پاسخ به سوالات حقوقی مهندسین ساختمان

سری دوم :

پاسخ به سوالات حقوقی مهندسین ساختمان  توسط کارشناسان حقوقی

سوال ۱۱ : من شهرداری کار میکنم. کار پرونده های تفکیک ماده ۱۰۱ رو همکارم انجام میداد و چون ازین جا رفت کارشون رو به من دادن. راجع به کلیت کار هم بهم توضیح دادن. امروز متوجه شدم یه شهرساز که پروانه طراحی نداره و فقط پروانه نظارت داره، کار طراحی های ۱۰۱ رو مهر میزده و من نمیدونستم و تائید کردم یکی از طراحها که اتفاقا مافوق من بوده و در زمانی که رئیس من بوده هم این ۱۰۱ ها انجام میشده، الان به خاطر منفعت شخصی خودش، به صورت قضایی پیگیره و ازش شکایت کرده
میخوام بدونم من باید چکار کنم؟

نظر به اینکه تأیید نقشه تفکیکی موضوع ماده ١٠١ قانون شهرداری برعهده شهرداری می باشد که در واقع یک وظیفه اداری است و این وظیفه توسط کارمند یا پرسنل مربوط انجام میگیرد و قانونگذار در هیچ سندی انجام وظیفه مذکور را مقید به داشتن پروانه اشتغال نکرده چرا که مسؤولیت آن نهایتاً بر عهده شهرداری مربوط می باشد لذا اینگونه به نظر می رسد که کنترل نقشه ارائه داده شده توسط مالک به شهرداری، قاعدتاً توسط متخصص در زمینه مربوط انجام گرفته بدون ضرورت دارا بودن پروانه اشتغال، النهایه شهرداری آن را مهر و امضا می کند .

---

سوال ۱۲ : در شهر ما برای پایانکار ما مهندسین صرفا نقشه های ازبیلت و نیز شناسنامه فنی و ملکی را تایید میکنیم در این حالت مسئولیت ما در تایید پایانکار و بروز حوادث چگونه است؟

چون مهندس ناظر وفق نصّ صریح تبصره ٧ ماده ١٠٠ قانون شهرداری مکلف به نظارت مستمر بر عملیات اجرایی ساختمان تحت نظارت خود با موارد سه گانه زیر میباشد:
١- مفاد پروانه ساختمانی
٢- نقشه های مصوب
٣- محاسبات پیوست
وافزون برآن حسب نصّ صریح ماده ٣۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان باید مقررات ملی ساختمان را هم ملحوظ نظر داشته باشد بنابراین نقشه های چون ساخت(as built) نباید غیر مصوّب باشند یا بعبارتی نباید ساخت ساختمان مغایر نقشه هایی باشد که طراحان مختلف ارائه داده و امضا کرده اند در غیر اینصورت مسؤولیت موارد خارج از آن نقشه ها بر عهده ناظری است که بدون أخذ تأییدیه طراح مبادرت به اِعمال آن تغییرات کرده است. افزون بر این امضای هرسندی توسط هرشخص موجب پاسخگو بودن وی در برابر مفاد آن سند خواهد شد بنابراین اگر شناسنامه فنی و ملکی توسط شما امضا میشود چون مسؤولیت تمامی مفاد آن متوجه شمای ناظر هم خواهد شد پس مراقبت کنید که تمامی مفاد آن محقق شده باشد نه آنکه سرسری و بدون توجه به عاقبت کار سندی را امضا کنید که مغایر با واقع می باشد .

---

سوال ۱۳ : من مجری پروژه ای هستم مالک داربست نما را اجرا کرده و بصورت نیمه کاره رها نموده و کارگاه تعطیل کرده و پاسخ تلفن هم نمی دهد روی داربست هم تخته زیر پا بدون مهار رها شده و امکان دارد در صورت باد و یا…. از روی داربست سقوط نماید و خطر افرین باشد لطفا راهنمایی کنید چکار کنم تا در صورت وقوع حادثه مشکلی برایم پیش نیاید در ضمن هم به شهرداری و نظام و اداره کار نامه زده ام ولی تاکنون اقدامی صورت نگرفته است ایا صلاح میدانید از طریق دادستانی اقدام نمایم ؟

ضمن تقدیر از اینکه با جدیّت و پشتکار احساس مسؤولیّت کرده و برای کار و حرفه و حیثیت خود ارزش قائل هستید، توصیه می شود که این اقدام خود را هر هفته دست کم تا سه بار متوالی تکرار کنید یعنی هم به شهرداری هم به سازمان استان و هم اداره کار مربوط گزارشی محکم، مستدل و مستند داده و خواستار شوید که تسریعاً اقدامات اساسی را انجام دهند تا مبادا اتفاق ناگواری رخ ندهد و واقع نشود. افزون بر آن یک گزارش هم به اداره کل راه و شهرسازی استان تحویل بدهید تا آن نهاد وفق ماده ٣۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان اقدامات لازم را معمول دَارد. چنانچه پس از تسلیم سه گزارش ملاحظه کردید که بازهم ترتیب اثر داده نشد آنگاه مراتب را به دادستان بعنوان نماینده قوه قضاییه در راستای اِعمال بند«۵»اصل ۱۵۶ قانون اساسی، منعکس کنید. انشاءالله رحمان جایگاه خود را تثبیت خواهید کرد .

---

سوال ۱۴ : متاسفانه در یک پروژه عمرانی کارفرما به ناحق که مجال توضیح زیاد نیست اقدام به ابلاغ ماده ۴۶ پیمانکار نموده است، پیمانکار در حال حاضر تامین دلیل کرده است، حال برای دفاع از حقوق خود و جلوگیری از ضبط تضامین و تعیین تکلیف خود می بایست چه اقداماتی بر علیه اقدام کارفرما انجام دهد؟

اولین اقدام پیمانکار اینست که سریعاً نسبت به تقدیم دادخواست دستور موقت مبنی بر منع ضبط ضمانتنامه ها به مرجع قضایی مبادرت ورزد. البته باید این آمادگی را داشته باشد که قاضی دادگاه وفق ماده ٣١٩ قانون آیین دادرسی مدنی مبلغی را بعنوان خسارت احتمالی مطالبه می کند تا به صندوق دادگستری تودیع شود، میزان این مبلغ در اختیار قاضی پرونده است ولیکن رویه غالب أخذ سی(٣٠) درصد از مبلغ ضمانتنامه هاست. ضمناً حداکثر ظرف مدت بیست(٢٠) روز بعد از صدور دستور موقت، متقاضی باید حتماً دعوای اصلی را مطرح کند یعنی دادخواست مربوط را به مرجع صالحه بدهد در غیر اینصورت حسب خواست طرف مقابل، دستور موقت لغو خواهد شد.

---

سوال ۱۵ : اگر از مهر مدیر عامل که بصورت صوری ( هرچند متوجه هستم که چیزی به اسم صوری نداریم) تو یه شرکت نظارت حقوقی فعالیت میکند و مهر در اختیار شرکت حقوقی قرار داشته نقشه های کارهای حقیقی بدون اطلاع صاحب مهر، مهر و امضا شود و اسکلت ساختمان هم به اتمام رسیده باشد چه کاری میتوان انجام داد (ظاهرا مسئول دفتر اظهار بی اطلاعی میکند) تا هم از صحت نقشه ها اطمینان کسب کرد و هم بتوان حق الزحمه أنرا گرفت و هم حال مسئول دفتر رو؟

خدمت شما همکار گرامی و مهندس عزیز عرض می شود که در این قضیّه چند نکته مهم وجود دَارد که شایسته است مورد توجّه قرار گیرد، که عبارتند از:
١- با احراز و اِثبات اینکه مهر در اختیار غیر صاحب آن بوده، مشارٌالیه حسب بند ١٢ از بخش “ب” ماده ٩١ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی اصلاحی ٩۴/١٢/۵ متخلف شناخته شده و مشمول مجازات انتظامی درجه یک تا دو خواهد شد.
٢- نظر به اینکه حسب ماده ١۶٠ قانون مجازات اسلامی مصوب ٩٢/٢/١ اِثبات جرم مستلزم ارائه دلیل می باشد وبا توجه به اینکه اگر اظهارات صاحب مهر مقرون بواقع باشد و بتواند ادعای خود را اِثبات کند، شخصی که از مهر سوء استفاده کرده مرتکب خیانت در أمانت شده که مجازات آن وفق ماده ۶٧۴ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب ٧۵/٣/٢ شش ماه تا سه سال حبس می باشد. علی هذا شایسته است که صاحب مهر با صرف نظر از اینکه شورای انتظامی استان چه برخوردی با وی می‌کند هرچه سریعتر علیه دارنده مهر اقدام به شکایت کند.
۳- اگر ساختمانی طبق نقشه / نقشه هایی ساخته شود که مهر صاحب این مهر در ذیل آن نقش بسته است می طلبد که صاحب مهر واکاوی کند که آیا عملیات اجرایی منطبق با اصول فنی می باشد یا خیر و اگر نبود فوراً موضوع را به مراجع صالحه(سازمان استان، شهرداری، اداره کل راه و شهرسازی استان و …) اطلاع داده، خواستار رسیدگی فوری شود.

---

---

سوال ۱۶ : از آنجا که در هیچ قانون و آیین نامه‌ای در خصوص تذکر ناظر ساختمان به سازنده و یا مالک در مورد تخلف موارد فنی (نه ایمنی) تکلیفی بر ناظر ذکر نشده اگر چنانچه سازنده‌ای مرتکب تخلف فنی (سازه‌ای، تاسیساتی و یا معماری) بر اساس نقشه های مصوب، مقررات ملی ساختمان یا استانداردها و آیین نامه ها شود و ناظر این تخلف را به مالک تذکر نداده و فقط آنرا به مرجع صدور پروانه گزارش نماید و در آینده از این جهت خسارتی ایجاد شود آیا ناظر ساختمان دچار مشکل خواهد شد؟ توصیه حضرتعالی به ناظرین در این خصوص به جهت آسیب شناسی چیست؟

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
سلام و درود(۹۶/۱۱/۱) خدمت مهندس جوان و فرهیخته عرض کنم ، نظر باینکه باستناد قاعدۀ ضرورت تنصیصی بودن تکلیف (ایجاد تکلیف مستلزم نصّ است) مهندس ناظر در امور غیر ایمنی و حفاظتی تکلیفی به اعلام گزارش خلاف به مالک / سازنده ندارد لذا چنانچه نامبرده وفق نصوص قانونی گزارشات لازم را به مرجع صدور پروانه تسلیم کند، اصطلاحاً مکلّفٌ به یا مأمورٌ به را بجا آورده و تکلیف از عهده و ذمّۀ وی ساقط شده و علی الاصول هیچ مقامی حق تعرّض بوی را ندارد. افزون بر این توضیح و برغم نبود تکلیف امّا توصیه میشود که مهندس ناظر از باب دفع دخل مقدّر(پیشگیری از احتمال ایراد بوی) حتماً و حتماً یک نسخه از گزارشات مربوط به نواقص فنی را به مالک ابلاغ کرده از وی رسید بگیرد، تا چنانچه در آینده اتفاقی افتاد دست وی خالی نباشد.” والله اعلم”

پاسخ استاد مهندس لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
سلام و عرض ادب(۹۶/۱۱/۱). اول بایستی جزییات مسئله و اینکه نوع ایراد و نقص فنی چیست بررسی شود. چون حسب جزییات مسئله,جوابها هم بطور نسبی تغییر خواهد کرد. اما در حالت کلی,چنانچه اشکالات مذکور,از موارد عدم انطباق با نقشه های اجرایی,ضوابط مقررات ملی ساختمان و یا استانداردهای لازم اجرا بوده باشد,چون وظیفه نظارت بررسی,کنترل و پایش اینگونه امور است , در فرضی هم که اخطار لازم و اصلاح موضوع را طی دستور کاری به مالک یا سازنده(حسب مورد)نداده حتی اگر موضوع را به مرجع متولی صدور پروانه نیز اطلاع داده باشد,گرچه از موارد مخففه در مسؤلیت ناظر مربوطه میباشد ولی ایشان را از نظر رویه حاضر قضایی بطور کلی مبری نمیکند,بشرطی که رابطه سببی بین فعل زیانبار و فعل یا ترک فعل نظارتی ناظر برقرار باشد.(نظریه انتساب و استناد عرفی)درغیر اینصورت وی از جنبه کیفری احتمالی بایستی برائت حاصل کند یا از مسولیت حقوقی یا ضمان مدنی بدور باشد.

---

سوال ۱۷ : برای خارج کردن پروانه از شرکت حقوقی باید به نظام مهندسی مراجعه کنم؟

در وهله نخست باید به مدیریت شرکت موصوف مراجعه کرده و از وی بخواهید تا نسبت به إرسال نامه به اداره کل راه و شهرسازی استانتان مبنی بر خروجتان از شرکت اقدام کند درغیر اینصورت و استنکاف وی، باید مبادرت به طرح شکایت در شورای انتظامی استان بنمایید، البته ممکن است مدیر یاد شده به رغم محکومیت از این بابت، بازهم استنکاف ورزد که در این حالت باید به دادگاه عمومی مراجعه فرمایید .

---

سوال ۱۸ : با کارفرمایی پروژه ای رو قرارداد طراحی بستیم و پروژه آغاز شد. جهاد ساختمان ایشان رو که تا طبقه بام پیش رفته بود خراب کرد. اکنون بعد از ارائه همه نقشه ها و اتمام کار ما، ایشان از پرداخت چک ها امتناع می کند و حتی چک سر رسید شده را به جرم خیانت در امانت مسدود نموده.
با اینکه در قرارداد ذکر شده مسئولیت تمامی مجوزها بر عهده کارفرما هست ایشان می گوید من خیلی ضرر کرده ام و بیش از این نمی توانم ضرر کنم.
هنوز پول ۷۰ درصد قرارداد مانده ….
چه باید کرد؟ ما تمام نقشه ها اعم از پلان ها برش ها نماها و سه بعدی های داخلی و خارجی را ارائه نموده ایم .

پاسخ استاد مهندس مهدی لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
در فرض مسئله و در صورت قید” اخذ کلیه مجوزهای قانونی ساخت بعهده صاحبکار است. “در قرارداد,شما به تبع ایفای کامل تعهد,مستحق کلیه دستمزد طراحی و تهیه نقشه های اجرایی هستید. اگر با تحویل دفترچه محاسبات و نقشه ها,از صاحبکار رسید اخذ کرده اید,در مراجع رسیدگی کننده کارتان ,از بابت اثبات تحویل مدارک فنی ساختمان راحت تر است. بنابراین اگر چنانچه از بابت دستمزد ,چکهایی از وی در اختیار دارید آنها را وصول و یا در صورت عدم موجودی,برگشت زده و اقامه دعوی بکنید. در خصوص چکی که با ادعای خیانت در امانت مسدود شده, شما به رغم دفاع و ارایه قرارداد و اینکه چک در ازای خدمات مهندسی ارایه شده به وی میباشد که با ایفای تعهد ,مستحق دستمزد شده اید در دادسرا و دادگاه کیفری میتوانید برائت حاصل کرده و همزمان به دفاع در این مرجع, در مرجع حقوقی بر اساس همان چک اقامه دعوی فرمایید.

---

سوال ۱۹ : در سالهای ۸۳ تا۸۶ تعداد ۲۰ مورد کار نظارت انجام دادم که بخاطر عدم آگاهی در آن زمان نه شروع بکار ونه گزارشی دادم ولی اکنون به لطف روشنگریهای اساتید, آگاهتر شدم .اینجانب همه کارها را طی یک نامه به شهرداری مربوطه گزارش کردم وچون پایانکار ندادم, تقاضای تخلیه سکنه به علت عدم ایمنی وعدم رفع نقص نمودم آیا این اقدام دیرهنگام در صورت بروز حادثه کمکی به من خواهد کرد؟ واساساًچه راه حلی پیشنهاد میکنید.

پاسخ استاد مهندس حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری :
خدمت شما عرض کنم که  :
۱- اگر هر عزیزی به شما راهکاری ارائه کرد مبنی بر اینکه این اقدام شما می‌تواند تبعات نامطلوبی داشته باشد دغدغه مند نباشید چرا که هرچند وقوع حادثه قطعی نیست ولیکن میزان وقوع آن با توجه به توضیحی که دادید بالاست و در نتیجه احتمال آن را منتفی شده ندانید اما گفتم که نیاز نیست که از الان بیمناک شوید.
۲- هرچند هشدار شما از جهت پیشگیری از مخاطرات احتمالی جانی مفید است ولیکن ناگفته نماند که از لحاظ مالی می تواند مبلغ سنگینی را رقم زند، زیرا تمام ساکنان آن ساختمان‌ها دچار دلهره شده غالباً فرار را برقرار ترجیح می دهند ولیکن بعد از آن به شما مراجعه کرده ادعای جبران ضرر می کنند. و اگر بتوانند رابطه سببیتی را ثابت کنند قطعاً از شما خسارت خواهند گرفت. افزون بر آن، وفق توضیحات داده شده، محکومیت انتظامی نیز بدنبال خواهد داشت .

پاسخ استاد مهندس مهدی لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
اولاً عدم ارائه گزارشات لازم به مراجع رسمی و کنترل ساختمان,در موعد مقرر,تخلفی انتظامی مبتنی بر بندهای”ب-پ-ح”(خصوصاً بند ح)ماده۹۱ آیین نامه اجرایی ق.ن.م.ک.س بوده و علاوه بر آن در صورت بروز خسارت یا ورود خسارت به ساختمانهای تحت نظارت شما,و در صورت اقامه دعوی علیه شما,در صورتیکه ترک فعل شما سبب یا یکی از اسباب ذی مدخل در بروز خسارت بوده باشد به نسبت تأثیر ترک فعل شما,در فرض اجتماع اسباب از باب مسولیت نسبی,دارای ضمان مدنی بوده و به جبران خسارت محکوم خواهید شد.
ثانیاً,همه کارها را طی یک نامه به شهرداری مربوطه گزارش کردم یعنی چه؟یعنی اشکالات و ایرادات همه ساختمانها را وآنهم پس از چند سال؟در اینصورت آیا عملکردقبلی(ترک فعل )خودتان را زیر سوال نبردید؟گیرم که این اقدام شما هشداری برای جلوگیری از مخاطرات فعلی وآتی باشد,لیک به نظر,هشداری نابهنگام از نظر رعایت مقررات ملی ساختمان است. البته هشدار بعدی(فعلی)نیز بی تأثیر نیست و شاید از نظر مرجع رسیدگی کننده به موضوع , جزء موارد مخففه مجازات انتظامی و یا مدنی شما باشد.
ثالثاً,شما مکلف بودید تکالیف قانونی خود را حسب مقررات ملی ساختمان (خصوصاً ضوابط مبحث دوم)در موعد مقرر و در طول اجرای پروژه انجام دهید. چه بسا عدم تایید پایانکار نیز موجبات شکایت مالکان بر علیه شما و سازنده را فراهم آورد.
رابعاً,اگر اشکالات ساختمان اعم از اجزای سازه ای و یا اجرایی بخش های مختلف, قابلیت تقویت و اصلاح و مرمت را داشته باشد با بررسی و ارزیابی تک تک موارد,موضوع را به مالکان و سازنده و شهرداری و نظام مهندسی(با ارایه روش اجرایی مربوطه در بخش اجرایی)گزارش نمایید. بدیهی است در خصوص اشکالات سازه ای بایستی طراح سازه اظهار نظر نماید.

---

سوال ۲۰ : من ناظر پروژه ای هستم مالک یه خانم هست و شوهرش کار ساختو برعهده داره حالا مالک میخواد یه نامه به من بزنه که شوهرشو به عنوان نماینده مالک به من معرفی کنه و از این به بعد من دستور کارها رو به نمایندش ( شوهرش ) بدم و رسید دریافت کنم ابا اگر من همین نامه رو از مالک بگیرم که امضا اثر انگشت هم داره کفایت میکنه ؟؟ یا اینکه باید وکالت نامه بیاره برام؟

پاسخ استاد مهندس مهدی لایق ، پژوهشگر و حقوقدان :
نظر بر جلوگیری از ادعای آتی وی مبنی بر جعل ,تردید یا انکار سند عادی مذکور, که تبعاتی جانبی دارد,بهتر است وکالت محضری مبنی بر وکالت شوهرش, از ایشان اخذ نمایید,تا حداقل از تبعات ادعای جعل مصون بمانید.

---

نحوه گزارش نویسی مهندس ناظر

وظیفه مهندس ناظر ، گزارش دادن انطباق یا عدم انطباق عملیات اجرایی ساختمان با نقشه های مصوب  می باشد . هر چند این وظیفه ساده به نظر می رسد ولی مهندسین ناظر بسیاری هستند که بدلیل عدم رعایت اصول گزارش نویسی، گرفتار زندان و یا مجبور به پرداخت مبالغ زیادی به عنوان دیه و یا جریمه نقدی شده اند .

 در همین راستا اصول گزارش نویسی مهندسی ناظران را برای شما شرح میدهیم و توصیه میشود حتماً رعایت کنید :

۱:  مخاطب شما در گزارشات ، مرجع صدور پروانه باشد

برخی مهندسان ناظر ، گزارش خود را خطاب به سازمان استان می نویسند ، در حالی که  مهندس ناظر باید گزارش خود را خطاب به شهرداری منطقه بنویسد . یعنی حتماً جمله خود را با : ” به اطلاع شهرداری محترم منطقه . . . . می رساند “شروع کند .

۲:  گزارش خود را در زمان مقرر ثبت نمایید

به عنوان مثال مهندس ناظر نمی تواند گزارش تخلف سقف اول را در سقف سوم به مرجع صدور پروانه اعلام نماید . زیرا مالک می تواند مدعی گردد ناظر به وظیفه خود ، که نظارت مستمر می باشد عمل نکرده و اگر در موعد مقرر به این تخلفات اشاره می کرد ، در جهت رفع آن اقدام میکرد و در صورت شکایت کردن مالک ، ناظر نیز درصدی از تقصیر را به خود اختصاص خواهد داد .

این توضیح خالی از اهمیت نیست که حتی  اگر مهندس ناظر گزارش تخلف را خارج از زمان مقرر شده ، ثبت نماید ، قدرت این گزارش در جای خود باقی بوده و مالک باید نظر ناظر را جلب نماید . اما در هر صورت ناظر دچار تخلف انتظامی شده و در شورای انتظامی و دادگاه ، یکی از مقصرین پرونده خواهد بود .

۳: حتماً مستندات موجود ( دستورکار ، نامه و … ) را پیوست گزارش کنید

مهندس ناظر باید در روند اجرای ساختمان در جمع آوری مستندات لازم مانند عکس ، فیلم ، مکاتبات بین ناظر و محاسب ، دستورکار و . . . اقدام نموده و در زمان لازم از آنها به نفع خود استفاده نماید . ناظر می تواند این مستندات را به پیوست گزارش خلاف دار به مرجع صدور پروانه و سازمان استان تحویل دهد .

۴: به هیچ عنوان در تخلفات فنی ، دستور توقف عملیات را صادر نکنید

اگر مهندس ناظر به دلایلی غیر از ایمنی و مخاطرات جانی ، کار را تعطیل نماید مالک می تواند با مطرح کردن این موضوع که با تعطیل شدن کارگاه باید سود بانکی و یا جریمه دیرکرد بپردازد و این تعطیلی به مالک ضرر مالی وارد کرده ، مطرح نماید .  

۵ : به هیچ عنوان در گودبرداری ها دستور توقف صادر نکنید

در صورت تعطیلی کارگاه و ریزش دیواره ها و خسارات جانی یا مالی ، مهندس ناظر یکی از مقصران حادثه خواهد بود . در این مواقع ناظر باید با آرام کردن جو کارگاه در جهت ایمن سازی دیواره و اجرای سازه نگهبان برآید .

۶) گزارشات ایمنی را به بازرسی اداره کار نیز تحویل دهیددر بسیاری از موارد  شهرداری در خصوص گزارشات تخلف دار ایمنی ، هیچ عکس العملی نشان نداده یا خیلی دیر وارد عمل شده است . اما وقتی گزارش به بازرسی اداره کار تحویل گردد ، ایشان سریعاً وارد عمل می شوند .

۷: بهتر است قبل از صدور گزارش خلافدار ، با مالک جهت اصلاح تخلفات فنی مکاتبه کرده و مهلت اصلاح قرار دهید 

از آنجا که قرار است ناظر حداقل یک سال با مالک در تماس باشد  بهتر است در جوی آرام و دوستانه این ارتباط برقرار گردد .

توصیه می شود در مواردی که می توان تخلف را اصلاح کرد ، به مالک دستورکار کتبی داده و در یک مدت معین کار را از مالک تحویل بگیرد . اگر مالک اقدامی نکرده بود آنگاه می توان این مورد را گزارش کتبی کرده و دستور کار را نیز پیوست نمود .

۸: از کلی گویی در گزارشات خودداری نمایید

مثال : لازم است مالک محل نصب تابلو برق را تغییر دهد زیرا ممکن است موجب آسیب دیدن افراد گردد .

در جمله فوق ، ناظر کلی گویی کرده و اشاره ای به آسیب احتمالی نکرده و اگر از این ناحیه مشکلی ایجاد شود ، پرونده ناظر به تعبیر و تفسیر کارشناسان و قضات خواهد افتاد که در اغلاب موارد ناظر محکوم می شود . پس بهتر است به نوع آسیب ممکن اشاره دقیق شود .

۹: سعی کنید به بندهای قانون در گزارشات خلافدار ، استناد نمایید

در صورتی که خلاف فنی یا ایمنی که در کارگاه رخ داده ، با بندی از قانون همخوانی دارد ، بهتر است مهندس ناظر با اشاره به این بند قانونی ، گزارش خود را مستندتر نماید .

۱۰: به یاد داشته باشید نوشتن جمله خاص در گزارش ( مانند : کلیه موارد ایمنی باید توسط سازنده رعایت گردد ) ، به هیچ عنوان رافع مسئولیت ناظر نمی باشد

هیچ جمله ای نمی تواند بار حقوقی مهندس ناظر را از دوش ایشان بردارد . پس در انجام وظایف قانونی خود کوشا بوده و دقت نمایید