خواص دارویی درخت نارون ( وسک ، قره آغاج )

درخت نارون ( وسک ، قره آغاج )
 
نام علمی:   Ulmus Ulmaceae
نام‌های دیگر آن: نارون، پَشُگال، داروَن، دَروار، سفیددار، پشه‌دار، درخت پشه، نارون جنگلی، لی، له، لو، گُل پردار، سَمَد، سَمَت، قره‌آغاج، قره‌قاج، درخت شاه اشرفی، وِزم، بسک، وِسک، وِزک، گِرِزم، غرغار، غرغاج، مَلَچ، نارون کوهی، مَلَج، مَلیج، لوروت، سرخه، شَلدار، لونگا، غرغار جبلی، پشه‌خوار، پشه‌خام و نارون چتری می‌باشد.
                                 
درختی است با پوست شکافدار، برگهای متناوب، خزان کننده و رگبر‌گهای شانه‌ای، دمبرگ کوتاه، پهنک معمولاً در قاعده مورب‌، حاشیه‌ای  اره ای مضاعف یا ساده.
 
گوشوارک( زائده ای درقاعده برگ که معمولاً زیر برگ قرار دارد) ریزان دارد. گلهانر- ماده        ( اندام جنسی نروماده روی یک گل قراردارد )یا تک جنسی(گلهای نر و ماده از یکدیگر جدا هستند)‌، قبل از ظهور برگ ظاهر می‌‌شود. پوشش گل، استکانی ( منظور شکل گل آذین است) و دارای 4 تا 8 لوب است. پرچمها( اندام نر گیاه) دارای میله باریک و طویل هستند، میوه فندقه بالدار( سامار) دراین نوع میوه‌ها اپیدرم پوست خارجی یک تخمدان رشد کرده و به صورت زائده‌های بال مانند در می‌آیند بوده بال‌‌ها در انتها شکافدارهستند.
تشکیل میوه 3 تا 4 هفته بعد ازگل دهی انجام می‌گیرد. در نواحی شمال، شمال غرب و شمال شرق ایران بیشتر دیده می شود . خصوصاً درتهران بسیار زیاد کشت می شود.
نارون از جمله درختان بسیار مناسب براى زیباسازى محیط زیست شهرى است. این درخت راکه انگلیسى زبانان Elm tree مى نامند، درختى است مقاوم، زیبا و با چترى گرد و سبز که زیبایى و طراوت خاصى به شهرها بخشیده است. نارون علاوه بر استفاده تزئینى در فضاى سبز شهرى، به عنوان درختى جنگلى فواید دیگرى نیز دارد. از چوب آن که به دلیل ضریب چسبندگى مناسب جزء گروه چوب هاى مرغوب قرار مى گیرد (مانند چوب گردو و راش) درصنایع روکش سازى، مبل سازى، کشتى سازى، اسلحه سازى و... استفاده وسیعى مىشود.
نارونیان (Ulmaceae) از مهمترین گیاهانى هستند که به لحاظ سازگارى در محیط هاى اکولوژیک، توانسته اند انتشار همه جایى داشته باشند. بعضى از گونه هاى نارون به دلیل دارا بودن تاج کروى از مناسب ترین درختان براى فضاى سبز به حساب مى آیند. نارون ها مى توانند شرایط نامساعد شهرها از جمله کم آبى، آلودگى هوا، فقر خاک و... را به خوبى تحمل کنند. سهولت تکثیر و نیز رنگ پاییزه قابل توجه بعضى از گونه ها نیز از دیگر مزایاى نارون براى محیط شهرى به عنوان نماى بصرى است.
در فضاى سبز تهران بیشتر از گونه هاى نارون چترى Ulmus carpiniformis استفاده شده است. روح زیباپرست ایرانیان از سال ها پیش این گونه که تاج کروى زیبایى دارد را براىکاشت در باغ ها پسندیده است.
درخت نارون در میان موجودات زنده دشمنانى دارد که بعضى از آنها چهره زیباى آن را  مى خراشند (سوسک برگخوار نارون) و بعضى نیز مثل قارچ Ophiostoma novo _ulmi پا را از آن فراتر گذاشته و نارون را از پاى در مى آورند _ این قارچ که عامل بیمارى هلندى در نارون است به طور عمده از طریق سوسک هاى پوستخوار (Scoly tidae) از جمله سوسک پوستخوار اروپایى منتقل مى شود. بیمارى هلندى یک بیمارى کشنده و شایع در جوامع نارونیان است.
 
 
مشخصات گیاه شناسی
گیاهی است درختی که دارای پوست سخت و خشن و شکاف دار می باشد. برگ ها بیضی شکل بوده و در حاشیه دندانه دار هستند میوه نارون دارای خصوصیات منحصر به فردی است به طوری که یک بال غشایی دور تا دور میوه را فرا گرفته است. 
 
 
انتشار جغرافیایی
نارون به شکل خود رو بیشتر در شمال کشور در گرگان، بابلسر و نوشهر و ... یافت می شود ولی به عنوان درخت زینتی در نواحی مختلف کشور امروزه کاشته می شود. 
 
 
ترکیبات شیمیایی
پوست نارون دارای موسیلاژ، تانن، فیتوسترین و پاره ای دیگر از ترکیبات می باشد.
 
قسمت مورد استفاده
پوست درخت مذکور بیشترین خاصیت دارویی را دارد. 
 
 
خصوصیات گیاهی
ارتفاع: 18تا30 متر
قطر تاج پوششی: 5 الی12 متر
درختی است با تاج پهن وکروی دارای شاخه های قوی وافراشته که در پایانه ها به سمت پائین انحناء دارند. پوست تنه خاکستری تیره و دارای برجستگی های فراوان است. اگر چه بیماری هلندی نارون های بسیاری را مورد حمله قرار داده است ولی باید در انتخاب این درخت برای مقاصد زینتی دقت بسیارکرد چرا که امکان بروز این بیماری وجود دارد. با این احوال هیچ درخت دیگری از لحاظ زیبائی منحصر بفرد وحالت رشد به این درخت نزدیک نیست.
 
برگ: ساده، متناوب و دندانه دار بطول 7 تا 12 سانتیمتر و عرض 3 تا 6 سانتیمتر می باشند.آنها در قسمت قاعده نابرابر بوده و سطح فوقانی آنها زبر است.ابتدا سبز کمرنگ بوده و در اوایل پائیزطلائی می شوند.
 
گل: فاقد ارزش زینتی است.
 
میوه: فندقه بالدار،عسلی رنگ بطول1 تا 5/1 سانتیمتربه شکل خوشه که دراردیبهشت تا خرداد ماه ظاهر می گردند.
 
سیستم ریشه ای: سطحی ،تهاجمی و ریشه ها فیبری هستند.
 
سرعت رشد: سریع
 
 
نیازهای طبیعی
آب و هوا: گرما ،سرما وهمچنین شرایط کویری را تحمل می کند.
 
خاک: خاک غنی،عمیق و مرطوب را ترجیح می دهد.
 
هرس: هرس شدید را تحمل می کند ولی هرس بسیار کمی برای حفظ شکل طبیعی زیبای آن لازم است. هرس خشکه برداری در پائیز انجام گیرد.
 
تغذیه: تغذیه خاصی لازم نیست.
 
آبیاری: ماهانه یکبار آبیاری عمقی نمائید.
 
آفات و بیماری ها: پوستخوارها که عامل انتقال بیماری مرگ نارون هستند. در صورت بروز بیماری مرگ نارون لازم است درخت فوراً ریشه کن و سوزانیده شود.
 
عیوب: علاوه بر ایجاد تنه جوش فراوان ریشه تمایل به آمدن به سطح و کندن زمین اطرافش دارد.
 
هرس نارون تقریباً شبیه به هرس اقاقیا بوده با این تفاوت که درخت نارون در مقابل آفات و بیماریها بسیار حساس می باشد لذا ضد عفونی وسایل هرس از جمله قیچی واره از ضروریات  می باشد . ساده ترین روش ضد عفونی اره قرار دادن تیغه آن روی آتش به مدت حدود یک دقیقه می باشد و این عمل از درختی به درخت دیگر نیز می بایستی تکرار شود.
 
 
نارون چتری
Ulmus umbraculifera برگها متقارن و دارای قاعده تقریباً قلبی شکل بوده و نوک داندنه ها تیز نیست. فصل گل‌دهی اواخر زمستان بوده و گیاه متعلق به بخشهای مرکزی فلات ایران است.
 درخت نارون بومی کشور آمریکای شمالی است و قسمت داخلی پوست درخت ارزش دارویی دارد. پوست این درخت دارای مواد مغذی مانند تانین، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم، روی، بتاکاروتن و ویتامین های B1، B2 ،B3 و C است.
                                                   
 
 
خاصیت نارون
▪ این گیاه به خنثی کردن اسید معده، کمک می کند.
▪ از التهاب زخم در معده و اثنی عشر جلوگیری می کند و مانع ایجاد زخم معده می شود.
▪ نارون گلودرد را تسکین می دهد، درد قولنج و زخم معده را از بین می برد.
▪ این گیاه با ایجاد لعاب از سرفه و ناراحتی می کاهد.
▪ مصرف موضعی نارون برای زخم های جزئی مانند سوختگی، آفتاب سوختگی و تب خال موثر است.
▪ پودر این گیاه دندان درد را از بین می برد.
▪ به طور معمول مصرف روزی ۳ تا ۴ فنجان چای این گیاه مانعی ندارد.
▪ برای مصرف موضعی، پودر آن را با آب جوش مخلوط کنید تا پماد آن به دست آید.
 
 
اثر دارویی پوست درخت نارون از برگش بیشتر است.
1. طبع آن سرد و خشک است.
2. جهت دفع سنگ کلیه 20 گرم برگ خشک نارون را در یک لیتر آب‌جوش دم‌کرده روزی 4 لیوان بنوشید.
3. جهت تبخال از روغن نارون بمالید.
4. جهت جوش و کورک از روش شماره 2 استفاده شود.
5. برگ و پوست درخت نارون معرق و ادرارآور می‌باشد.
6. جهت ورم پستان از روغن پوست درخت نارون بمالید. طرز تهیه آن در شماره 2 گفته شده است.
7. جهت بندآوردن اسهال از جوشانده پوست درخت نارون استفاده شود.
8. برای ناراحتی‌های مجاری ادرار و تناسلی از جوشانده پوست درخت نارون استفاده شود.
9. جویدن برگ تازه درخت نارون باعث سفت شدن لثه‌ها می‌گردد.
10. برای جلوگیری از چرکین شدن زخم‌ها ضماد برگ تازه نارون را بگذارید.
11. جهت جلای چشم و رفع سفیدی آن از سرمه گل برگ و صمغ این درخت استفاده شود.
12. برای اخراج زالوی چسبیده در گلو با جوشانده پوست درخت نارون غرغره شود.
13. جهت تسکین درد گوش برگ و ریشه درخت نارون را در روغن جوشانده چند قطره در گوش بچکانید تحت نظر پزشک باشد برای این که اثر بیشتری داشته باشد همراه پوست انار جوشانده شود.
14. برای جلوگیری از خونریزی معده از میوه نارون و پوست آن خورده شود.
15. جهت تسکین درد مفاصل برگ درخت نارون را پخته به صورت ضماد بگذارید.
16. برای جلوگیری از عفونت زخم‌ها گرد برگ نارون را بر روی زخم‌ها بپاشید و یا از خاکستر چوب آن استفاده شود.
17. جهت از بین بردن زگیل خاکستر برگ و چوب درخت نارون را با سرکه مخلوط به صورت ضماد گذاشته شود.
18. جهت تقویت مو ریشه درخت نارون را با خضاب مخلوط کرده مانند حنا استفاده شود.
19. جهت درمان بواسیر برگ تازه نارون را کوبیده به صورت مرهم بگذارید.
20. برای درمان ناراحتی‌های پوستی و قارچ‌ها 50 گرم برگ نارون را در یک لیتر آب جوشانده محل را بشویند.
21. نوشیدن جوشانده پوست نارون باعث تقویت معده می‌گردد.
22. برای درمان نقرس از جوشانده پوست درخت نارون استفاده شود.
23. جهت درمان رماتیسم از جوشانده پوست نارون استفاده شود.
24. جهت ترمیم شکستگی استخوان پوست و برگ درخت نارون را به مقدار 50 گرم در یک لیتر آب جوشانده بصورت ضماد بگذارید.
25. برای بیماری جرب پوست داخلی نارون را جوشانده با سرکه مخلوط کرده بشوئید.
26. برای بیماری جذام مانند شماره 25 استفاده شود.
27. جهت ناراحتی‌های جلدی یا پوسته‌پوسته شدن جلدی غانغرایائی 100 گرم پوست خشک نارون را در 3000 گرم آب این قدر بجوشانید تا نصف شود سپس روزی 3 فنجان میل گردد.
28. جهت شوره سر خاکستر پوست نارون را با عرق مورد مخلوط نموده در حمام سر را ماساژ دهید.
29. جهت درمان جوش صورت 50 گرم پوست خشک نارون را در یک لیتر آب ریخته 2 ساعت بماند سپس حرارت داده 5 دقیقه بجوشد 15 دقیقه دم‌کرده روزی 3 فنجان بنوشند.
30. جهت معالجه زخم سوداوی 50 گرم پوست خشک نارون را در500 سی‌سی آب جوشانده سپس صاف‌نموده با200 گرم روغن بادام‌شیرین و50 گرم موم زنبور عسل مخلوط‌کرده ظرف را به صورت غیر مستقیم حرارت داده بگذارید سرد شود سپس بمالید.
31. جهت اگزما مانند شماره 30 استفاده شود.
32. برای جلوگیری از ترشحات سفید در خانم ها 50 گرم پوست خشک شده درخت نارون را در یک لیتر آب 2 ساعت خیس کرده 5 دقیقه جوشانده سپس صاف نموده روزی 3 فنجان بنوشید.
 
 
طرز تهیه روغن نارون:
50 گرم پودر پوست درخت نارون را با 500 سی‌سی روغن زیتون مخلوط کرده با حرارت غیر مستقیم (بن‌ماری) حرارت داده تا غلیظ شود سپس روغن آماده است.
 
درخت اوجا، از خانواده (نارون )با نام علمی Ulmus minor و در زبان گیلکی آن را (لی )و مازندرانی‌ها آن را (اوجا )می نامند.
نارون با نام علمی Ulmus minor درخت یا درختچه ای است که پوست آن در وهله ی اول صاف است.و پس از مدتی, پوست درخت رگه رگه می شود ( رگه طولی ).
                                       
                                        
 
                                        
 
شاخه های آن پوشیده از برگ های متناوب بیضی و دارای دمبرگ است. پهنک برگ آن قرینه نیست و دندانه های زیادی دارد.
                                
دسته های گل آن قبل از روییدن برگ ها, روی شاخه های کوتاه می شکفد. عمل گرده افشانی این گیاه به کمک باد انجام می شود.
                                         
میوه ی آن پس از خشک شدن به سرعت از غلاف خود بیرون نمی آید.
                                     
این گیاه در حاشیه بیشه زارها و جنگل های مخلوط و مرطوب در ارتفاعات پایین می روید. نارون را غالباً در پارک ها و باغ ها می کارند.
پوست این گیاه از نظر پزشکی دارای ارزش است. نخست, شاخه های جوان را برش طولی داده, سپس آن ها را با دست جدا می کنند ( قطر شاخه حدود یک سانتیمتر).
دسته‌های گل آن قبل از روییدن برگ ها، روی شاخه‌های کوتاه می شکفد. عمل گرده افشانی این گیاه به کمک باد انجام می‌شود.
نارونیان از مهم‌ترین گیاهانی هستند که از نظر سازگاری در زیست‌بوم‌های گوناگون، توانسته‌اند انتشار همه‌جایی داشته باشند.
درخت اوجا و ملج از گونه‌های مهم نارون به شمار می‌آیند که مهمترین آفت این درختان سوسک scolytus است.
 
 
انواع نارون
نارون مجنون
                                                         
               
 نام لاتین:                           Ulmus glabra 'Camprowni'  
تیپ رویشی:                        درخت
وضعیت خزان:                     خزان کننده    
سرعت رشد:                       سریع  
ارتفاع :                             6 متر   
قطر تاج:                            6 متر  
نیاز نوری:                            آفتابی
نیاز آبی:                              کم نیاز        
معیار زیبایی:                        شاخساره       
زمان ظهور معیار زیبایی:          بهار و تابستان 
قابلیت هرس:                       نیمه هرس پذیر
مقاومتهای اکولوژیک:             مقاوم به کم آبی و آفات
خاک مناسب:                       هر نوع خاک
کاربرد در فضای سبز:             کاشت در پارکها ، چمن کاریها و خیابانها
وضعیت سازگاری با شرایط اکولوژیک موجود:       عالی
 
 
 
نارون چتری    
                  
نام لاتین:                  Ulmus densa       
تیپ رویشی:                       درخت
وضعیت خزان:                     خزان کننده     
سرعت رشد:                       سریع  
ارتفاع:                              8 متر  
قطر تاج:                            6 متر  
نیاز نوری:                          آفتابی - نیم سایه       
نیاز آبی:                            کم نیاز
معیار زیبایی:                       شاخساره       
زمان ظهور معیار زیبایی:         بهار تا پاییز     
قابلیت هرس:                     هرس پذیر
مقاومتهای اکولوژیک:            مقاوم به گرما و کم آبی
خاک مناسب:                      قلیایی
کاربرد در فضای سبز:            کاشت در پارکها ، جنگل کاریها ، حاشیه بزرگراهها ،                                                   خیابانها و چمن کاریها
وضعیت سازگاری با شرایط اکولوژیک موجود:       خوب
 
 
منابع:
 
http://www.fasletaze.com/showthread.php?661-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86
 http://www.iranpardis.com/thread160276.html
 http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AC%D8%A7
 http://fapatogh.com/Content/5788-naron.html
 http://narcius.mihanblog.com/post/17
 http://www.eshiraz.ir/parks/fa/narvanmajnoon,15
 http://forum.alborzdownload.com/f696/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86-21578/
 http://www.mypersianforum.com/showthread.php?t=123335
 http://keshavarzee.ir/archives/480
 http://www.starir.com/showthread.php?t=52738&page=1
 http://forum.patoghu.com/thread176443.html
 http://www.gtalk.ir/archive/index.php/t-43897.html
 http://www.iran20.com/article.php?article_id=15929
 http://hezarbareshgh.blogfa.com/post-556.aspx
 http://www.unknown.ir/index.php?module=subjects&func=viewpage&pageid=1392
 http://shabnamak.ir/post/882
 http://www.salamatsite.ir/articles/%D8%A7%D9%88%D8%AC%D8%A7-184.html
 http://persiankia.com/print-page-1609.html
 http://tebyan-ardebil.ir/description.aspx?id=16200