دانستنی های روان کننده های بتن

پرسش و پاسخ متداول در مورد کاربرد و عملکرد روان کننده های بتن

■پرسش : روان کننده ها به چه منظور در بتن به کار می روند ؟
□پاسخ : روان کننده ها برای سه منظور در بتن به کار می روند:
۱- در بتن با نسبت آب به سیمان برابر با بتن شاهد، باعث افزایش روانی بتن شده و بتن را بدون کاهش مقاومت، کار پذیر می کنند.
۳- در بتن با نسبت آب به سیمان کمتر نسبت به بتن شاهد، روانی کافی را به بتن می دهند و باعث افزایش مقاومت بتن می شوند.
۳- در بتن با عیار سیمان کمتر، می توانند به وسیله کاهش نسبت آب به سیمان و تامین روانی باعث صرفه جویی در مصرف سیمان شوند.


■پرسش : نحوه اثر روان کننده چگونه است؟
□پاسخ : این مواد بر روی ذرات سیمان می نشینند و با باردار کردن ذرات سیمان، ایجاد نیروی دافعه بین ذرات می کنند بنابراین ذرات همدیگر را دفع کرده و بتن روان می شود.


■پرسش : چه تفاوتی بین روان کننده، فوق روان کننده و ابر روان کننده وجود دارد؟
□پاسخ : روان کننده های بتن اولین نسل تولید شده افزودنی بتن می باشند که بر پایه لیگنوسولفونات بوده و معمولا" برای بتن های معمولی با نسبت آب به سیمان بیشتر از 0/45 کاربرد دارند.
فوق روان کننده ها دومین نسل تولید شده در خصوص روان کننده های بتن می باشند که بر پایه نفتالین سولفونات بوده و برای بتن های با نسبت آب به سیمان 0/4 الی 0/45 به کار می روند.
ابر روان کننده ها آخرین و جدیدترین نسل روان کننده هستند که بر پایه پلی کربکسیلات بوده و برای تولید بتن های ویژه از جمله بتن خود تراکم کاربرد دارند. این نوع روان کننده ها گران هستند و معمولا" برای بتن با نسبت آب به سیمان کمتر از 0/4 کاربرد دارند.


■پرسش : استفاده بیش از حد از مواد افزودنی کاهنده آب بتن چه عواقبی دارد؟
□پاسخ : مصرف بیش از حد مواد افزودنی کاهنده آب یا روان کننده و هم چنین مواد فوق روان کننده یا فوق کاهنده آب برای ایجاد روانی یا کاهش نسبت آب به سیمان یا کاهش مصرف سیما می تواند به جداشدگی شدید، آب انداختن فوق العاده زیاد و هم چنین تاخیر زیاد در زمان گیرش اولیه و نهائی بتن منجر گردد، به نحوی که گاه ۴۸ ساعت پس از ساخت، بتن به مرحله گیرش نهائی نمی رسد و بدیهی است کسب مقاومت فشاری به شدت به عقب می افتد. بهرحال در صورت وجود تبخیر زیاد از سطح بتن ممکنست ترک خوردگی در سطح بتن تشدید شود. گاه تغییر رنگ قابل ملاحظه ای در بتن مشاهده می گردد اما دیده می شود که گهگاه پس از گذشت مدت قابل ملاحظه ای از ساخت بتن، مقاومت های بالنسبه خوبی حاصل می گردد اما معمولا" مشکلات اجرائی به کاهش کیفیت بتن و نشست خمیری کمک می کند که به نوع خود به ایجاد ترکهای ناشی از نشست خمیری در بتن منجر می شود.

■پرسش : برای انتخاب کاهنده آب مناسب باید چه مواردی مدنظر قرار داده شود ؟
□پاسخ : در ابتدا توجه به قدرت کاهندگی آب و روان کنندگی ماده مزبور در کنار توجه به نوع و پایه اصلی آن از اهمیت برخوردار است . توجه به ضرورت مصرف در بتن بصورت کاهنده آب، کاهنده سیمان و یا افزاینده روانی یا ترکیبی از آنها مهم است. با توجه به این نکات ممکن است از مصرف برخی از مواد که توانایی لازم ندارند مصرف شویم. محدودیت نسبت آب به سیمان از نظر تامین مقاومت و وام، محدودیت حداقل و حداکثر عیار سیمان از نظر آئین نامه ای یا مشخصات فنی عمومی و خصوصی پروژه، روانی مورد نیاز، مسائل مرتبط با جداشدگی و آب انداختن، افت اسلامپ و فاصله زمانی ساخت تا ریختن با توجه به دمای وحیط و دمای بتن مصرفی، مسائل مربوط به ابعاد مقطع و وجود شرایط بتن حجیم، نیز به سرعت کسب مقاومت بتن در سنین اولیه از جمله موادی است که در انتخاب ماده کاهنده آب و روان کننده موثر است. از جمله موارد مهم در انتخاب هر ماده افزودنی منجمله مواد روان کننده و یا کاهنده آب، هزینه مصرف آن می باشد که به مقدار مصرف و قیمت واحد آن بستگی دارد.


■پرسش : آیا روان کننده ها علاوه بر ایجاد روانی، همان عملکرد آب در فرآیند هیدراته شدن سیمان را دارند؟
□پاسخ : خیر، ابدا" چنین عملکردی را ندارد و لازم است اب مورد نیاز برای هیدراته شدن سیمان در دسترس قرار گیرد. مسلما" در هنگام عمل آوری، نیاز به رطوبت رسانی به بتن احساس می شود.


■پرسش : در استفاده از ابر روان کننده پلی کربوکسیلاتی پس از اختلاط بتن، حباب های زیادی از سطح بتن بیرون می زند. آیا این افزودنی خصلت هوازایی بالایی دارد؟
□پاسخ : اصولاً یکی از خصلت های ابر روان کننده های پلی کربوکسیلاتی ایجاد حباب می باشد که علت عمده آن کاهش کشش سطحی آب در زمان استفاده از پلی کربوکسیلات می باشد، ولی عمدتاً این هوا در ابعاد درشت بوده و پس از ویبره و یا زمان دادن کافی، حباب ها خارج می شوند. در کل میزان هوای حبس شده در بتن فقط با آزمایش درصد هوای بتن تازه قابل تشخیص است و قضاوت چشمی صحیح نیست.