الیت و دلیر روستاهایی زیبا در میان کوهستانهای بخش مرزنآباد چالوس در استان مازندران که 2000 متر از سطح دریا بالاترند و در دشتی هموار در میان دو کوه قرار گرفتهاند. در دوردست دامنه شرقی علم کوه، روستاهایی قرار دارند که منظره آنها شما را به یاد کارت پستالها میاندازد. مسیر رسیدن به این منطقه راهی آشناست، جاده چالوس.
این روستاها در درهای پر آب قرار گرفتهاند. پوشش گیاهی پاییندست منطقه جنگلی است و هر چه به سمت ارتفاعات بالا میرویم پوشش مرتعی افزایش مییابد. الیت و دلیر از آن دست مناطقی هستند که هر طبیعتگردی را به خود جذب میکنند. طبیعت اینجا بکر و زیبا و آب و هوایش بینظیر و منحصر به فرد است. مناظر این منطقه را باید ساعتها تماشا کرد و در آرامش آن غرق شد.
از جمله جاذبه های گردشگری روستای الیت می توان به گسل تنگا تنگه، تنور دیو، چشمه اسبه اُ، زیارتگاه های حضرت احمد رضا و حضرت زینب رضا، درختان تنومند و کهنسال ،غار گرس جار اشاره نمود، که همواره مورد توجه گردشگران بوده اند. همچنین روستا دارای چشمه های متعددی نظیر قلقل چشمه، سیا چشمان، سوزناک چشمه، اسپرو چشمه، چتی چشمه، لان چشمه، مالا کیله و …. می باشد. این چشمه ها زیبایی الیت را مضاعف نموده اند و به آن صفای چشمگیری بخشیده اند.
روستای دلیر دارای چند کوه معروف به نامهای: لشکرک و کَکی کُت و کاتیلو و نرگیس کَش و … است و دره بسیار ژرف و عمیقی به نام پِل اُو (در زبان گیلکی به معنای اب قدرت مند و فیل مانند است) و یکی از جنگلهای زیبا و دلنشین این روستا جینگاگ هست.
همیشه بهترین زمان سفر به مناطق ییلاقی فصل گرم سال است. اگر میخواهید خنکی بهاری ییلاق الیت و دلیر را تجربه کنید، اواسط بهار تا اواخر تابستان زمان مناسبی برای سفر به این روستاهاست. در نیمه دوم سال، پاییز در این منطقه سنگ تمام میگذارد و زیبایی مسیر جاده چالوس با حرکت به سمت این روستاها کامل میشود. در سفر در فصل سرد به این منطقه احتمالا دورنمای برف پاییزی را روی قلههای علم کوه در زیر درخشش نور آفتاب ملایم خواهید دید.
وجود چشم انداز جلگه ای و شیب تند مشرف به دریا در روستای الیت و نیز کوهپایه های منتهی به جنگل ِآن، صحنه ای بی نظیر به آن بخشیده است، که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می نماید. وجود رودخانه و مراتع سرسبز و نیز فرآورده های کشاورزی و دامداری آن منجر به جلب توجه گردشگران شده است و هر ساله بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به خود فرا می خواند.
مناسب ترین مسیر دسترسی به این روستا از جاده اصلی تهران و طی 42 کیلومتر است. پس از گذر از رستوران همسفر، در جهت راست جاده ای فرعی وجود دارد که تابلوی آن مسیری کوهستانی را نشان می دهد. ( اگر از مسیر تهران به چالوس در حال حرکت هستید، از خروجی کرج، ابتدای جاده چالوس تا تقاطع ذکر شده حدود 112 کیلومتر فاصله وجود دارد. ). طول مسیر از ابتدای این جاده ی فرعی تا مرکز روستا حدود 20 کیلومتر می باشد.
پس از عبور از پلی به نام واسپول و شیبی تند به تقاطعی برخورد می نمایید. در جهت چپ جاده، راهی فرعی قرار دارد که به روستاهای پلاکو، چار باغ، انگوران و …. منتهی می گردد. در جهت راست جاده نیز روستایی کوچک با نام دزماکوتی که دارای چشم اندازی بی نظیر است، قرار دارد.
با عبور از روستای دزماکوتی، جاده منتهی به منطقه ی جنگلی زیبایی می شود. در این لحظه می توان جنگلی زیبا را با چشم اندازی بی نظیر مشاهده نمود، که صحنه ای رویایی را در اذهان تداعی می نماید. این جنگلها در طی مسیر تا خود روستای الیت ادامه دارند. پس از طی مسافتی حدود 17 کیلومتر به ولیر دره رسیده، که اینجا دقیقا ابتدای حوزه ی مسکونی روستای الیت به شمار می آید.
اگر از شما سوال شود، آیا جایی در دنیا وجود دارد که هنوز دورهای تاریخی برای آن تخمین زده نشده، پاسخ شما چیست؟ اگر پاسخ شما منفی است، با همراه باشید تا بدانید روستای الیت کجاست؟
روستای الیت و دلیر دو روستای بهم پیوسته هستند که آثار باستانی زیست انسانی در آن کشف شده است. اما تاریخ، دورهای از سرگذشت این نسل منقرض شده ندارد. انگار که این دو روستا در میان تاریخ مدفون گشته و ناشناخته ماندن تنها، بخشی از آن است.
الیت در بخش مرزن آباد شهرستان چالوس استان مازندران قرار دارد. ییلاق الیت و دلیر در دهستان کلارستاق در ارتفاع ۲۰۰۰ متر از سطح دریا با چشم اندازی جنگلی و جلگهای میزبان گردشگران بسیاری هستند. روستای الیت با آب و هوایی سرد و کوهستانی در فاصله ۶۷ کیلومتری از چالوس و ۴۲ کیلومتری از مرزن آباد قرار دارد. این روستای توریستی در بین مراتع و روستاهای ناتر، بیجدنو و فشکور، پلادکوه، روستای انگوران، روستای مچر و روستای دلیر قرار گرفته است. مردم این روستا به زبان مازندرانی و لهجه کلارستاقی سخن میگویند. آنها به دامداری و کشاورزی مشغول هستند.
حال که پاسخ روستا کجاست را بررسی نمودهایم نوبت به معرفی دیدنیهای این روستا میرسد. روستای کوهپایهای الیت در دامنه کوههای ضلع جنوبی ارتفاعات علم کوه از شیب تندی به دریا مشرف است. از سوی دیگر نیز به جنگلهای زیبایی ختم میشود که بیشتر در سمت شرقی متمرکز شدهاند.
الیت طبیعت بکری دارد که چشمههای جوشان و یخچالهای طبیعی بخش دیگر آن است. چشمههای طبیعی چتی چشمه، سنگ چشمه، قلقل چشمه، مالا کیل، لان چشمه و اسپه و یخچالهای طبعی گته نمه چال و نفت چاک از جمله جاذبههای طبیعی این روستا است.
در فهرست جاذبههای این روستا، جاذبههایی چون گسل تنگا تنگه، تنور دیو، زیارتگاههای حضرت احمد رضا و حضرت زینب رضا، درختان تنومند ون و کهنسال، غار گرس جار نیز دیده میشود.
دره الیت سختترین دره ایران است که در بین محلیها به دره «پیل او» شهرت دارد. علت سهمگین بودن این دره جریانهای آبی است که به راستی همانند نامش چون پیل قدرتمند است.
گذر از این دره فقط و فقط کار دره نوردان حرفهای است که تجهیزات کافی در اختیار دارند. این دره عمیق محل تلاقی رودخانه چالوس با «برا رود» در قسمت ورودی دره و آب آندرس در قسمت خروجی، که تا ۸۰ کیلومتر مربع گسترده شده است میباشد.
روستای دِلیر و اِلیت توسط رود اِسپیرُود از هم جدا شدهاند. روستای دلیر نیز همه زیباییهای روستای الیت را دارد.
رشته کوههای زیاد، چشمههای آب زیرزمینی، جنگلهای سرسبز و درهی پیل او، در واقع هر آنچه الیت دارد، دلیر نیز دارد. اگرچه امروزه در این روستا ویلاهایی ساخته شده که جدید است، اما حتی بافت معماری سنتی خانههای دو روستا نیز به هم شباهت دارد.