تصاویر جدیدتر منتخب عدم رعایت مقررات ملی ساختمان!!

عدم مهار بندی مناسب اسکلت موجب سقوط اسکلت وایجاد خسارت شده!!

برگزیده ای از ابهامات مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان

در سالهای اخیر مشاهده می گردد متأسفانه بعضی از کارشناسان با استناد به تفسیرمبهم بند 12-1-5 مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان ایران ، در صدی از مسئولیت حوادثی که در کارگاه اتفاق می افتد ، بعهده مهندسان ناظر گذاشته در حالی که ممکن است بعضاً این کارشناسان محترم با تفاوت اساسی نظارت عالیه و نظارت مقیم آشنائی نداشته و طبیعتاً مجریان قانون نیز با استفاده به ادله کارشناسان رأی به محکومیت مهندسان ناظر عالیه می دهند . در حالی که :

اولاً : در کجای قوانین موجود مسئولیت رعایت مقررات ایمنی بین مهندسان ناظر و کارفرما سهمیه بندی شده و استناد قانونی تعیین درصد مسئولیت با چه معیار و ترازوئی سنجیده می شود ؟

ثانیاً : در صورتیکه مهندسان ناظر علیرغم وظیفه نظارت چند مرحله ای ، بصورت تمام وقت و مقیم نیز در کارگاه حاضر و از موارد ایمنی در کارگاه مراقبت نمایند با عدم وجود کارگران ماهر و نیروهای آموزش دیده که دارنده کارت و گواهینامه مهارت فنی می باشند ، احتمال وقوع خطر همواره کارگاه های ساختمانی را تهدید می کند و براستی مهندسان درگیر پروژه که به واقع مظلومترین قشر متخصص جامعه هستند از چه ابزار قانونمند و اجرائی برخوردارند که قادر باشند بر اساس بند 8 ماده 15 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب اسفند ماه 1374 جلوگیری کنند . اینجاست که مهندس ناظر می بایست تاوان گناه ناکردة قانونی را بپردازد که ده سال پیش به تصویب رسیده و به دلیل عدم اجرائی شدن در مهلت ده ساله ، مجدداً مهلت دو ساله گرفته و همچنان در مرحلة طرح صورت مسئله باقی مانده است .
ثالثاً : نقش و مسئولیت شهرداری ها نیز در این زمینه کمتر از کارفرمایان و دیگر عوامل دست اندر کار ساخت و ساز نمی باشد و در طرح اینگونه دعاوی در نقطة کور راهداری قرار گرفته و مجریان قانون از آن غافل مانده اند . در تبصره 7 ماده صد قانون شهرداری ذیل تشریح وظایف مهندسان ناظر آمده است :
 ماموران شهرداری نیز مکلف اند بر ساختمانها نظارت نمایند وهرگاه از موارد تخلف در پروانه به موقع جلوگیری نکنند ویا در مورد صدور گواهی انطباق ساختمان با پروانه مرتکب تقصیری شوند طبق مقررات قانونی به تخلف آنان رسیدگی می شودودر صورتیکه عمل ارتکابی مهندسان ناظر وماموران شهرداری واجد جنبه جزایی هم باشد از این جهت نیز قابل تعقیب خواهند بود.همچنین به موجب تبصره 2  ماده هفت مصوبه شورای عالی اداری مورخ 13/8/1371 نظارت بر حسن جریان امور و کنترلهای لازم در چارچوب مقررات بعهده شهرداری ها خواهد بود . لذا در راستای دفاع از حیثیت حرفه ای و حقوق اجتماعی اعضای سازمان نظام مهندسی ، ضروری است که مهندسان ناظر را در خصوص رعایت مقررات حفاظتی ، بهداشتی کار و مقررات ایمنی در کارگاهها ، مسئولیت کارفرما و نیز مهندس ناظر ، قوانین موجود و چالشهای حقوقی و کیفری ناشی از آن آگاه ساخت و راهکارهای عملی صحیح را ارائه نمود .

آنچه که در ذیل می آید اشاره ای اجمالی به ذکر موارد فوق می باشد :

 بر اساس نص صریح ماده 34 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 22/12/74 و نیز تبصره 7  ماده صد قانون شهرداری اصلاحی 27/6/1358 مهندس ناظر ساختمان مکلف به نظارت نسبت به عملیات اجرائی ساختمانی که به مسئولیت وی احداث می گردد ( از لحاظ انطباق ساختمان  با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه ها و محاسبات فنی ضمیمه آن ) می باشد از طرفی مهندس ناظری که مسئولیت اجرای ساختمانی را تحت نظارت خود عهده دار می شود در حقیقت این فرض را پذیرفته است که هر گونه عملیات اجرائی تحت نظارت وی بوده و می بایست پاسخگوی تمام موارد فنی آن باشد . در چنین حالتی بروز حادثه به معنای ارتکاب تخلف ، اهمال و عدم رعایت نظامات دولتی توسط مهندس ناظر بوده و در صورتی که حادثه مذکور دارای تلفات جانی باشد نه تنها بی اطلاعی مهندس ناظر از چگونگی روند اجرا و عملیات اجرائی در دادگاه مسموع نخواهد بود بلکه وفق ماده 616 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مبنی بر اینکه :

« در صورتیکه قتل غیر عمد به واسطه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا اقدام به امری که مرتکب در آن مهارت نداشته است یا به سبب عدم رعایت نظامات واقع شود مسبب به حبس از یک سال تا سه سال و نیز پرداخت دیه در صورت مطالبه از اولیای دم محکوم خواهد شد » مهندس ناظر مربوطه متحمل مجازات سنگینی خواهد شد . این در حالی است که بند 12-1-5 مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمانی ایران ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا مصوبه 3/7/72 هیأت وزیران ابتدا کارفرمایان را ملزم و مکلف به انجام اقدامات لازم جهت حفظ وتأمین ایمنی عمومی مبحث فوق الذکر کرده سپس مهندسین ناظر را نیز موظف به نظارت و کنترل بر امر تأمین ایمنی کرده است .
       لذا با توجه به تفسیر ها و برداشت های متفاوت و مبهم در سالهای گذشته از بند 12-1-5 خوشبختانه با تصویب آئین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی (1) که در جلسه مورخ 17/2/1381 شورای عالی حفاظت فنی مورد بررسی نهایی و تأئید قرار گرفت و در  تاریخ 9/6/1381 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسید هیچگونه ابهامی برای کارشناسان دعاوی حقوقی و یا کیفری و همچنین مراجع قضائی باقی نمانده و با صراحت در مادة 3  فصل دوم- مقررات کلی به تصریح آمده است که :
«‌مسئولیت اجرای مقررات این آئین نامه بر اساس مواد 91و95 قانون کار بعهده کارفرماست». در اینجا لازم است ابتدا تعریف شفافی از عبارت « کارفرما» داده شود سپس به مواد مندرج در قانون کار بپردازیم و به منظور جلوگیری از هر گونه تفسیر عیناً عبارات آئین نامه را ذکر می کنیم . در بند ج و د فصل اول آئین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی مصوبه 9/6/1381 وزیر کار و امور اجتماعی چنین آمده است :
بند ج – تعریف صاحب کار در کارگاه ساختمانی :
صاحب کار شخصی است حقیقی و یا حقوقی که مالک یا قائم مقام قانونی مالک کارگاه ساختمانی بوده و انجام یک یا چند نوع از عملیات ساختمانی را به یک یا چندپیمانکار محول می نماید و یا خود رأساً یک یا تعدادی کارگر را در کارگاه ساختمانی متعلق به خود بر طبق مقررات قانون کار به کار می گمارد که در حالت دوم کارفرما محسوب می شود .
بند د – تعریف کارفرما در کارگاه ساختمانی :
کارفرما در کارگاه ساختمانی شخصی است حقیقی یا حقوقی که یک یا تعدادی کارگر را در کارگاه ساختمانی بر طبق مقررات قانون کارو به حساب خود به کار می گمارد اعم از اینکه پیمانکار اصلی ، پیمانکار جزء و یا صاحب کار باشد .
همچنین به منظور تکمیل بحث حاضر لازم است مواد 85 ، 91 و 95 قانون کار مصوب 2/7/1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام (2) را در اینجا یادآوری کنیم :
ماده 85 – برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی( جهت تأمین حفاظت فنی ) و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ( جهت جلوگیری از بیماریهای حرفه ای و تأمین بهداشت کار و کارگر و محیط کار ) تدوین می شود ، برای کلیه کارگاهها ، کارفرمایان ، کارگران و کارآموزی الزامی است .
ماده 91 - کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهای موضوع ماده 85 این قانون مکلفند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار ، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوق الذکر را به آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده از وسایل حفاظتی و بهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوطة کارگاه می باشند .
ماده 95 – مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار بر عهده کارفرما یا مسئولین واحدهای موضوع ذکر شده در مادة 85 این قانون خواهد بود . هر گاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد، حادثه ای رخ دهد ، شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی و نیز مجازات های مندرج در این قانون مسئول است .
پر واضح است در تعاریفی که مواد قانونی 85 ، 91و 95 و همچنین مواد آئین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی آمده به طور مشخص و صریح کارفرمایان مسئول اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار و تأمین حفاظت و سلامت  کارگران در محیط کار می باشند .

راهکارهای اجرائی :

1-   لزوم اجرای بدون تأخیر آئین نامه اجرائی ماده 33 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب تیرماه 1383 و اجرای شیوه نامه های مصوب اردیبهشت ماه 1384 مربوط به ماده 33 .
2-    جایگزینی مواد آئین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی در ویرایش جدید مبحث دوازدهم که به نظر می رسد از وظایف اصلی شورای مرکزی سازمان نظامات مهندسی کشور و در راستای دفاع از حقوق و حیثیت حرفه ای جامعه مهندسی می بایست صورت پذیرد .

3-   لزوم آموزش و ارتقای فنی عوامل کنترل ساخت و ساز شهری و سازماندهی مأمورین کنترل ساختمانی ( پلیس ساختمان ) و هماهنگی کامل با کمیته های کنترل نظارت از طرف شهرداریها .
توصیه های الزامی به مهندسان ناظر :  
1-   هنگام شروع عملیات ساختمانی موارد ایمنی و حفاظت کارگاه و کارگران را به مالک تذکر کتبی داده و از مالک تعهد کتبی ( ترجیحاً ثبتی ) بگیرید و در صورتیکه کارفرما بدون اطلاع شما شروع به عملیات اجرائی نماید بلافاصله اقدام بدون اطلاع وی را به شهرداری گزارش نمایید . برای راهنمایی در این زمینه برگه تعهد رعایت مسائل ایمنی و برگه تعهد ثبتی پیشنهادی ضمیمه مطلب حاضر می باشد .
2-    در اکثر عملیات تخریبی ساختمانهای قدیمی و یا در گود برداریهای جدید غالباً احتمال وقوع خطرات جانی ناشی از ریزش ساختمانهای همجوار ( بالاخص در مناطقی که زمین طبیعی دارای پستی و بلندی است و یا هنگام گود برداری زیرزمینها ) زیاد است . حتماً در اینگونه مواقع در رابطه با حفظ جان کارگران ساختمانی ، اشخاص ثالث و همسایه های مجاور دستورات ایمنی را کتباً به مالک اعلام و رسید دریافت دارید و در صورت امکان رونوشت آن را نیز به اداره کار و امور اجتماعی محل ابلاغ نمائید .
3-    در صورتی که برای مدتی به خارج از استان عزیمت می نمائید مراتب را با تعیین جانشین جهت نظارت بر عملیات اجرائی در دست اقدام به سازمان نظام مهندسی استان گزارش نمائید . ضمناً بلافاصله پس از اتمام مهلت قانونی تعهد نظارت ثبتی مراتب را کتباً به شهرداری محل و کارفرما اعلام نمائید .
4-    با توجه به مسئولیت نظارت پروژه ساختمانی و لزوم ارسال گزارشهای مربوطه ، به محض مشاهده نقص ، تشخیص عدم رعایت مشخصات فنی و استاندارد و همچنین عدم رعایت مقررات حفاظتی ، بهداشتی و ایمنی در کارگاه ، مراتب را کتباً به مالک اطلاع داده و ضمن دریافت رسید ، رونوشت آن را به اداره کار و امور اجتماعی محل ارسال و یک نسخه از آن را به شهرداری نیز ارسال نموده و درخواست جلوگیری از ادامه عملیات اجرائی تا تعیین تکلیف نهائی آن نمائید . با تأیید بازرسان کار وفق ماده 101 قانون کار ، گزارش بازرسان کار در موارد مربوطه به حدود وظایف و اختیاراتشان در حکم گزارش ضابطین دادگستری خواهد بود و می تواند در دعاوی احتمالی حقوقی و کیفری آتی ناشی از آن ، مورد استناد قرار گیرد . یادآوری می شود استنکاف مالک از امضاء برگه اخطاریه مهندسان ناظر ، مانع از ارسال نامه به مقامات ذیربط نخواهد شد .
5-    الزام کارفرمایان به بیمه مسئولیت کارفرما در مقابل کارگران ساختمانی و اشخاص ثالث و همچنین بیمه تمام خطر مقاطعه کاری جهت کل پروژه ، مصالح موجود در کارگاه و همسایه های مجاور .
6-   پرداخت هزینه بیمه مسئولیت مهندس ناظرازطرف ناظران پروژه به منظورجلوگیری  از دغدغه مندی و دل نگرانی های دائمی در رابطه با حوادث موجود در کارگاه .
در خاتمه یادآور می گردد تلاش حاضر نه به منظور سر باز زدن از وظایف حرفه ای مهندسان و رفع مسئولیت قانونی آنها ست بلکه به منظور دفاع از حقوق حقه مهندسان و ایجاد فضائی فارغ از استرس شغلی در راستای اجرای اهداف نظام مند جامعه مهندسی است .

ترکیب دو سیستم بادبندی

الف: ترکیب در پلان:در بسیاری از موارد دیده شده است که طراحان در یک طبقه در یک یا
چند دهانه از سیستم خارج از محور و در یک یا چند دهانه دیگر به موازات بادبندهای
نوع اول از بادبندهای هم محور استفاده نموده اند. در اینجا باید به این نکته توجه
داشت که از آنجایی که نوع رفتار این سیستم با سیستم هم محور متفاوت می باشد، اساساً
استفاده از این سیستم در ترکیب با سیستم هم محور در یک جهت و یک پلان کاملاً مردود
میباشد و باعث ایجاد رفتارهای غیر متعارف در سازه در هنگام زلزله میشود؛ به همین
جهت به طراحان توصیه میشود که اگر تمایل به استفاده از این نوع سیستم بادبندی دارند
، در پلان، تمامی دهانه های بادبندی را به صورت خارج از محور طراحی نمایند . البته
این مساله مانع استفاده از ترکیب این سیستم با سیستم قاب خمشی به صورت سیستم دوگانه
و ضریب رفتار R=7.5 و یا استفاده از یک سیستم مقاوم متفاوت در جهت متعامد با جهتی
که از سیستم برون محور استفاده شده است ، نمی باشد.
ب: ترکیب در ارتفاع:در این زمینه نیز در موارد بسیاری دیده شده است که طراحان در یک
دهانه بادبندی خاص در برخی طبقات (عموماً بنا به ملاحظات معماری) از سیستم خارج از
محور استفاده کرده و باقی طبقات را به صورت بادبند هم محور طراحی نموده اند. در
اینجا نیز باید به این نکته توجه داشت که آیین نامه2 ترکیب این سیستم با سیستمهای
دیگر را در ارتفاع، به طور کامل ممنوع کرده است ، مگر در موارد زیر:

1- برای بادبندهای برون محور بالاتر از 5 طبقه میتوان بادبند طبقه آخر را به صورت
هم محور و بدون تیرچه ارتباطی طراحی نمود.

2- طبقه اول یک بادبند برون محور بیش از 5 طبقه می تواند هم محور باشد به شرط آنکه
بتوان نشان داد که ظرفیت الاستسک آن 50 درصد بزرگتر از ظرفیت تسلیم طبقه بالاتر از
طبقه اول باشد.

پس همانطور که دیده میشود بهتر است در صورت تمایل طراحان به استفاده از این سیستم
بادبندی ، تمامی طبقات (مگر در موارد استثنا شده در بالا) به صورت خارج از محور
طراحی گردند.

+ نوشته شده در  ساعت   توسط سیدفرشیدغزنینی هاشمی  |  آرشیو نظرات

---

بادبندهای خارج از محور

نوع جدیدی از بادبندها که به تازگی استفاده از آن رو به افزایش می باشد سیستم بادبندی خارج از محور (EBF1) میباشد.

  اما متاسفانه اکثر طراحان آشنایی اندکی با نحوه طراحی این سیستم بادبندی دارند و اکثراً به این سیستم به چشم یک بادبند پرده ای و در جهت تطبیق با نقشه معماری (به طور مثال در محل در و پنجره ) نگاه می‌شود ؛ به همین جهت به نظر می رسد لازم باشد که در این زمینه بحث بیشتری انجام گیرد. در طرح و محاسبه شکلهای مشبک و خرپاها تاکید بر این نکته هست که تلاشهای به وجود آمده همه به صورت نیروهای محوری باشند و امتداد محور اعضای جمع شده در یک گره تا حد امکان در یک نقطه تلاقی نماید تا از به وجود آمدن لنگرهای خمشی جلوگیری شود. تحقیقات سالهای اخیر در طراحی سازه های مقاوم در برابر زلزله نشان داده که با طرح مهاربندی خارج از مرکز، در سازه های فولادی می توان مزایایی در تامین شکلپذیری سازه و اطمینان بر رفتار آن در زلزله به دست آورد.

مهاربندی خارج از محور به این ترتیب به عمل می آید که طراح به میل خود مقداری خروج از مرکز (e) را در مهاربندیهای نوع 7 و8 (و یا انواع دیگر) تعبیه می کند ، به طوری که لنگر خمشی و نیروی برشی در طول کوتاهی از تیر (یعنیe) که به نام تیرچه ارتباطی (Link beam) نامیده می شود به وجود آید. تیرچه ارتباطی ممکن است در اثر لنگر خمشی به جاریشدن برسد؛ در این صورت ارتباط را خمشی(Moment link) میگویند ویا اینکه اگر طول (e) خیلی کوتاه باشدجاری شدن در برش اتفاق افتد که در این صورت ارتباط را برشی (Shear link) می نامند. به این ترتیب می توان با کنترل شکلپذیری تیرچه ارتباطی، شکلپذیری قابل اطمینانی برای کل سازه ، درزلزله به دست آورد. مطابق آیین نامه 2800 ضریب شکلپذیری برای این سیستم سازه ای R=7 میباشد، که در مقایسه با سیستم
هم محور R=6)) حدود 15 درصد شکلپذیرتر میباشد ، که همین مساله باعث کاهش برش پایه زلزله به همین میزان می شود.

-ترکیب این سیستم با سیستمهای سازه ای دیگر:

الف: ترکیب در پلان:در بسیاری از موارد دیده شده است که طراحان در یک طبقه در یک یا چند دهانه از سیستم خارج از محور و در یککته توجه داشت که از آنجایی که نوع رفتار این سیستم با سیستم هم محور متفاوت می باشد، اساساً استفاده از این سیستم در ترکیب با سیستم هم محور در یک جهت و یک پلان کاملاً مردود
میباشد و باعث ایجاد رفتارهای غیر متعارف در سازه در هنگام زلزله میشود؛ به همین جهت به طراحان توصیه میشود که اگر تمایل به استفاده از این نوع سیستم بادبندی دارند ، در پلان، تمامی دهانه های بادبندی را به صورت خارج از محور طراحی نمایند . البته این مساله مانع استفاده از ترکیب این سیستم با سیستم قاب خمشی به صورت سیستم دوگانه و ضریب رفتار R=7.5 و یا استفاده از یککه از سیستم برون محور استفاده شده است ، نمی باشد. یا چند دهانه دیگر به موازات بادبندهای نوع اول از بادبندهای هم محور استفاده نموده اند. در اینجا باید به این ن سیستم مقاوم متفاوت در جهت متعامد با جهتی

ب: ترکیب در ارتفاع:در این زمینه نیز در موارد بسیاری دیده شده است که طراحان در یک دهانه بادبندی خاص در برخی طبقات (عموماً بنا به ملاحظات معماری) از سیستم خارج از محور استفاده کرده و باقی طبقات را به صورت بادبند هم محور طراحی نموده اند. در اینجا نیز باید به این نکته توجه داشت که آیین نامه2 ترکیب این سیستم با سیستمهای دیگر را در ارتفاع، به طور کامل ممنوع کرده است ، مگر در موارد زیر:

1-       برای بادبندهای برون محور بالاتر از 5 طبقه میتوان بادبند طبقه آخر را به صورت هم محور و بدون تیرچه ارتباطی طراحی نمود.

2-       طبقه اول یک بادبند برون محور بیش از 5 طبقه می تواند هم محور باشد به شرط آنکه بتوان نشان داد که ظرفیت الاستسک آن 50 درصد بزرگتر از ظرفیت تسلیم طبقه بالاتر از طبقه اول باشد.

پس همانطور که دیده میشود بهتر است در صورت تمایل طراحان به استفاده از این سیستم بادبندی، تمامی طبقات (مگر در موارد استثنا شده در بالا) به صورت خارج از محور طراحی گردند.

-طراحی تیر در دهانه بادبندی: در سیستم بادبندی هم محور طراحی تیرها در دهانه های بادبتدی همانند دیگر تیرهای معمولی وتحت بارهای ثقلی انجام می پذیرد و در ترکیب بار زلزله نیروی قابل توجهی در این تیرها ایجاد نمیشود ؛ اما در سیستم برون محور علاوه بر برش و لنگرهای بارهای ثقلی ، در ترکیب بار زلزله ودر اثر نیروهای محوری ایجاد شده در بادبندها یک سری لنگر و برش اضافی در این تیرها ایجاد می شود و باعث بحرانی
شدن ترکیب بار زلزله برای طراحی این تیرها می شود . معمولاً محل بحرانی در این تیرها محل اتصال بادبند به تیر می باشد و در این محل عموماً احتیاج به ورق تقویتی بال بالا و پایین می باشد.

-طراحی تیرچه ارتباطی :یکی از مهمترین و حساسترین مسایل در سیستم برون محور ، طراحی تیرچه ارتباطی می باشد ؛ مساله ای که اکثر طراحان به راحتی از کنار آن میگذرند. برخی از مسایلی که در طراحی تیرچه ارتباطی باید به آن توجه نمود ، به شرح زیر می باشد:

1- مطابق آیین نامه (( تیرچه ارتباطی باید تمامی شرایط مقطع فشرده را دارا باشد.)) به این ترتیب در صورت عدم استفاده از مقاطع نورد شده و استفاده از مقاطع ساخته شده (تیرورق) باید محدودیتهای مقطع فشرده در آن رعایت شود و مخصوصاً اتصال بال و جان تیرورق (حداقل در قسمت تیرچه ارتباطی) باید با جوش پیوسته (و نه جوش منقطع) انجام گیرد. ضمن آنکه باید توجه داشت که جوش اتصال بال به جان باید در برابر تنشهای برشی موجود کفایت لارم را داشته باشند.(این مساله در تیرچه های ارتباطی کوتاه که معمولاً به صورت برشی عمل نموده و داراری برشهای زیادی هستند بسیار حساستر میباشد.)

3- مطابق آیین نامه ((جان قطعه رابط باید از یک ورق تک بدون هرگونه ورق مضاعف کننده تشکیل یابد و هیچگونه بازشویی نباید در جان قطعه رابط تعبیه شود.)) به این ترتیب همانطور که مشخص است استفاده از مقاطع دوبل (به علت وجود بیش از یک جان ) و مقاطع زنبوری (به علت وجود سوراخ در جان ) برای قطعه رابط از نظر آیین نامه یک امر کاملاً مردود می باشد؛ امری که متاسفانه بسیار معمول می باشد. گاهی دیده شده است که برخی
طراحان برای قطعه رابط از مقطع زنبوری استفاده نموده و تمامی سوراخها را در قسمت تیرچه ارتباطی به وسیله ورق تقویتی جان می پوشانند، که این مساله نیز به این دلیل که ورق تقویتی جان به نوعی یک ورق مضاعف کننده می باشد، از نظر آیین نامه مردود میباشد. پیشنهاد میشود که در صورت عدم جوابگویی مقاطع نورد شده تک برای این تیرها، طراحان از مقطع I شکل و به صورت تیرورق و با جوش پیوسته جان وبال در قسمت قطعه رابط استفاده نمایند و به هیچ وجه از مقاطع دوبل و زنبوری استفاده ننمایند.

4- مطابق آیین نامه ((در انتهای قطعه رابط که عضو قطری به آن متصل است، باید سخت کننده جان در تمام ارتفاع ، در دو طرف قرار داده شود.)) یکی از شایعترین ایرادات در طراحی قطعه رابط همین مساله میباشد ، که طراحان باید به این مساله توجه بیشتری نمایند. این مساله به غیر از سخت کننده های میانی قطعه رابط میباشد که لزوم قرارگیری یا عدم قرارگیری آنها باید توسط طراحان مورد بررسی قرار گیرد.

5-طراحی عضو قطری (بادبند): طراحی عضو قطری در این سیستم مشابه سیستم هم محور میباشد با این تفاوت که طبق آیین نامه ((هر بادبند باید دارای مقاومت فشاری 1.5 برابر نیروی محوری نظیر مقاومت خمشی قطعه رابط باشد.)) با توجه به اینکه در حالت طراحی معمولی مقاومت فشاری بادبند و مقاومت خمشی قطعه رابط به همدیگر نزدیک میباشند ، رعایت این بند باعث بالا رفتن سطح مقطع بادبند تا حدود 50 درصد نسبت به طراحی حالت معمولی در این سیستم میشود؛ ضمن آنکه باید توجه داشت که در این سیستم به دلیل آنکه معمولاً زاویه بادبندها با افق نسبت به سیستم هم محور بیشتر می باشد ، نسبت به سیستم هم محور نیروی محوری بیشتری در بادبندها ایجاد می شود.

-نتیجه گیری: استفاده صحیح از این سیستم بادبندی باعث شکلپذیری بیشتر سازه و کاهش برش پایه زلزله میشود ؛ اما در طراحی این بادبندها باید دقت کافی در جهت رعایت کلیه نکات آیین‌نامه ای چه از طرف طراحان و چه از طرف دستگاههای نظارتی انجا م پذیرد. طراحی صحیح این بادبندها منجر به بادبندها و تیرهایی سنگینتر از حالت بادبند هم محور می شود ؛ به همین جهت پیشنهاد می شود که طراحان حتی الامکان از این سیستم به عنوان اولین گزینه استفاده ننمایند.

منبع:ا.تقیان

چه فرقی بین محصول لیکا با سفال وجود دارد؟

طبق پیوست مبحث 19 مقررات ملی ساختمان ضریب هدایت حرارتی سفال در حدود 1 تا 1.35 وات بر متر درجه کلوین می باشد. این در حالی است که این ضریب برای بتن سبک لیکا با چگالی حدود 950 کیلوگرم بر متر مکعب 0.17 می باشد . این ضریب بیانگر این مطلب است که لیکا دارای مقاومت حرارتی معادل 6 برابر سفال می باشد. فرضا برای گرفتن مقاومت حرارتی مشابه با لیکا 15 سانتی متری باید 90 سانتی متر دیوار سفالی اجرا نمود !!

محصول لیکا به غیر از سبکی که ذات محصول است در صورتی که در ساختمان نیاز به اجرای الزامات مبحث 19 مقررات ملی ساختمان وجود داشته باشد می تواند بدون نیاز به استفاده از انواع فعالیتهای متداول استفاده شود و از نظر صرفه جویی اقتصادی – سرعت اجرای بالاتر در مقایسه با 2 ردیف سفال و 1 ردیف یونولیت –پرت کمتر فضا ( نکته مهم در پروژه های انبوه سازی که مبحث فضا در متراژهای پائین بسیار مهم است ) – بازگشت سریعتر سرمایه – کاهش وزن تمام شده ساختمان و دردسر کمتر حین اجراء ( در دیوارهای 3 جداره سفال و یونولیت اتصالات این سه دیوار به همدیگر و سازه بسیار مشکل است ) بسیار بهتر از دیوار سفالی و یونولیتی می باشد . به انضمام اینکه در هنگام آتش سوزی دیوارهای لیکا بسیار مقاوم تر از دیوارهای 3 جداره سفال و یونولیت می باشد .همینطور در اجرای کنده کاری ها جهت عبور تأسیسات با سفال مشکل خرد شدن و پرت بیش از حد را داریم و این در حالی است که در لیکا چنین مشکلی وجود ندارد .
یکی دیگر از اشکالات دیوارهای سه جداره نزدیکی لوله ها و کابلهای برق با یونولیت است که باز در صورت وجود اتصالی در سیستم برق ساختمان احتمال حریق و آتش سوزی بیشتر می باشد .
مشکل عمده دیگر عدم امکان کنترل کیفیت تمام پانلهای یونولیت مصرفی است که در صورت کندسوز بودن مشکل کمتر است ولی در غیر اینصورت امکان مصرف پانلهای غیر کندسوز وجود دارد .

چه نوعی از محصولات بلوکی لیکا می تواند الزامات مبحث 19 را در ساختمان فرآهم آورد؟

جهت بدست آوردن پاسخ سوال فوق بایستی ابتدا ضریب u دیوار را جهت آن ساختمان خاص که مورد نیاز است بدست آوریم که به ترتیب زیر عمل می نمائیم.
1-2- نیاز انرژی منطقه مورد نظر از جدول صفحه 65 تا 74 بدست می آید که به عنوان مثال جهت کلیه ساختمانهای تهران ( نیاز گرمایی متوسط ) می باشد .
* منظور از نیاز گرمایی الزام استفاده از انرژی غیر برقی می باشد .
2-2- با مراجعه به جدول صفحه 77 نوع کابری را مشخص می نمائیم ( به عنوان مثال مسکونی که کاربری الف می شود ).
3-2- مرحله بعدی تعیین گروه ساختمان از نظر میزان صرفه جویی در مصرف انرژی می باشد که برای این مطلب به جدول صفحه 81 مراجعه می نمائیم .
در جدول صفحه 81 با توجه به اینکه پروژه در شهر بزرگ واقع شده یا در شهر کوچک نیز با توجه به اینکه زیر بنای آن کمتر از 1000 متر است یا بیشتر از 1000 متر ، گروه بندی ساختمان تعیین می شود .
به عنوان مثال اگر پروژه ای 2500 متر بنای ساختمان داشته باشد و در شهر تهران واقع شده باشد ، جزو گروه 2 خواهد بود .
4-2-مرحله آخر مراجعه به جدول صفحه 27 می باشد که در این جدول u_w جهت انرژی غیر برقی گروه 2 مساوی با 1/01 خواهد بود عدد فوق به این مفهوم است که جمع k های مصالح استفاده شده در دیوار خارجی ساختمان بایستی از عدد 1/01 کمتر باشد تا مورد پذیرش قرار گیرد و با توجه به اینکه u_w دیوار 20 سانتی لیکا همراه با گچ و خاک و اندود ملات مساوی با 0/831 می باشد لذا قابل قبول است . دیوار 15 سانتی با توجه به عدد بدست آمده 0/997 کمی در مرز قرار گرفته است ولی قابل قبول است .

λ و K وU و R طبق تعریف چیست ؟

λ طبق تعریف صفحه 7 آمده است و عکس ضریب λ مساوی با R ( مقاومت حرارتی )می باشد .

λ که در آن d ضخامت مصالح می باشد ، k گفته می شود و واحد آن W/m²˚k می باشد .

U طبق تعریف صفحه 6 آمده است و واحد آن W/m²˚k می باشد و عبارتست از جمع k های مصالح مورد استفاده در دیوار به اضافه ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع که عبارتست از+ و در تمام شرایط دیوارها 0.17 در نظر گرفته می شود و در تعریف عبارتست از ضریب انتقال حرارت سطح داخل به اضافه ضریب انتقال حرارت سطح خارجی دیوار .

چه محدودیتی جهت استفاده از محصولات لیکا در دهنه ها و ارتفاع های مختلف وجود دارد؟

طبق تعریف بند 3-7 صفحه 64 آئین نامه 2800 ویرایش دوم ، حداکثر طول مجاز دیوار غیر سازه ای یا تیغه ای بین دو پشت بند عبارتست از 40 برابر ضخامت دیوار یا تیغه و یا 6 متر هر کدام کمتر باشد و حداکثر ارتفاع مجاز دیوارهای غیر سازه ای و تیغه ها از تراز کف مجاور 3.5 متر می باشد . در شرایط فوق نیازی به اجرای وال پست قائم یا افقی نیست ولی در صورت اضافه شدن دهنه ها یا ارتفاع نیاز به استفاده از وال پست می باشد که Detail آن دستورالعمل کاربردی محصولات لیکا آمده است .

وضعیت دیوارهای لیکا در مقابل صوت چگونه است ؟

از بررسی جداول (18-2-2)صفحه 16 مبحث هیجدهم و جدول ( 18-2-5) صفحه 18 و جدول (18-2-8) صحه 19 و جدول (18-2-11) صفحه 21 و جدول (18-2-14) صفحه 23 و بند 18-2-7-4 صفحه 24 و مقایسه آن با اعداد بدست آمده از نتایج آزمایشات بر روی دیوارهای ساخته شده از لیکا بدست می آید .
به عنوان مثال دیوار 15 سانتی تو خالی لیکا در ساختمانهای مسکونی با توجه بع اینکه Rwz 46 db می باشد فقط در دیوار جدا کننده در واحد مجاور و مستقل که بایستی Rwz 50 db باشد به تنهایی نمی تواند استفاده شود ولی در سایر ساختمان با الزامات مبحث هجدهم انطباق دارد که البته جهت دیوار جدا کننده بین دو واحد مجاور و مستقل می توان دو دیوار لیکا 10 توخالی را توصیه و اجرا کرد که به احتمال بسیار قوی جواب خواهد داد .

آیا امکان ایجاد ترک در دیوارهای لیکا وجود دارد ؟

بحث ایجاد ترک به عوامل مختلفی مربوط می شود که شامل موارد زیر می گردد .
1- در صورتی که در دیوار ساخته شده از مصالح مختلف استفاده شود نظیر لیکا وسفال یا لیکا آجر،‌این احتمال به دلیل عدم یکنواختی ضریب انبساط و انقباض مصالح موجود دارد و در صورتی که در دیوار ساخته شده کلیه محصولات استفاده شده یک دست باشند این احتمال به کمترین حد خود خواهد رسید و با توجه به تنوع بسیار زیاد محصولات لیکا توصیه می شود دیوار یکپارچه از یک نوع محصول ساخته شود .
2- در صورتی که ضخامت گچ و خاک در دیوار زیاد احتمال ترک وجود دارد . با توجه به تلورانس استاندارد بلوکهای لیکا در عرض (3± میلیمتر ) در صورتی که ضخامت گچ و خاک زیاد نباشد ، احتمال بروز ترک بسیار پائین خواهد بود .
3- یکی از عوامل تأثیر گذار بر ایجاد ، ضریب جمع شدگی ناشی از خشک شدن می باشد که با توجه به نتایج بدست آمده از آزمایشات انجام شده طی پروسه دریافت گواهینامه فنی محصول ، این عدد کمتر از 0.065 می باشد و لذا از ناحیه بلوک نمی تواند ترک حادث شود .
4- در صورتی که مقاومت مصالح بلوکی در حد استاندارد باشد ، در اثر تکانهای ناشی از زلزله های با شدت کم در طبقات بالای ساختمانهای بلند مرتبه و هم چنین نشست کلی ساختمان می تواند ترک ایجاد شود .
5- در صورتی که هنگام اجرای دیوار چینی دهنه و ارتفاع مجاز رعایت نشود احتمال بروز ترک وجود دارد که البته در این مورد ارتباطی به نوع مصالح وجود ندارد .
6- در صورتی که اجزای فلزی سازه مخصوصا" ستونها و بادبندها با توری موغی پوشیده نشوند ، با ز هم احتمال ترک وجود دارد که بازهم ارتباطی به نوع مصالح وجود ندارد .
7- در صورتی که هنگام اجرای گچ و خاک یا گچ مصرفی ) دارای دانه بندی درشت تراز حد استاندارد باشند بازهم احتمال ترک وجود دارد .
8- نشست کلی سازه که در بند 4 به آن اشاره شد می توان به عنوان یکی از عوامل تأثیر گذار برایجاد ترک باشد که این مورد در ارتباط با ترکهای افقی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

در صورت استفاده ازنمای سنگ روی لیکا وضعیت چگونه است؟

استفاده از سنگ روی لیکا هیچ مشکلی ندارد . اگر مقایسه ای با سفال صورت گیرد با توجه به اینکه نمای سنگ سالهاست که بر روی جداره 8 میلیمتری سفال اجرا می شود ولی در لیکای 15 سانتی دیواره 33 میلیمتر وجود دارد ، هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت و البته استحکام سنگ بر مراتب بیش از دیوار سفالی می باشد .

آیا دیوارهای لیکا رامی توان در نمای خارجی و به صورت Expose کارکرد ؟

لیکا مانند همه محصولات دیگر دارای جذب آب می باشد و لذا توصیه نمی شود .

آیا می توان بدون استفاده از گچ و خاک ، روی بلوکهای لیکا مستقیما" گچ سفید کاری را اجرا کرد ؟

بله . در صورتی که بنا با دقت دیوار را کارکرده باشد این امکان وجود دارد و در بعضی از بخشهای پروژه کتابخانه ملی ایران با این روش کار شده است .

چه تفاوتهای عمده ای بین لیکا و هبلکس وجود دارد ؟

لیکا امکان اجرای ملات قائم را دارد و در واقع تنها محصولی است که این امکان را فراهم می آورد در حالی که در هبلکس امکان اجرای ملات قائم مطابق با روش استاندارد وجود ندارد . دوم اینکه بلوکهای لیکا دارای اندازه های بسیار متنوعی است در حالی که بلوکهای هبلکس بایستی با اره بریده شود و این سبب پرت زمان در دیوار چینی می شود . سوم اینکه ضریب جمع شدگی ناشی از خشک شدن لیکا بسیار پائین است و احتمال ترک در نتیجه مصالح وجود ندارد ولی هبلکس دارای ضریب جمع شدگی ناشی از خشک شدن بالا می باشد . چهارم اینکه جهت دیوارهای لیکا به غیر از برخی ماههای بسیار گرم نیازی به زنجاب کردن نیست ولی در هبلکس با توجه به جذب آب بالا در مرحله دیوار چینی و گچ و خاک نیاز به زنجاب کردن دارد که باز مستلزم صرف وقت بیشتری نسبت به لیکا می باشد . پنجم اینکه جهت اجرای گچ و خاک در دیوارهای لیکا نیازی به استفاده از توری مرغی نمی باشد ولی استفاده از گچ و خاک مصرفی در هبلکس با توری مرغی توصیه شده است . ششم مبحث ایستایی تجهیزات نصب شده مانند کا نیست یا اقلام سنگین روی دیوار است که در هبلکس پس از مدتی با مشکل لق شدگی مواجه خواهیم بود و این مسئله در لیکا به هیچ وجه وجود ندارد . هفتم اینکه به دلیل پایه مواد سیلیسی و آهکی که در تولید محصولات از گروه A.A.C ( Ariated Air Concrete ) استفاده می شود احتمال خوردگی شیمیایی وجود دارد ولی چون PH لیکا تقریبا" برابر 7 می باشد این مشکل مطلقا"وجود ندارد . هشتم اینکه میزان افت صوتی بدست آمده در دیوارهای لیکا بالاتر از بلوکهای هبلکس می باشد .

آیا می توان با استفاده از دانه های لیکا ، بتن سبک سازه ای ساخت ؟

در بخش تحقیقات نتایج بدست آمده حاکی از مقاومت حدود 230 کیلو گرم بر سانتی متر با وزن مخصوص بتن حدود 1740 کیلوگرم بر متر مکعب می باشد ولی تحقیقات است و فعلا" جنبه کاربردی ندارد . در نتایج بدست آمده از آزمایشات انجام شده توسط شرکت دیسمان اصفهان نتایج بهتری حاصل شد ولی مستندات موجود نیست . نتایج حاکی از مقاومت حدود kg/cm2 350 با وزن مخصوص حدود m3/kg 1750 و با اسلامپ صفر بود که در این روش بیشتر از دانه 3-0 و درصدی هم ماسه بود ولی با توجه به اینکه در کارگاهها نیاز به اسلامپ بالاتری می باشد پروژه ای به همین منظور با دانشگاه صنعتی اصفهان ( آقای دکتر مدح خوان ) تعریف شده است که در حال انجام می باشد . در حال حاضر هیچ توصیه ای جهت ساخت بتن سبک سازه ای با استفاده از دانه های لیکا نمی شود .

از چه نوع دانه بندی جهت کاشت می توان استفاده کرد و چه نوع گلهائی ؟

جهت کشت نشاء 3-0 میلیمتر و جهت نگهدارنده ریشه 10-3 و جهت زهکشی زیر گلدان و تزئین سطح گلدان از دانه های 20-10 میلی متر استفاده میشود . نکته مهم در پاسخ به این سوال این است که با توجه به شرایط بسیار متناوب لازم جهت رشد گیاهان مختلف بهتر است از این موضوع پاسخ داده شود که لیکا دارای ویژگیهایی است شامل سبکی ، تخلخل بالا ، عدم نفوذ موئینه ، خنثی ، عاری از مواد غذایی و .... که در صورتی که شرایط کشت نیاز به عوامل زیر داشته باشد می توان از لیکا استفاده کرد و لذا پاسخ قطعی به سوال داده نمی شود به جهت اینکه اطلاعات رشد گیاهان مختلف بسیار متنوع بوده ودر حال حاضر در دفتر فنی شرکت لیکا موجود نمی باشد .

آیا از لیکا می توان در تصفیه خانه ها استفاده کرد ؟

بله و در این ارتباط یک پروژه کارشناسی ارشد توسط آقای مهندس کاوسی انجام شده است که جزئیات آن در پایان نامه آمده است .

آیا دیوارهای بلوکی لیکا را می توان در بخشهای داخلی ساختمان اجرا کرد و نیاز به اندود نیز نباشد ؟

به دلیل اینکه بیشترین مقدار افت صوتی بدست آمده در دیوار لیکا مربوط به لیکای دو طرف اندود گچ و خاک می باشد لذا روش فوق توصیه نمی شود .

آیا بلوکهای لیکا امکان شیار زنی دارند ؟

بله ولی توصیه می شود با فرز این کار انجام شود چون کار بسیار تمیزتر خواهد بود .

آیا بلوکهای لیکا با اره بریده می شوند ؟

خیر با فرز بریده می شوند.

آیا می توان بلوکهای لیکا را در اقلیم های مختلف استفاده کرد ؟

بله هیچ مشکلی وجود ندارد .

تعداد بلوک تقریبی مورد نیاز جهت یک ساختمان مسکونی با زیر بنای 10000 متر مربع ، از انواع مختلف چه مقداری می باشد ؟

جهت بدست آوردن جواب از روش زیر استفاده می نمائیم
( کل دیوارهای ساختمان ) متر مربع 2000=2/2*10000
(دیوارهای جانبی ساختمان ) متر مربع 7333=(3÷22000)
(دیوار های داخلی ساختمان ) متر مربع 14666=2*(3÷22000)
( دیوار خارجی ) مقدار بلوک 20*19*49 مورد نیاز عدد 73330=10*7333
( دیوار داخلی ) مقدار بلوک 20*10*40 مورد نیاز عدد 176000 = 12*14666

دانه های لیکا در چه منابعی می تواند کاربرد داشته باشد ؟

صنعت ساختمان – صنعت کشاورزی – صنعت پوشاک ( شستشوی پارچه های لی ) صنعت داروسازی – تصفیه خانه ها

آیا امکان تولید بلوکهای لیکا جهت افراد در خارج از سازمان وجود دارد ؟

با توجه به استراتژی شرکت مبنی بر واگذاری تولید بلوک به تأمین کنندگان خارج از سازمان، این امر علاوه بر اینکه امکان دارد بلکه از آن استقبال و حمایت نیز می شود .

ویژگیهای مهم لیکا چیست ؟

سبکی – ضریب انتقال حرارت بسیار پائین λ=0.09-0.101W/m˚k، عدم وجود نفوذ موئینه ، خنثی -PH~7 تخلخل بالا ، مقاوم در برابر آتش از جمله ویژگیهای مهم لیکا می باشد .

کاربردهای لیکا چیست ؟

به صورت فله جهت شیب بندی بام ساختمانها و به عنوان پر کننده در کف سازیها و نیز به عنوان ماده اولیه جهت تولید قطعات بتنی سبک و عایق و هم چنین پانلهای غیر بار مخصوصا" در دیوار ( کاربردهای ساختمان ) – جهت تزئین روی گلدان و زهکش زیر گلدان و نیز مواد نگهدارنده ریشه کشتهای هیدروپونیک ، کشت نشاء ( استفاده های کشاورزی ) – به عنوان مواد بستر فیلترهای تصفیه خانه های خانگی و نیز در صنایع داروئی

ضریب برتر بلوکهای بتنی لیکا چیست ؟

بلوکهای بتنی لیکا با دارا بودن وزن مخصوص پائین (m3/kg 560-680) در انواع توخالی و نیز λ=208W/m˚k در بسیاری از اقلیم ها می توانند بدون استفاده از انواع عایقهای متداول استفاده شوند . این بلوکها به غیر از خواص سبکی و عایق حرارتی وصوتی دارای ویژگی های دیگری نظیر کارپذیری فیزیکی مناسب ، امکان اجرای ملات قائم ، تنوع در شکل و اندازه می باشند و می توانند متناسب با هر گونه نیاز مشتری در سایزها و اشکال مختلف تولید شوند .

  نوشته شده  توسط    سیدفرشیدغزنینی هاشمی

کالیبره کردن GPS

کالیبره قطب نمای دیجیتال
پیش از استفاده از دستگاه می بایست قطب نما وارتفاع سنج دستگاه را کالیبره نمود . ضروری است
عملیات کالیبره شدن را پس از هر بار تعویض باطری مجددا به روش زیر انجام داد. در غیر این صورت
قطب نما و ارتفاع سنج از دقت کافی برخوردار نخواهند بود
روش کالیبره کردن قطب نما
Which را انتخاب کرده و سپس در پاسخ به سوال Calibration گزینه ، Setup از منوی
چه سنسوری را می خواهید کالیبره کنید ؟ ) گزینه ) sensor would you like to Calibrate
را انتخاب می نمایید . این گزینه همچنین از صفحه قطب نمای شما در دسترس می باشد Compass
روی علامت دوم بالای صفحه تصویررفته