مازندران

جمعیت مازندران و آمار سطح سواد مردم

استان مازندران در شمال کشور جمهوری اسلامی ایران و با وسعتی معادل4 /23756 کیلومتر مربع حدود 46/1 درصد از مساحت کشور را در بر داشته و هجدهمین استان از این حیث در کشور محسوب می گردد . دریای خزر درشمال ، استانهای تهران و سمنان در جنوب و استانهای گیلان و گلستان به ترتیب در غرب و شرق استان قرار دارند .

مازندران بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای 19شهرستان به نامهای آمل ، بابل ، بابلسر ، بهشهر ، تنکابن ، جویبار ، چالوس ، رامسر ، ساری ، سوادکوه ، قائمشهر ، گلوگاه ، محمود آباد ، نکا ، نور ، نوشهر، فریدونکنار ، عباس آباد و میاندرود ، 56 شهر ،49بخش ، 113 دهستان و 3697  آبادی می باشد .

معماری بومی مازندران

نگاهی به معماری در مازندران

همان گونه که می دانیم اندیشمندان سرزمین ایران را به 4 اقلیم متفاوت از نظر آب و هوا تقسیم بندبی نموده اند که شامل : اقلیم گرم و خشک فلات مرکزی – اقلیم گرم و مرطوب حاشیه خلیج فارس- اقلیم سرد و کوهستانی و بالاخره اقلیم معتدل و مرطوب حاشیه دریای مازندران می باشد.

استان های گیلان ، مازندران و گلستان امروزی که زیر مجموعه های مورد آخر تقسیم بندی فوق می باشند دارای ویژگی های مشترکی هستند که بسته به مو قعیت جغرافیایی خود اندکی با هم اختلاف دارند.به عنوان مثال برون گرایی مسئله ای است که در تمامی مناطق حاشیه مازندران دیده می شود .

مازندران

مازندران در تاریخ (دلیل نامگذاری مازندران)

 مازندران اصلا به موزندرون معروف بوده زیرا  موز ( muz ) نام کوهی بوده در حدود گیلان که تا تالار قصران امتداد داشته و چون این سرزمین در درون کوه موزه واقع بوده به این نام شهرت یافته است.

  در کتاب پهلوی دینکرت چنین آمده است که دیوان مازندران موجوداتی شگفت انگیز و سترگ پیکر هستند که در غار سکونت دارند و از فرط بلند بالایی و تنومندی آب دریا تا میان سینه ایشان است.

 به عقیده دارمستتر ( زنداوستا جلد 2 صفحه 373 ) صورت اصلاحی اصطلاح مازندران مزن تر بوده که بعدها مازندران شده است و آن به معنی به سوی و جانب مازن است مانند شوشتر  به معنی  به سوی شوش.

 مازندران در آغاز جایگاه دیوان مزنی ( بومیان اصلی) بوده و به ظاهر خود مازندرانیان در آنجا بیگانه به شمار می رفته اند.

 به روایتی به سبب آنکه ماز نام کوهی است که از گیلان تا به لار و تهران و جاجرم امتداد دارد و به قول بعضی آنست که مازیار که از تبار سوخرانیان بود فرمود تا از جاجرم تا به جیلان دیوار ساختند و آن دیوار را ماز می خواندند و درون آن را مازندران می گفتند.

 مازندران بین ساحل جنوبی بحر خزر و سلسله جبال البرز واقع است و در عرض جغرافایایی 35 درجه و 45 درجه تا 37 درجه و طول جغرافایای 50 درجه و 40 دقیقه و 30 ثانیه تا 54 درجه و 30 دقیقه.

نقدی برکتاب فرهنگ نام ها و نام آوران مازندران غربی

نقدی برکتاب فرهنگ نام ها و نام آوران مازندران غربی

 در محدوده ی جغرافیایی کلارستاق که کل شهرستان فعلی چالوس را در بر می گیرد ،همانند سه واحد جغرا فیایی دیگر به اسامی تالقان ،رودباران در جنوب و جنوب غربی - اشکورات در غرب و کجور در شرق ،ازدیرینگی و سابقه زیستی دراز دامنی بر خور دار است.(مومن توپا ابراهیمی) 

این مدعا از آن روی مطرح می شود که در وجب به وجب این جغرافیا، دل زمین را در هر کجا که بشکافی «جهانیش در میان بینی» چندان از احتیاط به دور نیست اگر بگوییم کوه ها ،تپه ها ،و گردنه های پر تعداد این منطقه که به لطف بر خورداری از ارتفاع مناسب برای جذب نزولات آسمانی و انباشتن آن در یخچال های دایمی خود زیست گاه مناسبی را برای بشر به نحوی فراهم نمودند که بی تردید انسان هوشمند را از همان بدو ابزار مند شدن در خود جای دادند .
جریان زندگی در میانه ی دو رود نامی سرداب رود و چالوس رود نمی توانست در سکوت و سکون باشد وموسیقای حیات بخش این هردوان را نشنیده بگیرد.

اگر اسناد و مدارکی نوشتاری در مسیر سیل حوادث جبرأ تن به تقدیر سپرده و به نا گزیر محو و نا بود گردیدند ،اما مدارک و آثاری دیگر که یک چند روی در نقاب خاک کشیده بودند در رستاخیز علمی قرن اخیر غبار از چهره بر گرفته عشوه گری آغاز کردند و جلوه ی حضور خود را همراه با شگفتی قابل درکی نه در سطح ملی که علاوه بر آن در سطح جهانی به رخ کشیدند و الحق که در میان سرها سری چنان افراشتند که افسرافتخاربر آن درخشش دارد.
به نظر می رسد در این مجال لازم نباشد طول و تفصیل را برشماریم که مثنوی هفتاد من کاغذ طلب می کند، از آنجایی که گفته اند :عاقل را اشارتی بس باشد، همینقدر اشاره وار از تپه کلار کلاردشت ،ویران کده ی اطراف روستای کوهستانی الیت به وسعت چهل هکتار که به گواهی باستان شناسان زبردست آثار دوران نوسنگی در لبه ی گسل معروف تنگاتنگه ی آن قابل دیدن بوده و سفالینه های دوران اشکانی در لایه های سطحی اش قابلیت مشاهده دارند، می توان نام برد.
اگرچه از این در فراوان می توان داد سخن داد و اماکن و اسامی فراوانی همسنگ این هردوان برشمرد به جهت رعایت حوصله مخاطب اما به ناچار اندکی تن به ایجاز آن هم از نوع مخلش داده از اطناب ممل می پرهیزیم و وارد اصل موضوع می شویم که مراد ماست و آن همانا پرداختنی اندک به کتاب مستطاب«فرهنگ نام ها و نام آوران مازندران غربی»اثر خامه ی آقایان علی اصغر یوسفی نیا و ابوالحسن واعظی تنکابنی است.

پیشینه و تاریخ مازندران

 بر اساس پژوهشهای باستان شناسی،کرانه دریای کاسپین از مراکز مهم تمدنی ماقبل تاریخ،تاریخی و اسلامی ایران است.

با توجه به کاوشهای علمی به عمل آمده ،غار علی تپه در حدود ۱۲۵۰۰سال قبل و غارهای هوتو و کمربندحدود ۹۵۰۰قبل از میلاد به عندان قدیمی ترین پناهگاه انسانهای اولیه در منطقه شناسائی شده است.

 مردمان بومی مازندران قبل از ورود آریائیها به این سرزمین به شیوه های چادر نشینی و گله داری زندگی می کردند.

دو تیره در میان آنها متمایز بوده اندیکی تپوریها که طایفه ای جنگجو بودند و نام قدیم مازندران «طبرستان»نیز منسوب به این قوم است،دیگری آماردها که در اطراف آمل فعلی سکونت داشتند.

 واژه مازندران که از نظر جغرافیائی بخش بزرگی از طبرستان بوده است در حوالی سده هفتم هجری قمری جانشین نام طبرستان شد.