تمام حقیقت

متن مهمی نوشتم بخوانید حتما

ذهن تون اینطوری باید نگاه کنه به مسائل :

در جهانِ پرهیاهوی امروز، بزرگ‌ترین تله‌ها آن‌هایی هستند که با وعده‌های درخشان پوشیده شده‌اند. مردم، در عطشی تمام‌نشدنی برای رسیدن به آرامش سریع و نتیجه‌ی فوری، اغلب بدون تأمل، اسیر تصمیماتی می‌شوند که در ابتدا دل‌فریب به‌نظر می‌رسند، اما در ادامه، تاوان سنگینی دارند.

 فریب، همیشه با هیجان می‌آید؛ و حقیقت، اغلب در سکوت پنهان است.

نیکولو ماکیاولی، اندیشمند بی‌پرده‌ی سیاست، سال‌ها پیش هشدار داده بود: انسان‌ها بیشتر مجذوب آن چیزی می‌شوند که بتواند رنج کنونی‌شان را فوراً کاهش دهد، حتی اگر آن وعده، توخالی و خطرناک باشد. این حقیقت، فقط به سیاست محدود نمی‌شود؛ بلکه در اقتصاد، روان‌شناسی، آمار و حتی تصمیمات روزمره زندگی، حضور پررنگ دارد.

در حوزه‌ی اقتصاد، تجسم روشن این نگاه، در آثار هنری هزلیت دیده می‌شود. نویسنده‌ی کتاب کلاسیک «اقتصاد در یک درس»، که نه‌فقط برای اقتصاددانان، بلکه برای هر انسانی که بخواهد گرفتار فریب‌های رایج نشود، یک نقشه‌ی راه عقلانی و خردمندانه است.

اما آن «یک درس» چیست؟
هزلیت می‌گوید: هر سیاست اقتصادی باید از دو منظر سنجیده شود: اول، اثر آن بر تمام گروه‌های جامعه، و دوم، اثر آن در تمام بازه‌های زمانی—نه فقط اکنون، نه فقط برای یک طبقه خاص.

به‌عبارت دیگر، اگر فقط به نفع یک قشر موقتاً خوشحال‌کننده باشد، آن سیاست فریب است، نه پیشرفت.

در جهانی که رسانه‌ها مدام روی اخبار فوری، رشدهای یک‌شبه، جهش‌های بازار، و موفقیت‌های لحظه‌ای تمرکز دارند، نگاه بلندمدت و همه‌جانبه، به ابزار بقای فکری تبدیل می‌شود.

جالب اینجاست که در علوم داده، تحلیل بازار و آمار هم، برای همین خطای شناختی، نام ویژه‌ای دارند:
«سوگیری بازماندگی» (Survivorship Bias).

معروف‌ترین مثالش برمی‌گردد به جنگ جهانی دوم. نیروی هوایی آمریکا نگران تلفات بالا در هواپیماهای جنگی‌اش بود. 

گروهی از محققان دانشگاه کلمبیا مأمور شدند بررسی کنند کدام بخش‌های بدنه‌ی هواپیماها بیشترین آسیب را دیده‌اند تا آن نواحی را تقویت کنند. آن‌ها نقشه‌ای تهیه کردند: بال‌ها، دم، و بخش‌هایی از بدنه‌ی هواپیما پر از سوراخ گلوله بود. تصمیم بر این شد که این قسمت‌ها باید زره‌پوش شوند.

اما آبراهام والد، ریاضیدان برجسته‌ی آن پروژه، تفسیری خارق‌العاده ارائه داد:
«شما دارید به اشتباه فقط روی بازمانده‌ها تمرکز می‌کنید. این هواپیماها با وجود تمام این گلوله‌ها توانسته‌اند بازگردند. پس نقاطی که آسیب ندیده‌اند، همان‌هایی هستند که احتمالاً برای دیگران کشنده بوده‌اند؛ و ما باید دقیقاً آن بخش‌ها را تقویت کنیم.»

به‌عبارت دیگر: آن‌چه دیده می‌شود، تمام حقیقت نیست.
و این دقیقاً همان درسی است که در همه‌ی ابعاد زندگی باید آموخت.

این سوگیری بازماندگی، امروزه به‌شکل‌های متفاوت‌تری خود را نشان می‌دهد:
• در سرمایه‌گذاری، وقتی فقط به موفق‌های بازار نگاه می‌کنیم و بازنده‌ها را نادیده می‌گیریم.
• در شبکه‌های اجتماعی، وقتی فقط زندگی‌های درخشان و موفقیت‌آمیز افراد را می‌بینیم، نه رنج‌ها و شکست‌هایشان.
• در تصمیم‌گیری‌های عمومی، وقتی فقط به نتایج فوری توجه می‌کنیم، نه به تبعات بلندمدت و پنهان.

و خطرناک‌تر از همه، زمانی‌ست که نظام‌های قدرت، آگاهانه از همین خطاها برای کنترل ذهن جمعی استفاده می‌کنند. 

وقتی اخبار، تبلیغات، حتی مشاوران اقتصادی، فقط آن چیزی را نشان‌مان می‌دهند که «باید ببینیم»، و آن‌چه را نباید بفهمیم، در سکوت دفن می‌کنند.

شاید نتوانیم به‌کلی از فریب‌ها در امان بمانیم، اما می‌توانیم هوشیارتر شویم.
می‌توانیم بیاموزیم که:
• هر تصمیمی را از زاویه‌ی بلندمدت و چندبُعدی ببینیم.
• هر وعده‌ی فوری را با پرسش‌هایی عمیق بسنجیم.
• و هر «حقیقتی که جلو چشم ماست» را با این سؤال بررسی کنیم: چه چیزی در این تصویر کم است؟

اگر یک اصل، در سه حوزه‌ی کلیدی—سیاست، اقتصاد، و تحلیل داده‌ها—به یک نتیجه‌ی مشترک می‌رسد، یعنی آن اصل، سنگ‌بنای فهم واقعیت در دنیای امروز است:فریب، همیشه آشکار نیست؛ گاهی در آن‌چیزی است که نمی‌بینیم

حتما با این دید تو شرایط الان زندگی کنید وگرنه شکست شما حتمی است .

پیش داوری

‍ عیسی مسیح گفت:

 داوری نکنید 

تا بر شما داوری نشود

و حکم نکنید 

تا بر شما حکم نشود.

چه بسیار

 انسان هایی که با سرزنش دیگران

بیماری را 

به سوی خود کشانیده اند.

آن چه را که انسان

 در دیگران سرزنش می کند،

در واقع 

به سوی خودش جذب میکند....

اقتصاد و انتخابات 1400

طولانی ترین تورم دو رقمی تاریخ

⭕️ " با گرانفروشان بشدت مقابله خواهد شد " ، " با گرانی های بی دلیل باید مقابله شود " ، " گرانی های اخیر ناشی از عوامل روانی است " ، نمونه جملات بالا را همیشه در ٤٧ سال گذشته ( از زمان جهش ناگهانی قیمت نفت در سال ۵۲) از زبان مسئولان رژیم گذشته و فعلی همیشه شنیده ایم .

 در سال۵۴ با تزریق شدید نقدینگی حاصل از جهش قیمت نفت گرانی چنان شدت پیدا کرد که شاه ، " مبارزه با گرانفروشی را بعنوان اصل چهاردهم انقلاب سفید  اعلام کرد ، در جمهوری اسلامی هم تشکیلات عریض و طویلی برای مبارزه با گرانفروشی ایجاد شد  . اما علیرغم همه بگیر و ببند ها و ایجاد تشکیلات‌های عریض و طویل برای مقابله با گرانفروشی چه قبل و چه بعد از انقلاب ، ما تنها ملتی هستیم که مفتخر به کسب مدال طولانی ترین تورم دو رقمی تاریخ بشر شده ایم!!! .  

⭕️ کسب این رکورد دست نیافتنی ممکن نبوده الا با ندیدن تعمدی یا از سر جهل تفاوت ساده دو مقوله " تورم " و " گرانفروشی " .

گرانفروشی زمانی اتفاق می افتد که حجم نقدینگی با کالاها و خدمات در دسترس یک جامعه در تعادل نسبی باشند ، عده ای از صاحبان کالا و خدمات با زیاده خواهی و بدون دلایل منطقی اقدام به فروش گرانتر کالا و خدمات خود کنند ، که عملی غیر اخلاقی و مستوجب مجازات است.

 اما تورم وضعیتی است که به هر دلیلی حجم نقدینگی از کالاها و خدمات در دسترس پیشی بگیرد ، یعنی اگر در کشوری ۱۰۰ واحد کالا و خدمات در دسترس ، ولی ۱۲۰ واحد نقدینگی در جریان باشد ، به نسبت تفاوت این دو تورم ایجاد می‌شود . 

در این حالت به قول توماس فریدمن اقتصادان نوبلیست  " تورم همواره یک پدیده پولی است " و افزایش قیمتها نه از باب زیاده خواهی گرانفروشان بلکه ناشی از غلبه حجم نقدینگی بر مقدار کالاها و خدمات موجود است . ندانستن یا به عمد ندیدن این تفاوت خیلی ساده داستان تلخی است که در ۴۷ سال گذشته بدون هیچگونه تغییری استمرار داشته و سمبل عینی آن هم افزایش قیمت بیش از چهار هزار برابری دلار نسبت به ریال در این سالهاست . 

⭕️ در تمام این سال‌ها بلاانقطاع رشد نقدینگی بیش از رشد اقتصادی بوده و تا آینده ای نا معلوم این روند استمرار خواهد داشت و مثل دیگر مشکلات مزمن ما هیچ چشم اندازی برای حل علمی و عملی آن در افق دیده نمی‌شود .

 تا وقتی که مسئولان تفاوت ساده تورم و گرانفروشی را ندانند یا نخواهند که بدانند تورم دو رقمی جزء لاینفک زندگی ما خواهد ماند . در شرایطی که رشد اقتصادی کشور منفی است اما روزانه دو هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید به بازار وارد می‌شود اگر تورم ایجاد نشود باید از تعجب شاخ درآورد . برای بگیر و ببند با گرانفروشی حتی با بکارگیری ارتش سه میلیونی چین هم کاری از پیش نمی رود .

⭕️ قطعاً علم اقتصاد نظری قادر به تبین تورم طولانی ایران نیست ، زیرا دانشجویان رشته اقتصاد در پایان سال اول همه مفاهیم بنیادی تورم را می آموزند ، فقط مبانی اقتصاد سیاسی قادر به توضیح آن است ، نتیجه اینکه علت العلل  مشکلات اقتصادی ما از جمله تورم تابعی از مؤلفه های  سیاسی است تا اقتصادی .

⭕️ تورم برای بشریت مشکلی کاملاً شناخته شده و راه حل رفع آن هم از خود مشکل شناخته شده تر است ، اما برخلاف تمام دنیا مسئولان محترم ما همیشه بر خلاف روند منطق علم اقتصاد یقه گرانفروشی را که عارضه طبیعی تورم است را بجای خود مشکل چسبیده و ظاهراً قرار نیست این یقه گیری اشتباه به این زودیها اصلاح شود .

دولت چه باید بکند تا اعتماد مردم برگردد؟