انباشت زباله در جنگل‌های شمال ، تلاش آگاهانه برای تخریب محیط زیست

بحران طلای کثیف و دفن غیراصولی در جنگل‌های چالوس

دفع و بازیافت زباله در چالوس به‌خاطر وضع طبیعی و اقلیمی آن و همچنین نبود کارخانه کمپوست زباله سبب می‌شود تا دپوی زباله در حاشیه شهرها صورت گیرد و چهره بسیار زشتی در اذهان مسافران به‌وجود آورد

به گزارش چالوس آنلاین ، مازندران با بهره‌مندی از شرایط آب‌و هوایی مناسب، طبیعت زیبا و جذاب، اماکن تاریخی و مذهبی، بهره‌مندی از 338 کیلومتر نوار ساحلی، اتصال به پایتخت کشـور از سه محور ارتباطی هراز، کندوان و فیروزکوه و وجود مسیـر تردد زائران بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) یکی قطب‌های گردشگری کشـور محسوب می‌شود.

بیش از 90 درصد از این مسافران استفاده از مواهب طبیعی، سواحل دریا، جنگل‌های انبوه و چشمه‌های پرآب استان را علت اصلی سفر خود به مازندران عنوان می‌کنند.

با این حال به اعتقاد برخی کارشناسان درحالی‌ که این مواهب طبیعی و خدادادی می‌تواند سبب توسعه همه‌جانبه استان را فراهم کنند اما نبود برخی زیرساخت‌ها در مازندران مانع از تحقق این هدف است.

هنگامی که گردشگران برای استفاده از جاذبه‌های طبیعی، به این استان مراجعه می‌کنند، باید زیرساخت‌های فرهنگی، رفاهی، خدماتی و امنیتی فراهم باشد تا آنها بتوانند هدفمند و با برنامه‌ریزی از طبیعت استفاده کرده و با کمترین دغدغه اوقات خود را سپری کنند.  

حضور میلیون‌ها نفر مسافر در ایام تعطیل سال از نظر اقتصادی به نفع هر شهری است اما در کنار این منافع اقتصادی، خسارت‌هایی هم به شهر‌های توریست‌پذیری مانند شهرستان چالوس وارد می‌شود که در این میان از شلوغی شهر و جاده‌ها گرفته تا آلوده شدن محیط‌زیست و جایگزین شدن طبیعت بکر با شهرک‌های ویلایی را می‌توان نام برد.

آن‌چه که در این میان سبب شده است تا در سال‌های اخیر نبض حیات این طبیعت بکر کندتر بزند زباله است که نه تنها توسط مردم شهرستان چالوس تولید می‌شود، بلکه وجود دانشجویان، گردشگران، ویلانشینان و مردم سایر استان‌ها و استان‌های همجوار نیز مزید بر علت شده و زباله‌های تولیدی خود را در این شهرستان به‌جای می‌گذارند و از شهرستان خارج می‌شوند.

دفع و بازیافت زباله در مازندران و شهرستان چالوس به‌خاطر وضع طبیعی و اقلیمی آن و همچنین نبود کارخانه کمپوست زباله سبب می‌شود تا دپوی زباله در حاشیه شهرها و بعضی اماکن تفریحی صورت پذیرد.

                                          

براساس آمارهای موجود درصد فراوانی زباله شهری و روستایی در شهرستان چالوس تولیـد می‌شود که در فصول گردشگرپذیر تا چندین برابر افزایش می‌یابد و این مساله ناشی از مشکلات ساختـاری گردشگری در شهرستان چالوس است که چهره بسیار زشتی از شهرستان چالوس در اذهان مسافران به‌وجود می‌آورد.

--------------------------------------------------------

سالهاست روزانه صدها تن زباله در جنگل‌های شمال دفع می‌شود و همگان همچنان نظاره می‌کنند، اما زخم‌های کهنه و چرکین ناشی از انباشت زباله بر پیکره عرصه‌های جنگلی و محیط زیست شکننده شمال کشور، نیاز به درمان دارد.
به گزارش ایرنا، جنگل‌های شمال به دلیل سودجویی برخی افراد تاکنون از تخریب و دستبرد در امان نمانده و انتخاب جنگل به عنوان جایگاه زباله‌های شهری نیز به گفته کارشناسان خسارت جبران ناپذیری را بر پیکره این منابع وارد کرده است.جمعیت هشت میلیون نفری و رو به افزایش استان‌های گیلان و مازندران و گلستان و ورود انبوه گردشگران به این مناطق از یک طرف و کمبود زمین و فاصله کم دریا و جنگل از طرف دیگر، سامان‌دهی امور شهری، از جمله دفع بهداشتی زباله را به یکی از مشکلات بغرنج این استان‌ها تبدیل کرده است.طبق آمار رسمی هم اکنون 42 واحد بزرگ دفع زباله به وسعت 300 هکتار درجنگل‌های شمال وجود دارد که روزانه به طور متوسط حدود 2000 تن زباله در آن انباشته می‌شود.
از این 42 واحد دفع زباله، 28 مرکز در جنگل و ‎ 11مرکز در مناطق تالابی و سه مرکز در مرتع قرار دارد. این مراکز دفع زباله در واقع قطعه زمین‌های بزرگی است که دورش دیوار کشیده شده است و زباله‌ها در آن ریخته و با لودر و بولدوزر جابه‌جا می‌شود.در بعضی کشورها زباله‌ها را در معادن متروکه زغال سنگ در زیرزمین دفن می‌کنند ولی آنچه در شمال کشور رخ می‌دهد، دفع زباله در بالای کوه و وسط جنگل است.
از طرف دیگر ساخت کارخانه‌های کمپوست و زباله‌سوزی نیز کند پیش می‌رود و بعید به نظر می‌رسد معضل انباشت زباله در جنگل به این زودی حل شود.به گفته کارشناسان، دفع زباله در جنگل باعث تخریب جنگل و آلودگی خاک و آب می‌شود،بخصوص آنکه برخی مواد، نظیر جیوه موجود در بعضی باتری‌ها، آلایندگی شدیدی دارد و نفوذ شیرابه زباله در خاک جنگل، تبعات درازمدتی خواهد داشت.
این کارشناسان می‌گویند هر تن زباله به طور میانگین 500 تا 600 لیتر شیرابه و 400 مترمکعب گاز گلخانه‌ای تولید می‌کند. می‌توان گفت نفوذ شیرابه‌های ناشی از زباله به سفره‌های آب زیرزمینی که آب آشامیدنی شهروندان را تأمین می‌کند، خطرناک‌تر از فاضلاب است.به طور دقیق و علمی معلوم نیست انباشت چندین ساله زباله در جنگل‌های شمال، چه پیامدهایی داشته زیرا پژوهش‌های کمی در این زمینه صورت گرفته، با این حال خشک شدن برخی درختان اطراف محل دفع زباله و اطمینان از نفوذ شیرابه زباله به درون خاک و سفره‌های آب زیرزمینی، تصویری نگران‌کننده از وضع موجود ترسیم می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس که تحقیقی در همین زمینه انجام داده است به ایرنا می‌گوید : انباشت زباله در جنگل باعث افزایش عناصر سنگین مانند سرب، کادمیم، سلنیم، روی و آرسنیک می‌شود.‘توفیق احمدی’ می‌افزاید: همچنین دیگر ترکیبات آلاینده که هم خاک و هم آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کند در خاک وارد ‌شده و موجب سمی شدن بخش کنترل رطوبتی خاک می‌شود.
این خاک‌ شناس درباره تاثیر نفود شیرابه زباله در خاک جنگل بیان داشت: بعضی درختان مثل ممرز خیلی حساس‌هستند و سریع خشک می‌شوند و در محل‌های انباشت زباله، درختان ممرز خشک شده به وفور دیده می‌شود ولی بلوط تا حدی مقاوم است.
احمدی تاکید ‌کرد : شیرابه زباله اغلب، میزان اسیدیته خاک را تغییر می‌دهد که شدت آن بستگی به نوع زباله دارد و بر روی میکرو ارگانیسم‌های خاک نیز تاثیر منفی می‌گذارد.
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس می‌گوید: پلاستیک‌ها تجزیه ناپذیرند و به طبیعت بر نمی‌گردند و صدها سال در خاک باقی خواهند ماند.
احمدی درباره عمق نفوذ شیرابه اظهار ‌داشت : عمق نفوذ بستگی به بافت خاک دارد و هر چه خاک سنگین‌تر باشد نفوذ شیرابه کمتر است، ضمن آن‌که هر چه شیب تندتر باشد، نفوذ بیشتر و سریع‌تر می‌شود.
وی با ذکر این‌که یکی از عوارض انباشت زباله در جنگل، افزایش جمعیت حشرات و بروز آلودگی در محیط زیست است ، گفت : جانورانی نظیر گوزن ، آهو و شغال ممکن است از زباله تغذیه کنند که نتیجه آن تجمع مواد سمی در کبد جانور است که احتمال دارد جانوران نادر در خطر انقراض قرار گیرند.براساس آمارها، میزان تولید زباله در کشور 18میلیون تن در سال است و ایران با تولید روزانه حدود 700 گرم سرانه تولید زباله در ردیف کشورهای اول جهان است.میزان تولید زباله در جهان برای هر نفر حدود 300 تا 400 گرم برآورد می‌شود و این یعنی میانگین تولید زباله در ایران دو برابر متوسط جهانی است.
در استان مازندران روزانه بیش از 753 هزار لیتر شیرابه تولیدی ناشی از زباله‌ها بوجود می‌اید. در استان گیلان نیز به ازای هر تن زباله تر 500 لیتر شیرابه تولید می‌شود که با احتساب تولید روزانه بیش از 900 تن زباله در روستاهای این استان و یک هزار و 500 تن زباله در شهرها می‌توان تصور کرد که چه خطری محیط‌ زیست را تهدید می‌کند.
نزدیکی محل انباشت زباله به شهرها نیز از دیگر مسایلی است که محیط زیست شهری را آلوده و احتمال بیماری‌های مختلف را بیشتر می‌کند. مرکز دفع زباله شهرستان چالوس به مساحت هفت هکتار در هشت کیلومتری این شهر قرار دارد و محل انباشت زباله شهرستان نوشهر با مساحت 5/6 هکتار در چهار کیلومتری این شهر واقع است و بخصوص در فصل تابستان، بوی زباله ساکنان حاشیه شهرها را آزار می‌دهد.‘حسین عمویی’ سرپرست اداره حفاظت محیط زیست نوشهر و چالوس می‌گوید : وضعیت دفع زباله این منطقه در حالت بحران قرار دارد و در این دو شهرستان روزانه 100 تن زباله به محل‌های انباشت منتقل می‌شود.
وی با تاکید بر این‌که پیشرفت صنعت باعث افزایش تولید زباله شده است، ادامه ‌داد: زمانی بود که در روستاها زباله تولید نمی‌شد و یا اگر تولید می‌شد به مصرف دام و طیور می‌رسید ولی اکنون روستاییان نیز از تولید کنندگان زباله‌ محسوب می‌شوند. آنچه اکنون در شمال کشور انجام می‌شود فقط تلنبار زباله در جنگل است نه دفع بهداشتی و به توصیه‌ها و راه حل‌های ادارات محیط زیست هم کمتر توجه می‌شود.
البته به تذکرات ما برای اصلاح روش حمل زباله و انتقال آن به مراکز انباشت تا حدی عمل شد و مسیرهای حمل زباله وصع بهتری یافته است و کمتر از قبل باعث انتشار آلودگی می‌شود.
سرپرست اداره حفاظت محیط زیست نوشهر و چالوس یادآور ‌شد : هم اکنون در حدود 70 درصد زباله‌ها را ظروف یک بار مصرف تشکیل می‌دهد و لازم است ظروف یک بار مصرف بتدریج حذف و به جای آن از ظروف بازیافت‌پذیر و ساخته شده از الیاف گیاهی استفاده شود.
به گفته صاحب‌ نظران، بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود 80 درصد زباله‌های استان‌های شمالی، شامل مواد فسادپذیر است که با رونق گرفتن صنعت کمپوست‌سازی، می‌توان به خوبی از آن بهره گرفت. کاغذ، پلاستیک، آهن و شیشه در مجموع ‎ 17درصد زباله‌های تولیدی را تشکیل می‌دهد که با تفکیک زباله از مبدا، ضمن کاهش تولید زباله، صنعت بازیافت نیز زمینه رشد می‌یابد.
در زمینه تفکیک زباله در کشور کار زیادی انجام نشده و فقط 8 درصد زباله‌های شهری بازیافت و بقیه نیز به صورت غیر بهداشتی دفع می‌شود.
در جنگل‌های 9/1 میلیون هکتاری شمال 211 گونه درختچه ای و 90 گونه درختی وجود دارد.

-----------------------------------------------------

درآمدزایی از زباله جایگزین هزینه‌زایی شود

فرماندار چالوس در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرگزاری فارس در چالوس گفت: جاده چالوس با داشتن طبیعت بکر از موقعیت بسیار ممتاز گردشگری برخوردار است و به سبب نزدیکی به پایتخت، همواره پذیرای حجم بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است.

محمدناصر زندی بیان داشت: در شهرستان چالوس در حوزه سه شهر چالوس، هچیرود و مرزن‌آباد و همچنین دو بخش مرکزی و مرزن‌آباد هنوز زباله‌ها در شهرها و روستاهای این شهرستان به‌روش قدیمی و سنتی جمع‌آوری، دفع و دفن می‌شود.

وی با اشاره به اقدامات مناسب شهرداری چالوس درباره تفکیک زباله از مبدأ اظهار داشت: از آنجایی‌ که دفع غیربهداشتی و سنتی زباله کار نادرستی است بنابراین شهرداری چالوس در راستای طرح تفکیک زباله از مبدأ قراردادهایی را با شرکت‌هایی که در این ‌زمینه اعلام امادگی کردند به امضا رساند، اما باید در این زمینه پیگیری‌های بیشتری از سوی شهرداری و شورای شهر صورت پذیرد.

فرماندار چالوس با تأکید بر آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه تفکیک زباله از مبدأ اذعان داشت: رهایی از معضل زباله مستلزم مشارکت همه جانبه مسئولان امر و عملیاتی کردن فرهنگ بازیافت و تفکیک زباله از مبدأ به‌ویژه در خانواده‌ها است.

وی تصریح کرد: با نهادینه کردن فرهنگ عملی جدا‌سازی زباله از مبدا در تبدیل زباله به کمپوست می‌توانیم ادعا کنیم که یکی از شهرهای موفق استان‌های شمالی در این زمینه هستیم.

زندی خاطر‌نشان کرد: با توجه به اینکه زباله به‌عنوان طلای کثیف در دنیا نامیده شده است بنابراین باید به‌دنبال ایجاد درآمدزایی از این منابع باشیم.

وی احداث کارخانه‌زباله‌سوز را راهی برای دفع بهداشتی زباله و نیز منبعی برای تامین انرژی و درآمدزایی عنوان کرد و گفت: با تصمیماتی که از سوی استانداری مازندران گرفته شد تدارک ساخت کارخانه کمپوست زباله برای شهرستان‌های نوشهر و چالوس دیده شد که با پیش‌قدم شدن شهردار وقت نوشهر، محلی نیز برای احداث این کارخانه در شهرستان نوشهر مشخص شد.

نماینده عالی دولت در شهرستان چالوس ادامه داد: زمینه‌های احداث کارخانه کمپوست به‌ کمک شهرداری، شورای اسلامی شهر نوشهر، استانداری و وزارت کشور فراهم شد و اعتباراتی نیز به آن اختصاص یافت که در نتیجه آن ماشین‌آلاتی نیز از کشور چین خریداری شد.

وی ابراز داشت: با اتمام ساخت این پروژه و راه‌اندازی کارخانه معضل زباله‌های شهرستان‌های نوشهر و چالوس که اکنون به‌شکل نادرستی دفع می‌شود و با ایجاد بوی تعفن و متصاعد شدن گازهای ناشی از آن در داخل جنگل‌های شهرستان چالوس که در برخی از مواقع منجر به بروز آتش‌سوزی نیز در عمق زباله می‌گردد، برطرف می‌شود. 

زندی با اشاره به جایگاه نامناسب دپوی زباله در شهرستان چالوس گفت: زباله‌های جمع‌آوری شده در شهرهای چالوس، هچیرود و بخش مرکزی چالوس در مرکز زباله شهرداری دفن می‌شود و محل دپوی زباله‌ها در مرزن‌آباد نیز در حاشیه شهر و نزدیک شهرک صنعتی است که همه این محل‌ها غیراصولی بوده و مشکلات فراوانی را ایجاد کرده است.

وی اعلام داشت: تا زمان راه‌اندازی کارخانه کمپوست واقع در شهرستان نوشهر  شهرداری چالوس را موظف کردیم تا به صورت موقت و مقطعی با ریختن خاک ‌و آهک روی زباله‌ها جهت ممانعت از بوی تعفن و همچنین محصور کردن محدوده زباله مرکز دفع زباله شهرداری چالوس تا حدودی از بار مشکلات مربوط به این امر در شهرستان چالوس بکاهیم.

هزینه سالانه یک میلیارد تومان برای جمع‌آوری و دفع زباله در چالوس

شهردار چالوس نیز در گفت‌وگو با فارس گفت: :شهرداری چالوس سالانه مبلغ یک میلیارد تومان هزینه برای انتقال زباله از محل ایستگاه موقت تا دفع زباله هزینه می‌کند.

ایوب صالحی اظهار داشت: جمع‌آوری زباله در محدوده قانونی شهر چالوس توسط شهرداری چالوس صورت می‌گیرد و از آنجا‌ که محل دفن زباله متعلق به شهرستان است زباله شهرداری هچیرود، شهر نمک‌آبرود و 21 روستای بخش مرکزی چالوس به ایستگاه موقت زباله حمل و توسط شهرداری چالوس به محل دفن زباله منتقل می‌شود.

وی تصریح کرد: زباله‌های بیمارستانی نیز پس از بی‌خطرسازی تحویل خودروهای جمع‌آوری زباله شهرداری چالوس می‌شود.

شهردار چالوس تناژ زباله تولیدی شهر چالوس را با میانگین 60 تن در سال به‌صورت روزانه عنوان کرد و افزود: تناژ زباله تولیدی بخشداری و دهیاری‌های چالوس نیز به‌صورت میانگین روزانه 30 تن است.

وی از مجموع 90 تن زباله منتقل شده به محل دفن به‌صورت روزانه در شهرستان چالوس خبر داد و بیان داشت: طول جاده زباله در شهرستان چالوس 7 کیلومتر است و مساحت دفن زباله نیز در شهرستان چالوس بیش از 7 هکتار را در بر می‌گیرد.

صالحی درباره تفکیک زباله از مبدأ نیز عنوان داشت: اجرای این طرح از ابتدای سال 92 با عقد قرارداد طرح تفکیک زباله از مبدأ شهر چالوس با شرکت پالاصنعت کاسپین آغاز شد. 

وی ابراز داشت: تا پایان مرداد ماه سال 93 کار آموزش در سه منطقه از  جمله محوطه کاخ و اشکار دشت و پالوجده جنوبی، دهگیری و پالوجده شمالی ـ ضلع شرقی خیابان رادیو دریا، فرج‌آباد، عسلسر، آبرنگ و کلمور آموزش ساکنین آغاز شد.

شهردار چالوس بیان داشت: در ضلع غربی رادیو‌ دریا نیز کار آموزش ساکنین درباره طرح تفکیک زباله از مبدأ آغاز شد که تا پایان مرداد ماه امسال تعداد کل مشترکان 4‌ هزار و 560 خانوار و تناژ جمع‌آوری زباله خشک از مبدأ به‌صورت ماهیانه به هفت تن رسیده است.

راه‌اندازی سیستم تصفیه شیرابه‌های ناشی از زباله

رئیس اداره محیط زیست شهرستان چالوس نیز در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: براساس ماده هشت قانون مدیریت پسماند، مدیریت زباله در شهرها بر عهده شهرداری و در روستاها و بخش مرکزی بر عهده بخشداری و دهیاری‌هاست.

ابوالقاسم محمدپور تصریح کرد: برای مدیریت صحیح پسماند در سطح شهرستان چالوس کارگروه مدیریت پسماند را با مدیریت فرماندار چالوس تشکیل دادیم.

وی با اشاره به وضعیت فعلی دفن زباله در شهرستان چالوس اذعان داشت: در حال حاضر زباله‌های شهرستان چالوس در منطقه «پلهم کتی» انباشته می‌شود و این در حالی است که هنوز اقدامی برای دفن، سوزاندن و کمپوست زباله صورت نگرفته است.

محمدپور به مشکلات دپوی زباله در شهرستان چالوس اشاره کرد و خاطرنشان کرد: عدم فنس‌کشی محل دپوی زباله که منجر به ورود و از بین رفتن حیوانات اهلی در این محل می‌شود، عدم مدیریت شیرابه‌ها، نبود نگهبان در این محل و بروز آتش‌سوزی ناشی از گاز ایجاد شده در عمق زباله‌ها از جمله مشکلاتی است که همواره با آن روبه‌رو هستیم.

وی تصریح کرد: در کارگروه اخیر مدیریت پسماند زباله چالوس مصوب شد تا برای رفع این مشکلات و کاهش آسیب‌های مربوط به ورود شیرابه‌ها در محیط‌زیست سیستم تصفیه شیرابه‌ها در بودجه سنواتی شهرداری چالوس دیده شود.

رئیس اداره محیط زیست شهرستان چالوس بیان داشت: با احداث و راه‌اندازی این سیستم قرار شد کانال‌هایی را  در اطراف مسیر جریان شیرابه ایجاد کنیم و شیرابه‌ها را مهار کرده و به  سمت جایگاه‌های خاصی که برای این منظور در نظر گرفته شده است هدایت شود و در پایان نیز این شیرابه‌ها تصفیه شود.

تولید روزانه 15 زباله در بخش مرکزی

بخشدار مرکزی چالوس نیز در این باره با بیان اینکه متوسط تولید روزانه زباله در بخش مرکزی چالوس در ایام تعطیل سال 15 تن است، افزود: هزینه حمل زباله برای هر خانوار به‌صورت ماهانه از قرار مبلغ 4 هزار و 400 تومان است.

صدرالله ردایی با اعلام اینکه تعداد 6 هزار و 66 خانوار در بخش مرکزی چالوس سکونت دارند، بیان داشت: در مجموع هزینه جمع‌آوری زباله در بخش مرکزی چالوس بالغ بر 24 میلیون در هر ماه محاسبه می‌شود. 

وی خاطر‌نشان کرد: در حال حاضر در بخش مرکزی شهرستان چالوس سه دستگاه خاور، سه دستگاه نیسان و یک دستگاه وانت مزدا ( در روستای نعمت‌آباد) کار جمع‌آوری و حمل زباله را بر عهده دارد.

ردایی اذعان داشت: در بخش مرکزی شهرستان چالوس مشکلی برای جمع‌آوری و حمل زباله وجود ندارد و زباله‌های جمع‌آوری شده به محل دفن زباله شهرداری چالوس منتقل می‌شود و کار تفکیک زباله نیز در همان نقطه انجام می‌پذیرد.

رفع معضل زباله چالوس تنها با ساخت نیروگاه زباله‌سوز نوشهر برطرف می‌شود

به‌گزارش فارس، معضل زباله چالوس با ساخت هرچه زودتر نیروگاه زباله‌سوز شهرستان نوشهر برطرف می‌شود.

نیروگاه زباله‌سوز نوشهر از طرح‌های مصوب حاصل از سفر مقام معظم رهبری به شهرستان‌های نوشهر و چالوس در سال 89 است که براساس برنامه قرار بود این طرح در مدت سه سال به بهره‌برداری برسد که بنا به دلایلی روند عملیات اجرایی آن دچار وقفه شده است.

اجرای طرح ساخت کارخانه زباله‌سوز با اعتباری بالغ بر 50 میلیارد ریال با هدف امحای روزانه حدود 200 تن زباله مناطق نوشهر و چالوس در ماه اردیبهشت سال 90 آغاز و مدت ساخت آن یک سال اعلام شد.

این نیروگاه ظرفیت سوزاندن حدود 200 تن زباله را دارد و قادر است در یک ساعت حدود دو مگاوات برق تولید کند و با توجه به اینکه هر یک قطره شیرابه یک مترمربع آب را غیرشرب می‌کند بدون شک ساخت نیروگاه به این مشکلات نیز پایان می‌دهد.