ک ایرانیه برای کندن چاه صحبت کردیم و کار رو شروع کردن چند روز شاگرد ایرانی آوردن و بعد از چند روز ی کارگر افغانی اوردن ک سطل چاه از داخل چنگک در اومد و افتاد روی گردنش و مهره دوم گردنش شکست باتوجه به این که ما چندتا شاهد داریم ک چاه رو پیمانکاری دادیم و ساختمون هم بیمه مسئولیت هم داره من به عنوان مالک چند درصد مقصر میشم و اگر اهنمایی کنید ممنون میشم

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
با سلام(۹۶/۱۱/۲۸) حضور شما عرض کنم که قانونگذار در ماده ٨۵ قانون کار تکلیف کرده که تمامی مالکان موظف هستند که به آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی عمل کنند و ماده ٣۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان هم تکلیف کرده که کلیه مالکان مقررات ملی ساختمان را رعایت کنند، با توجه به این توضیح و نظر به وقوع حادثه، از نظر مرجع قضایی شمای مالک محترم باستناد تبصره ذیل ماده ١۴۵ قانون مجازات اسلامی، مقصّر تلقی شده و اگر کارشناس درصدی را برای شما نتواند تعیین کند حسب ماده ۵٣٣ قانون مجازات اسلامی مصوب ٩٢/٢/١ تمامی اشخاصی که متهم واقع می شوند به یک نسبت مسؤول خواهند بود از جمله شما مگر ثابت کنید که هیچ نقشی در بروز حادثه نداشته اید.

---

سوال ۴۰ : بنده کپی مدرک لیسانس معماری ام و کپی کارت ملی خود را به شخصی داده ام
آیا امکان دارد این شخص سواستفاده از مدرک من بکند؟ مثلا بدون اجازه مرا عضو(شرکت پیمانکاری) بکند؟ لطفا پاسخ دهید تا از نگرانی دربیام.

خدمت شما عرض کنم که در جایی که سند رسمی تنظیمی اداره ثبت را جعل می کنند بقیه أمور جای خود دَارد، توصیه شدیداً موءکّد میشود که هرچه سریعتر مدارک خود را دریافت دارید و اگر می توانید تحقیق کنید که از آن مدارک در کجاها استفاده کرده است.

سری بعدی این مجموعه را حتما مطالعه نمایید، با ما همراه باشید …

منابع :

irandwg.com

سایت های حقوق مهندسی 

ویکی پدیا

سایت های مهندسی 

پاسخ به سوالات حقوقی مهندسین ساختمان

سری دوم :

پاسخ به سوالات حقوقی مهندسین ساختمان  توسط کارشناسان حقوقی

سوال ۱۱ : من شهرداری کار میکنم. کار پرونده های تفکیک ماده ۱۰۱ رو همکارم انجام میداد و چون ازین جا رفت کارشون رو به من دادن. راجع به کلیت کار هم بهم توضیح دادن. امروز متوجه شدم یه شهرساز که پروانه طراحی نداره و فقط پروانه نظارت داره، کار طراحی های ۱۰۱ رو مهر میزده و من نمیدونستم و تائید کردم یکی از طراحها که اتفاقا مافوق من بوده و در زمانی که رئیس من بوده هم این ۱۰۱ ها انجام میشده، الان به خاطر منفعت شخصی خودش، به صورت قضایی پیگیره و ازش شکایت کرده
میخوام بدونم من باید چکار کنم؟

نظر به اینکه تأیید نقشه تفکیکی موضوع ماده ١٠١ قانون شهرداری برعهده شهرداری می باشد که در واقع یک وظیفه اداری است و این وظیفه توسط کارمند یا پرسنل مربوط انجام میگیرد و قانونگذار در هیچ سندی انجام وظیفه مذکور را مقید به داشتن پروانه اشتغال نکرده چرا که مسؤولیت آن نهایتاً بر عهده شهرداری مربوط می باشد لذا اینگونه به نظر می رسد که کنترل نقشه ارائه داده شده توسط مالک به شهرداری، قاعدتاً توسط متخصص در زمینه مربوط انجام گرفته بدون ضرورت دارا بودن پروانه اشتغال، النهایه شهرداری آن را مهر و امضا می کند .

---

سوال ۱۲ : در شهر ما برای پایانکار ما مهندسین صرفا نقشه های ازبیلت و نیز شناسنامه فنی و ملکی را تایید میکنیم در این حالت مسئولیت ما در تایید پایانکار و بروز حوادث چگونه است؟

چون مهندس ناظر وفق نصّ صریح تبصره ٧ ماده ١٠٠ قانون شهرداری مکلف به نظارت مستمر بر عملیات اجرایی ساختمان تحت نظارت خود با موارد سه گانه زیر میباشد:
١- مفاد پروانه ساختمانی
٢- نقشه های مصوب
٣- محاسبات پیوست
وافزون برآن حسب نصّ صریح ماده ٣۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان باید مقررات ملی ساختمان را هم ملحوظ نظر داشته باشد بنابراین نقشه های چون ساخت(as built) نباید غیر مصوّب باشند یا بعبارتی نباید ساخت ساختمان مغایر نقشه هایی باشد که طراحان مختلف ارائه داده و امضا کرده اند در غیر اینصورت مسؤولیت موارد خارج از آن نقشه ها بر عهده ناظری است که بدون أخذ تأییدیه طراح مبادرت به اِعمال آن تغییرات کرده است. افزون بر این امضای هرسندی توسط هرشخص موجب پاسخگو بودن وی در برابر مفاد آن سند خواهد شد بنابراین اگر شناسنامه فنی و ملکی توسط شما امضا میشود چون مسؤولیت تمامی مفاد آن متوجه شمای ناظر هم خواهد شد پس مراقبت کنید که تمامی مفاد آن محقق شده باشد نه آنکه سرسری و بدون توجه به عاقبت کار سندی را امضا کنید که مغایر با واقع می باشد .

---

سوال ۱۳ : من مجری پروژه ای هستم مالک داربست نما را اجرا کرده و بصورت نیمه کاره رها نموده و کارگاه تعطیل کرده و پاسخ تلفن هم نمی دهد روی داربست هم تخته زیر پا بدون مهار رها شده و امکان دارد در صورت باد و یا…. از روی داربست سقوط نماید و خطر افرین باشد لطفا راهنمایی کنید چکار کنم تا در صورت وقوع حادثه مشکلی برایم پیش نیاید در ضمن هم به شهرداری و نظام و اداره کار نامه زده ام ولی تاکنون اقدامی صورت نگرفته است ایا صلاح میدانید از طریق دادستانی اقدام نمایم ؟

ضمن تقدیر از اینکه با جدیّت و پشتکار احساس مسؤولیّت کرده و برای کار و حرفه و حیثیت خود ارزش قائل هستید، توصیه می شود که این اقدام خود را هر هفته دست کم تا سه بار متوالی تکرار کنید یعنی هم به شهرداری هم به سازمان استان و هم اداره کار مربوط گزارشی محکم، مستدل و مستند داده و خواستار شوید که تسریعاً اقدامات اساسی را انجام دهند تا مبادا اتفاق ناگواری رخ ندهد و واقع نشود. افزون بر آن یک گزارش هم به اداره کل راه و شهرسازی استان تحویل بدهید تا آن نهاد وفق ماده ٣۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان اقدامات لازم را معمول دَارد. چنانچه پس از تسلیم سه گزارش ملاحظه کردید که بازهم ترتیب اثر داده نشد آنگاه مراتب را به دادستان بعنوان نماینده قوه قضاییه در راستای اِعمال بند«۵»اصل ۱۵۶ قانون اساسی، منعکس کنید. انشاءالله رحمان جایگاه خود را تثبیت خواهید کرد .

---

سوال ۱۴ : متاسفانه در یک پروژه عمرانی کارفرما به ناحق که مجال توضیح زیاد نیست اقدام به ابلاغ ماده ۴۶ پیمانکار نموده است، پیمانکار در حال حاضر تامین دلیل کرده است، حال برای دفاع از حقوق خود و جلوگیری از ضبط تضامین و تعیین تکلیف خود می بایست چه اقداماتی بر علیه اقدام کارفرما انجام دهد؟

اولین اقدام پیمانکار اینست که سریعاً نسبت به تقدیم دادخواست دستور موقت مبنی بر منع ضبط ضمانتنامه ها به مرجع قضایی مبادرت ورزد. البته باید این آمادگی را داشته باشد که قاضی دادگاه وفق ماده ٣١٩ قانون آیین دادرسی مدنی مبلغی را بعنوان خسارت احتمالی مطالبه می کند تا به صندوق دادگستری تودیع شود، میزان این مبلغ در اختیار قاضی پرونده است ولیکن رویه غالب أخذ سی(٣٠) درصد از مبلغ ضمانتنامه هاست. ضمناً حداکثر ظرف مدت بیست(٢٠) روز بعد از صدور دستور موقت، متقاضی باید حتماً دعوای اصلی را مطرح کند یعنی دادخواست مربوط را به مرجع صالحه بدهد در غیر اینصورت حسب خواست طرف مقابل، دستور موقت لغو خواهد شد.

---

سوال ۱۵ : اگر از مهر مدیر عامل که بصورت صوری ( هرچند متوجه هستم که چیزی به اسم صوری نداریم) تو یه شرکت نظارت حقوقی فعالیت میکند و مهر در اختیار شرکت حقوقی قرار داشته نقشه های کارهای حقیقی بدون اطلاع صاحب مهر، مهر و امضا شود و اسکلت ساختمان هم به اتمام رسیده باشد چه کاری میتوان انجام داد (ظاهرا مسئول دفتر اظهار بی اطلاعی میکند) تا هم از صحت نقشه ها اطمینان کسب کرد و هم بتوان حق الزحمه أنرا گرفت و هم حال مسئول دفتر رو؟

خدمت شما همکار گرامی و مهندس عزیز عرض می شود که در این قضیّه چند نکته مهم وجود دَارد که شایسته است مورد توجّه قرار گیرد، که عبارتند از:
١- با احراز و اِثبات اینکه مهر در اختیار غیر صاحب آن بوده، مشارٌالیه حسب بند ١٢ از بخش “ب” ماده ٩١ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی اصلاحی ٩۴/١٢/۵ متخلف شناخته شده و مشمول مجازات انتظامی درجه یک تا دو خواهد شد.
٢- نظر به اینکه حسب ماده ١۶٠ قانون مجازات اسلامی مصوب ٩٢/٢/١ اِثبات جرم مستلزم ارائه دلیل می باشد وبا توجه به اینکه اگر اظهارات صاحب مهر مقرون بواقع باشد و بتواند ادعای خود را اِثبات کند، شخصی که از مهر سوء استفاده کرده مرتکب خیانت در أمانت شده که مجازات آن وفق ماده ۶٧۴ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب ٧۵/٣/٢ شش ماه تا سه سال حبس می باشد. علی هذا شایسته است که صاحب مهر با صرف نظر از اینکه شورای انتظامی استان چه برخوردی با وی می‌کند هرچه سریعتر علیه دارنده مهر اقدام به شکایت کند.
۳- اگر ساختمانی طبق نقشه / نقشه هایی ساخته شود که مهر صاحب این مهر در ذیل آن نقش بسته است می طلبد که صاحب مهر واکاوی کند که آیا عملیات اجرایی منطبق با اصول فنی می باشد یا خیر و اگر نبود فوراً موضوع را به مراجع صالحه(سازمان استان، شهرداری، اداره کل راه و شهرسازی استان و …) اطلاع داده، خواستار رسیدگی فوری شود.

---

---

سوال ۱۶ : از آنجا که در هیچ قانون و آیین نامه‌ای در خصوص تذکر ناظر ساختمان به سازنده و یا مالک در مورد تخلف موارد فنی (نه ایمنی) تکلیفی بر ناظر ذکر نشده اگر چنانچه سازنده‌ای مرتکب تخلف فنی (سازه‌ای، تاسیساتی و یا معماری) بر اساس نقشه های مصوب، مقررات ملی ساختمان یا استانداردها و آیین نامه ها شود و ناظر این تخلف را به مالک تذکر نداده و فقط آنرا به مرجع صدور پروانه گزارش نماید و در آینده از این جهت خسارتی ایجاد شود آیا ناظر ساختمان دچار مشکل خواهد شد؟ توصیه حضرتعالی به ناظرین در این خصوص به جهت آسیب شناسی چیست؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
سلام و درود(۹۶/۱۱/۱) خدمت مهندس جوان و فرهیخته عرض کنم ، نظر باینکه باستناد قاعدۀ ضرورت تنصیصی بودن تکلیف (ایجاد تکلیف مستلزم نصّ است) مهندس ناظر در امور غیر ایمنی و حفاظتی تکلیفی به اعلام گزارش خلاف به مالک / سازنده ندارد لذا چنانچه نامبرده وفق نصوص قانونی گزارشات لازم را به مرجع صدور پروانه تسلیم کند، اصطلاحاً مکلّفٌ به یا مأمورٌ به را بجا آورده و تکلیف از عهده و ذمّۀ وی ساقط شده و علی الاصول هیچ مقامی حق تعرّض بوی را ندارد. افزون بر این توضیح و برغم نبود تکلیف امّا توصیه میشود که مهندس ناظر از باب دفع دخل مقدّر(پیشگیری از احتمال ایراد بوی) حتماً و حتماً یک نسخه از گزارشات مربوط به نواقص فنی را به مالک ابلاغ کرده از وی رسید بگیرد، تا چنانچه در آینده اتفاقی افتاد دست وی خالی نباشد.” والله اعلم”

پاسخ استاد مهندس لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
سلام و عرض ادب(۹۶/۱۱/۱). اول بایستی جزییات مسئله و اینکه نوع ایراد و نقص فنی چیست بررسی شود. چون حسب جزییات مسئله,جوابها هم بطور نسبی تغییر خواهد کرد. اما در حالت کلی,چنانچه اشکالات مذکور,از موارد عدم انطباق با نقشه های اجرایی,ضوابط مقررات ملی ساختمان و یا استانداردهای لازم اجرا بوده باشد,چون وظیفه نظارت بررسی,کنترل و پایش اینگونه امور است , در فرضی هم که اخطار لازم و اصلاح موضوع را طی دستور کاری به مالک یا سازنده(حسب مورد)نداده حتی اگر موضوع را به مرجع متولی صدور پروانه نیز اطلاع داده باشد,گرچه از موارد مخففه در مسؤلیت ناظر مربوطه میباشد ولی ایشان را از نظر رویه حاضر قضایی بطور کلی مبری نمیکند,بشرطی که رابطه سببی بین فعل زیانبار و فعل یا ترک فعل نظارتی ناظر برقرار باشد.(نظریه انتساب و استناد عرفی)درغیر اینصورت وی از جنبه کیفری احتمالی بایستی برائت حاصل کند یا از مسولیت حقوقی یا ضمان مدنی بدور باشد.

---

سوال ۱۷ : برای خارج کردن پروانه از شرکت حقوقی باید به نظام مهندسی مراجعه کنم؟

در وهله نخست باید به مدیریت شرکت موصوف مراجعه کرده و از وی بخواهید تا نسبت به إرسال نامه به اداره کل راه و شهرسازی استانتان مبنی بر خروجتان از شرکت اقدام کند درغیر اینصورت و استنکاف وی، باید مبادرت به طرح شکایت در شورای انتظامی استان بنمایید، البته ممکن است مدیر یاد شده به رغم محکومیت از این بابت، بازهم استنکاف ورزد که در این حالت باید به دادگاه عمومی مراجعه فرمایید .

---

سوال ۱۸ : با کارفرمایی پروژه ای رو قرارداد طراحی بستیم و پروژه آغاز شد. جهاد ساختمان ایشان رو که تا طبقه بام پیش رفته بود خراب کرد. اکنون بعد از ارائه همه نقشه ها و اتمام کار ما، ایشان از پرداخت چک ها امتناع می کند و حتی چک سر رسید شده را به جرم خیانت در امانت مسدود نموده.
با اینکه در قرارداد ذکر شده مسئولیت تمامی مجوزها بر عهده کارفرما هست ایشان می گوید من خیلی ضرر کرده ام و بیش از این نمی توانم ضرر کنم.
هنوز پول ۷۰ درصد قرارداد مانده ….
چه باید کرد؟ ما تمام نقشه ها اعم از پلان ها برش ها نماها و سه بعدی های داخلی و خارجی را ارائه نموده ایم .

پاسخ استاد مهندس مهدی لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
در فرض مسئله و در صورت قید” اخذ کلیه مجوزهای قانونی ساخت بعهده صاحبکار است. “در قرارداد,شما به تبع ایفای کامل تعهد,مستحق کلیه دستمزد طراحی و تهیه نقشه های اجرایی هستید. اگر با تحویل دفترچه محاسبات و نقشه ها,از صاحبکار رسید اخذ کرده اید,در مراجع رسیدگی کننده کارتان ,از بابت اثبات تحویل مدارک فنی ساختمان راحت تر است. بنابراین اگر چنانچه از بابت دستمزد ,چکهایی از وی در اختیار دارید آنها را وصول و یا در صورت عدم موجودی,برگشت زده و اقامه دعوی بکنید. در خصوص چکی که با ادعای خیانت در امانت مسدود شده, شما به رغم دفاع و ارایه قرارداد و اینکه چک در ازای خدمات مهندسی ارایه شده به وی میباشد که با ایفای تعهد ,مستحق دستمزد شده اید در دادسرا و دادگاه کیفری میتوانید برائت حاصل کرده و همزمان به دفاع در این مرجع, در مرجع حقوقی بر اساس همان چک اقامه دعوی فرمایید.

---

سوال ۱۹ : در سالهای ۸۳ تا۸۶ تعداد ۲۰ مورد کار نظارت انجام دادم که بخاطر عدم آگاهی در آن زمان نه شروع بکار ونه گزارشی دادم ولی اکنون به لطف روشنگریهای اساتید, آگاهتر شدم .اینجانب همه کارها را طی یک نامه به شهرداری مربوطه گزارش کردم وچون پایانکار ندادم, تقاضای تخلیه سکنه به علت عدم ایمنی وعدم رفع نقص نمودم آیا این اقدام دیرهنگام در صورت بروز حادثه کمکی به من خواهد کرد؟ واساساًچه راه حلی پیشنهاد میکنید.

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که  :
۱- اگر هر عزیزی به شما راهکاری ارائه کرد مبنی بر اینکه این اقدام شما می‌تواند تبعات نامطلوبی داشته باشد دغدغه مند نباشید چرا که هرچند وقوع حادثه قطعی نیست ولیکن میزان وقوع آن با توجه به توضیحی که دادید بالاست و در نتیجه احتمال آن را منتفی شده ندانید اما گفتم که نیاز نیست که از الان بیمناک شوید.
۲- هرچند هشدار شما از جهت پیشگیری از مخاطرات احتمالی جانی مفید است ولیکن ناگفته نماند که از لحاظ مالی می تواند مبلغ سنگینی را رقم زند، زیرا تمام ساکنان آن ساختمان‌ها دچار دلهره شده غالباً فرار را برقرار ترجیح می دهند ولیکن بعد از آن به شما مراجعه کرده ادعای جبران ضرر می کنند. و اگر بتوانند رابطه سببیتی را ثابت کنند قطعاً از شما خسارت خواهند گرفت. افزون بر آن، وفق توضیحات داده شده، محکومیت انتظامی نیز بدنبال خواهد داشت .

پاسخ استاد مهندس مهدی لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
اولاً عدم ارائه گزارشات لازم به مراجع رسمی و کنترل ساختمان,در موعد مقرر,تخلفی انتظامی مبتنی بر بندهای”ب-پ-ح”(خصوصاً بند ح)ماده۹۱ آیین نامه اجرایی ق.ن.م.ک.س بوده و علاوه بر آن در صورت بروز خسارت یا ورود خسارت به ساختمانهای تحت نظارت شما,و در صورت اقامه دعوی علیه شما,در صورتیکه ترک فعل شما سبب یا یکی از اسباب ذی مدخل در بروز خسارت بوده باشد به نسبت تأثیر ترک فعل شما,در فرض اجتماع اسباب از باب مسولیت نسبی,دارای ضمان مدنی بوده و به جبران خسارت محکوم خواهید شد.
ثانیاً,همه کارها را طی یک نامه به شهرداری مربوطه گزارش کردم یعنی چه؟یعنی اشکالات و ایرادات همه ساختمانها را وآنهم پس از چند سال؟در اینصورت آیا عملکردقبلی(ترک فعل )خودتان را زیر سوال نبردید؟گیرم که این اقدام شما هشداری برای جلوگیری از مخاطرات فعلی وآتی باشد,لیک به نظر,هشداری نابهنگام از نظر رعایت مقررات ملی ساختمان است. البته هشدار بعدی(فعلی)نیز بی تأثیر نیست و شاید از نظر مرجع رسیدگی کننده به موضوع , جزء موارد مخففه مجازات انتظامی و یا مدنی شما باشد.
ثالثاً,شما مکلف بودید تکالیف قانونی خود را حسب مقررات ملی ساختمان (خصوصاً ضوابط مبحث دوم)در موعد مقرر و در طول اجرای پروژه انجام دهید. چه بسا عدم تایید پایانکار نیز موجبات شکایت مالکان بر علیه شما و سازنده را فراهم آورد.
رابعاً,اگر اشکالات ساختمان اعم از اجزای سازه ای و یا اجرایی بخش های مختلف, قابلیت تقویت و اصلاح و مرمت را داشته باشد با بررسی و ارزیابی تک تک موارد,موضوع را به مالکان و سازنده و شهرداری و نظام مهندسی(با ارایه روش اجرایی مربوطه در بخش اجرایی)گزارش نمایید. بدیهی است در خصوص اشکالات سازه ای بایستی طراح سازه اظهار نظر نماید.

---

سوال ۲۰ : من ناظر پروژه ای هستم مالک یه خانم هست و شوهرش کار ساختو برعهده داره حالا مالک میخواد یه نامه به من بزنه که شوهرشو به عنوان نماینده مالک به من معرفی کنه و از این به بعد من دستور کارها رو به نمایندش ( شوهرش ) بدم و رسید دریافت کنم ابا اگر من همین نامه رو از مالک بگیرم که امضا اثر انگشت هم داره کفایت میکنه ؟؟ یا اینکه باید وکالت نامه بیاره برام؟

پاسخ استاد مهندس مهدی لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
نظر بر جلوگیری از ادعای آتی وی مبنی بر جعل ,تردید یا انکار سند عادی مذکور, که تبعاتی جانبی دارد,بهتر است وکالت محضری مبنی بر وکالت شوهرش, از ایشان اخذ نمایید,تا حداقل از تبعات ادعای جعل مصون بمانید.

---