راهنمای استفاده از توتال استیشن لایـــکا برای دو عملیات برداشت و پیاده سازی
توتال استیشن های سری لایکا محصول کشور سوئیس بوده و پرفروش ترین انواع توتال استیشن ها در ایران هستند. چرا که دارای طرز کار و منوهای بسیار ساده و User Friend بوده و هم نسبت به انواع توتال استیشن های اصلی دیگر قیمت های بسیار مناسب دارند.
این سری از دستگاه‌ها در دو مدل TS02 و TS06 از سوی کمپانی لایکا جایگزین مدل های قبلی یعنی TC407 و TC805 شده است که از لحاظ دقت و سرعت بسیار قوی تر از مدل های قبلی خود هستند.در این سری توتال استیشن های جدید دو مدل بلوتوس دار Bluetooth و بدون بلوتوس تولید می شود و قابلیت اتصال فلش مموری USB Cool Disk در طراحی دستگاه می باشند. توتال‌های TS02 و TS06 و TS09 و لایکا در سه نوع : معمولی ،پاور و اولترا تولید شده که نوع پاور بدون منشور دارای لیزر با برد ۴۰۰ متر و نوع اولترا بدون منشور دارای لیزر با برد ۱۰۰۰ متر می باشد.نحوه کار با دوربین های سری TS شبیه دوربین های سری TC می باشد با اندکی تفاوت.
در دوربین های جامع نقشه برداری (توتال استیشن ها) برنامه های زیر کاربرد زیادی دارد:
- Surveying برداشت
- Stake out پیاده سازی
- Free Station ترفیع
- Reference Line خط هادی
- Tie Distance خط اتصال
- Remote Height نقطه دوردست ، ارتفاع مجهول
- Area مساحت
- Construction ساختمان
همانطور که مشاهده میکنیم 8 برنامه بالا از پرکاربردترین برنامه‌ها در توتال استیشن میباشد.
توجیه کردن: در هر قسمت از کار نقشه برداری اعم از برداشت، پیاده سازی و… نیاز به توجیه دوربین داریم که نحوه کار بدین صورت میباشد. در منو دوربین وارد صفحه اول Program برنامه Surveying میشویم. در صفحه باز شده چهار گزینه زیر را شامل میشود:
F1 ساختن جاب Set Job
F2 معرفی ایستگاه استقرار دوربین Set Station
F3 ایستگاهی که قرار است دوربین به آن توجیه شود Set Orientation
F4 شروع برداشت Start
Set Job – ساختن جاب
برای شروع کار وارد Set Job میشویم. میتوانیم بطور دلخواه حالت Default را انتخاب نماییم یا اینکه با زدن گزینه New جاب جدیدی را بسازیم. مطابق با تصویر زیر job جدید با نام Topo و دیگر مشخصات لازم ایجاد شده است و در انتها Ok میکنیم.
Set Station – معرفی ایستگاه استقرار
مانند حالت قبل وارد صفحه میشویم. ابتدا نام ایستگاه را میخواهد. نکته حائز اهمیت اینکه اگراز قبل اسم ایستگاه مورد نظر در داخل دوربین باشد میتوانیم از گزینه‌ی List آن را پیدا کنیم و یا اینکه همان جا نام ایستگاه را وارد کنیم و سپس گزینه‌ی Find را بزنیم تا آن را برایمان پیدا کند. اما اگر چنین حالاتی پیش نیامد با زدن گزینه Input نام ایستگاه را وارد میکنیم.
بعد از وارد کردن نام ایستگاه با زدن گزینه ENH مختصات آن را وارد کرده و در مرحله آخر پس از مختصات ارتفاع دوربین را وارد میکنیم.
Set Orientation – معرفی ایستگاه توجیهی
توجیه کردن به دو روش:
- روش دستی، زاویه‌ای Manual Angle Setting
- روش مختصاتی Coordinates صورت می‌پذیرد.
1) روش دستی، زاویه‌ای Manual Angle Setting
– در صفحه Manual Angle Setting می توان به Bearing مقدار زاویه داد و یا با زدن گزینه Hz=0 زاویه را صفر کرد.
– در قسمت Hr ارتفاع رفلکتور وارد می کنیم.
– در انتها نام ایستگاه توجیهی را وارد میکنیم.
– سپس به ایستگاه مورد نظر قراولروی کرده و گزینه All یا REC را برای ثبت می‌زنیم.
2) روش مختصاتی Coordinates
– در صفحه Coordinates اگر در قسمت Bs ID نام ایستگاه توجیهی را وارد کنیم با پیغام Point not found مواجه میشویم پس باید در قسمت ENH مختصات و نام همان ایستگاه را وارد نمائیم و سپس Ok کنیم. در قسمت Hr ارتفاع رفلکتور را وارد میکنیم و در انتها به ایستگاه قراولروی کرده و گزینه All یا REC را برای ثبت می‌زنیم.
پس از پایان 3 مرحله؛ ساختن جاب، معرفی ایستگاه استقرار و معرفی ایستگاه توجیهی دوربین توجیه شده و آماده شروع برداشت است.
برداشت کردن Surveying: منطق طراحی برنامه‌ها قرار گرفتن توابه در منوها براساس سادگی کار با دستگاه است برای مثال پس از ورود به برنامه برداشت به ترتیب مرحله تعریف پروژه، تعریف ایستگاه استقرار، تعریف نقطه توجیه انجام شده و عملیات برداشت آغاز میشود. با عملیات برداشت همزمان محاسبات مربوط به طول افق، طول مایل، اختلاف ارتفاع و… انجام شده و روی صفحه نمایش داده میشود. برای هر نقطه میتوان کد نقطه را وارد کرده و یا از لیست کدها انتخاب کرد. همچنین میتوان از ویژگی کد سریع در برداشت عوارض متنوع استفاده کرد. پس از توجیه دوربین با زدن F4 یا همان Start دوربین آماده برداشت میشود.
نحوه برداشت عوارض به دو صورت امکان پذیر است:
- روش قطبی: دوربین طول و زاویه برداشت می‌کند. که در صفحه نمایش Pt ID شماره نقطه برداشتی، Hr ارتفاع رفلکتور، Remark اسم اختصاصی به عارضه جهت شناسایی در کامپیوتر، Hz زاویه افقی، V زاویه قائم و HD فاصله افقی میباشد.
- روش دکارتی: دوربین (X,Y,Z) را برداشت می‌کند. که در صفحه نمایش East: X ، North: Y و Height: Z
نقطه برداشت می باشد.
پیاده‌سازی Stake Out: می توان نقاط و مختصات مزبوطه را در حافظه دستگاه ذخیره کرده و با برنامه Stake Out به سه روش قطبی، کارتزین و ارتوگونال پیاده کرد. لازم به ذکر است نقاط را میتوان از حافظه فراخوانی و یا مختصات را بصورت دستی وارد توتال و یا حتی با وارد کردن ژیزمان و فاصله نقاط مورد نیاز را پیاده کرد. فلش های روی صفحه نمایش جهت حرکت برای رسیدن به موقعیت مورد نظر را تسهیل می‌کند. برای انجام این برنامه از قبل دوربین را توجیه میکنیم. تنها تفاوت برنامه برداشت با پیاده سازی آن است که در برداشت بعد از انجام مراحل نقاط را برداشت می کنیم تا یکسری نقاط برای تولید نقشه از منطقه جمع‌آوری شود. اما در پیاده سازی بعد از انجام مراحل، نقاطی را که می خواهیم نسبت به یک ایستگاه پیاده شوند را در دوربین ذخیره می کنیم و سپس با توجه به آنها جای رفلکتور را روی زمین مشخص میکنیم. به این صورت که اول رفلکتور را بصورت تقریبی نزدیک محل مورد نظر قرار میدهیم سپس یک برداشت از آن میکنیم. دوربین با توجه به مختصات ذخیره شده در خود میزان جابجایی رفلکتور را با علامت‌های جهتی روی صفحه نمایش می‌دهد.
تخلیه دوربین های توتال استیشن لایکا
در حال حاضر دو نرم افزار Leica Geo Office وLeica Survey Office جهت تخلیه دوربین های لایکا وجود دارد. از هر دو نرم افزار بالا میتوان جهت تخلیه توتال استیشن لایکا استفاده کرد. نرم افزار اول جدیدتر بوده و در حالت نصب Combine ، برای تخلیه کلیه تجهیزات لایکا شامل توتال استیشن ، ترازیاب دیجیتال و گیرنده های GPS به کار می‌روند. با توجه به تشابه عملکرد این دو نرم‌افزار، در اینجا فقط به توضیح نرم افزار Leica Survey Office پرداخته می شود. جهت تخلیه توتال استیشن های سری‌های مختلف لایکا ، میتوان از قسمت Data Exchange Manager این نرم افزار استفاده کرد .
تخلیه اطلاعات از توتال استیشن های لایکا به کامپیوتر
مراحل کار در دوربین : با ورود به قسمت تنظیم پارامترهای تخلیه از صفحه دوم منوی اصلی دستگاه Menu COMM Parameters و انجام دادن تنظیمات نحوه انتقال داده مطابق با شکل زیر ، کا را در دوربین شروع می کنیم
سپس با ورود به گزینه Data Transfer از صفحه منوی اصلی و انتخاب جاب و تنظیم نوع داده و فرمت انتقال، میتوان دستگاه را آماده ارسال داده به کامپیوتر کرد.
مراحل کار در نرم افزار کامپیوتری: ابتدا نرم افزار Leica Survey Office را باز کرده و گرینه Data Exchange Manager را انتخاب می کنیم .سپس از منوی بالایی Option گزینه Port Setting را انتخاب کرده و تنظیمات نحوه انتقال داده را انجام میدهیم. لازم به ذکر است که در این قسمت در اکثر موارد بدون در نظر گرفتن نوع دوربین باید گزینه Instrument روی TPS 300/400 تنظیم شده و سایر تنظیمات نیز با تنظیمات دوربین یکی باشد .
در مرحله بعد، گزینه Com1 را با کلیک کردن بر روی علامت + در سمت چپ آن باز می کنیم .با انتخاب این گزینه شکلی در وسط صفحه که نشان دهنده شناسایی دوربین وصل شده به پورت Com می باشد، باز شده و پس از شناسایی دوربین ، نام دوربین و تمامی جاب هایی که در حافظه دوربین ذخیره شده اند نمایش داده می شود .
اکنون باید جاب مورد نظر را با کلیک کردن بر روی علامت + انتخاب نموده و نوع داده را با انتخاب گزینه Fix points برای تخلیه نقاط ثابت یا گزینه Measurement Data برای تخلیه نقاط برداشتی مشخص می کنیم. سپس مسیر ذخیره سازی داده ها را روی کامپیوتر در پنجره سمت راست صفحه Data Exchange Manager مشخص میکنیم.
اکنون با استفاده از موس ، گرفتن و کشیدن داده Measurement یا Fix points را از سمت چپ به سمت راست انجام می دهیم. با انجام این کار پنجره Data download باز می شود. در اینجا میتوان به جای گرفتن و کشیدن از گزینه های Copy و Past در ویندوز استفاده کرد.
با انتخاب فرمت تخلیه داده ها ( GSI یا IDEX یا …. ) و کلیک روی گزینه Ok می توان داده ها را که در دوربین با فرمت خاصی تعریف شده اند ، تخلیه کرد. پس از تخلیه، یک فایل متنی برای استفاده جهت ترسیم در نرم افزارهای کارتوگرافی در دسترس قرار می‌گیرد.
انتقال اطلاعات از کامپیوتر به توتال استیشن لایکا
در این حالت معمولا یک فایل متنی حاوی مختصات نقاط به فرمت خاص ( در هر خط : شماره نقاط ،X،Y،Z و کد نقطه ) را داریم که می خواهیم این نقاط را وارد حافظه توتال استیشن کنیم.
مراحل کار در دوربین لایکا: ابتدا با ورود به قسمتMenu ⇒ COMM Parameters تنظیمات نحوه انتقال داده را در دوربین انجام می دهیم. سپس با ورود به قسمت File management از صفحه منوی اصلی ، لازم است یک جاب جدید برای مختصات نقاطی که می خواهیم از کامپیوتر به دوربین منتقل کنیم ، بسازیم.
مراحل کار در نرم افزار کامپیوتر: ابتدا فایل متنی حاوی مختصات نقاط را از فرمت متنی مانند text به فرمت idx تبدیل می کنیم. برای انجام این کار وارد نرم افزار Leica Survey Office شده و گزینه Coordinate Editor را انتخاب میکنیم. در پنجره ای که باز می شود، گزینه Open را انتخاب کرده و فایل متنی نقاط را با پسوند text باز میکنیم. پس از انجام یک سری تنظیمات (مانند کارکتر جدا کننده پارامترها در فایل متنی مانند ویرگول)، باید روی قسمت بالایی هر ستون که با شماره های ۱،۲ و…مشخص شده است، کلیک راست نموده و مشخص کنیم که هر یک از ستون ها نشان دهنده چه پارامتری هستند ( مانند شماره نقطه یا X یا …).
در این قسمت Coordinates/Easting و Coordinates/Northing و Coordinates/Elevation به ترتیب نشان دهنده Z ، Y، X و Point id نشان دهنده شماره نقطه و در نهایت Cod نشان دهنده کد نقاط میباشد.
پس از انجام این کارها نقاط وارد نرم افزار Coordinate Editor می‌گردند. در نهایت کافی است در این نرم افزار گزینه Save را انتخاب کرده و نقاط را با فرمت idx ذخیره کنیم. سپس با ورود به قسمت Data Exchange Manager از نرم افزار لایکا و با توجه به توضیحات داده شده می توان جاب مورد نظر را جهت انتقال مختصات نقاط از قسمت چپ نرم افزار انتخاب کرده و فایل idx حاوی مختصات نقاط را نیز از قسمت سمت راست نرم افزار انتخاب کرده. مجددا با گرفتن و کشیدن فایل idx از سمت راست و رها کردن آن روی جاب مورد نظر در قسمت جاب نرم افزار (و یا بجای گرفتن و کشیدن با استفاده از گزینه های Copy و Past ) ، فایل را به حافظه توتال استیشن انتقال داد.
نویسنده وتهیه کننده
مهندس مهدی شمس نفوطی